“ Ik ben blij dat mijn zoon niet bij die adhd-er in de klas komt” hoorde ik iemand zeggen toen de groepen van volgend schooljaar bekend waren gemaakt. En ’s avonds op een verjaardag, in een gesprek over het onderwijs, zei een vriend: “ Tja, je wil als docent toch geen stoornissen in de klas”. Van verbazing en lichte verontrusting kwam ik die nacht moeilijk in slaap.

Zijn wij dan zo ‘ongestoord’, vraag ik me af. Waarom plaatsen we iemand met een gedragsdiagnose buiten de ‘normale’ groep? We zijn tegen het hokjesdenken maar toch zetten we personen weg wanneer het om ons eigen hachie gaat. Heeft niet iedereen een eigenschap, dat eventueel uitvergroot, een stoornis zou kunnen zijn? En in hoeverre is dit ‘storend’ voor anderen?

Als ik kritisch naar mijzelf en de mensen in mijn omgeving kijk komt de hele DSM V wel langs gehuppeld. De meeste hebben dat niet eens door of hebben er geen last van. En, misschien wel belangrijker, ánderen hebben er geen erg in of ondervinden geen ongemak van hun ‘rariteiten’. We accepteren dit want ‘zo is diegene nou eenmaal’. We grinniken wanneer Sjaak op de millimeter nauwkeurig zijn telefoon parallel legt aan het streepje van het tafelkleed en in een hoek van 90 graden zijn zonnebril plaatst. Hij weet ook altijd hoe laat de trein gaat. Zo’n vriend wil je erbij hebben. Heel handig.
En we zien vol bewondering hoe Sarah duizend dingen tegelijk doet. We schuiven niet stiekem wat Ritalin in haar gin-tonic, nee, we roemen haar om haar niet te stuiten energie en haar eigenzinnig eclectisch bestaan. Dat ze af en toe de planning van een zorgvuldig georganiseerd uitje saboteert, vergeven we haar.

Zo heb ik ook een collega die moord en brand schreeuwt wanneer de nietmachine niet op z’n plek staat. Niet alleen spreekt hij alle afdelingen aan op dit ‘delict’, maar vermeldt ook in de nieuwsbrief dat hij ‘het nu echt in de gaten gaat houden’ en plakt vervolgens aan alle kanten van het apparaat fluorescerende stickers met ‘NIET MEENEMEN’. Je hoeft geen psychologie gestudeerd te hebben om dit gedrag te diagnosticeren. Maar niemand doet dat, want iedereen kent Bert. ‘Zo is hij’. Hij is ook degene die je als eerste feliciteert op je verjaardag.
Ook mijn teamleider die zijn mail steevast afsluit met ‘met vreindelijke grot’ wordt niet met de nek aangekeken. Hij is een lichtend voorbeeld voor velen als het gaat om leiding geven. We glimlachen en zelfs de purist knijpt een oogje dicht.

Nu wil ik niet verkondigen dat diagnoses stigmatiseren en niet nodig zijn. Vaak is een vaststelling het begin van een nieuw pad dat bewandeld kan worden. Door de kennis van de kenmerken kan veel onbegrip worden weggenomen. Maar de wetenschap dat er een fijne lijn is tussen mensen met en zonder label, is mijn inziens ook van belang. De behoeften van dat jongetje met adhd zijn niet desastreus anders dan dat van ieder ander kind. En dat meisje met een angststoornis onderbreekt niet vaker de les dan je giebelende buurmeisje. Dat kan volgens mij prima in één klas. Want naast dat ene zijn ze ook dat andere.

Uiteindelijk zijn we allemaal een beetje normaal en een beetje gestoord.


Tessadus

Schrijft dingetjes.

23 reacties

Mien · 8 juli 2015 op 12:21

Wat ik altijd heel vreemd heb gevonden is dat in de rariteitenbijbel DSM V de aandoening ‘Normaal’ nergens behandeld wordt. Een vorm van beroepsdeformatie zou ik haast zeggen. Ik moet de eerste ‘normale’ mens nog tegenkomen. Alle buitennormale mensen vormen voor mij de kers op de taart van de mensheid. Van het mens zijn. De kastjes waarin deze mensen vaak gestopt worden kent enorme veel diepgang en kwaliteit. Dat moet je niet willen labelen noch uit de weg gaan, niet bang voor zijn, maar koesteren. Goede column Tessa. :yes:

Esther Suzanna · 8 juli 2015 op 12:42

Goed geschreven, mooi onderbouwd, mooie en goede column.

Suus · 8 juli 2015 op 18:06

Het raakt me wel. Ik geloof dat ik ook niet helemaal “normaal ben” volgens alle criteria.

Tessadus · 9 juli 2015 op 17:27

Bedankt Mien, Esther en Suus!

En tja, wie is er nu echt helemaal normaal en in balans? Dat was precies wat me bezighield toen ik de column schreef. ; )

Nachtzuster · 9 juli 2015 op 23:13

Inderdaad Tessadus, ik denk dat bijna iedereen wel iets herkent vanuit zichzelf in de situaties die je geschetst hebt. Reflectie. Kan zowel bevrijdend als remmend werken. Goed gedaan! :rose:

Ferrara · 9 juli 2015 op 23:30

Raak! Vaak is een vaststelling het begin van een nieuw pad dat bewandeld kan worden.

De docent die geen stoornis in zijn/haar klas wil kan maar beter het onderwijs verlaten. Dergelijke klassen bestaan niet en hebben nooit bestaan, alleen was er vroeger geen goede diagnostiek en vielen heel wat kinderen buiten de boot.

Goede column.

Dees · 10 juli 2015 op 19:36

Helaas, ik vind het geen fantastische column. Vraag eens aan de familie of partner van een narcist of een borderline patiënt hoe zij zich voelen. Hoe verschrikkelijk moeilijk het is of kan zijn om met iemand met een echt label om te gaan of te leven. Leiding geven aan een ADHDer (zelf ervaring mee) is echt geen sinecure. Dus ja, als ik mag kiezen geef ik ook liever leiding aan ADHD vrij dan aan ADHD rijk. Ja, iedereen is een beetje gek, maar nee, dit betekent niet dat je iedereen een diagnose kunt opplakken. Echte DSM problematiek en echte stevige labels bestaan en zijn verdomd moeilijk. Voor de patiënt zelf en ook voor zijn of haar omgeving. Dat er te vrij met labels wordt gestrooid is een ander principe dan dat het wel een beetje meevalt met geesteszieke mensen.

Dus hoewel het lijkt alsof je nuance aanbrengt, mis ik juist de nuance hier. En dat maakt je column, hoewel wel heel sympathiek, voor mij geen goede.

    Tessadus · 11 juli 2015 op 10:04

    Goedemorgen Dees,
    Ik begrijp je reactie. Zelf heb ik (ook) ruime ervaring met het omgaan met diagnoses omdat ik jaren in het ZMOK-onderwijs heb gewerkt. Daarom schreef ik ook dat de labels niet te bagatelliseren zijn. Maar in deze column ging het mij met name om dat anderen, de zogenaamde ‘normale’, de mensen met een diagnose vaak zover van zichzelf zetten en alleen de stoornis zien ipv al het andere dat ze nog meer zijn.

    Misschien had ik dat dus nog wat scherper kunnen stellen in de column. ; )

      Dees · 11 juli 2015 op 11:32

      Dank je voor je reactie. Ik begrijp het wel, maar als ik je column zou benaderen als een projectplan zou ik zeggen dat ik de scope niet voldoende afgebakend vind. Door te zeggen dat er weinig onderscheid is tussen gek en zogenaamd normaal is er volgens mij ook een devaluatie van begrippen bezig. Zoals zeggen dat je depressief bent als je je drie dagen down voelt. Of zeggen dat je drukke kind ADHD heeft, terwijl het druk is. Terwijl een echte depressie hels is en ADHD ook knetterend lastig kan zijn. Ik snap dat je eigenlijk pleit voor empathie, daarom noemde ik de column ook sympathiek. Maar ik mis het contrast. Als ex docent in het reguliere onderwijs weet ik verder dat een klas met dertig kinderen ook te lijden kan hebben onder de enkeling met een probleem. althans, als het probleem groot genoeg is. In ZMOK heb je kleinere groepen en werk je met problemen. Een zware baan, maar wel van een andere orde.

      Ach. Heel verhaal. Ik vind je altijd goed schrijven hoor, dus let’s agree to disagree anders.

        Tessadus · 11 juli 2015 op 14:45

        Het ‘grappige’ is dat ik nu werkzaam ben in het regulier onderwijs en met de invoering van het Passend onderwijs. Dus met jouw beschreven fenomeen ben ik erg bekend.
        En ik heb dus met deze andere kant van het verhaal erg gestoeid en bewust dit ‘onderwijsprobleem’ eruit gelaten. Dat is inderdaad van een andere orde. Wellicht komt er een vervolg. ; )

        En ik waardeer het juist dat je je mening uitspreekt. Daar leer ik van en inspireert me weer. Dank!

Mien · 10 juli 2015 op 19:52

De column gaat volgens mij niet over nuance Dees, maar over stickertjes plakken en oordelen. Het blijft dan ook een goede column.

Frans · 10 juli 2015 op 20:06

Een beetje normaal is zo erg niet. Extreem normaal oftewel iemand waar niets op is aan te merken, is tamelijk beangstigend en mateloos irritant. Hetzelfde geldt voor extreem gestoord. Het is moeilijk vast te stellen wanneer de grens van aanvaardbaar normaal en gestoord wordt overschreden.

Meralixe · 1 augustus 2015 op 16:33

Toentertijd sprak de column me niet zo aan temeer omdat het nog al Nederlands getint was. Daardoor zag ik er niet direct een C vd M in en heb ik het ook niet alzo meegegeven.
Ik voel me steeds enigszins verheugd als ik de C vd M op voorhand heb kunnen nomineren en het achteraf bij het rechte eind heb. Omgekeerd kan ook, eerst de column vakkundig de grond in boren en dan ervaren dat het de C vd M blijkt te zijn.
Daarna (sportief) met een bloemetje er achteraan hollen wordt dan wel wat sneu.
Genoeg geleuterd , hier zie, een :rose:

Nachtzuster · 1 augustus 2015 op 18:20

Van harte gefeliciteerd met de CvdM, Tessadus! Welverdiend! :yes: :rose:

Ferrara · 1 augustus 2015 op 22:00

Toch een mooi dingetje, CvdM. Van Harte.

Yfs · 2 augustus 2015 op 09:47

Gefeliciteerd Tessadus met de benoeming van CvdM. Het is je van harte gegund! :yes:

Dees · 2 augustus 2015 op 16:31

Dus, Tessadus heeft de cvdm! Van harte gefeliciteerd!

arta · 5 augustus 2015 op 12:33

Gefeliciteerd!

Mooi stuk, hoor!

Mien · 9 augustus 2015 op 01:10

Proficiat met de CvdM. Helemaal terecht. Normaal zou ik haast zeggen. :yes:

Channe · 17 november 2015 op 01:33

Ik sprak laatst met de beheerder van de site waar ik voor schrijf. Hij schreef in de mail (Ik quote) “We hebben allemaal wel een of andere afwijking, half Nederland loopt bij de psychotherapeut of is aan de antidepressiva, ik ken bijna niemand die helemaal normaal is (behalve mijn broer).”

Iedereen heeft een stoornis. We kunnen allemaal een stempeltje krijgen als we erom vragen. We moeten ons is niet zo druk maken om wie wat mankeert. Op het einde zijn we toch allemaal gewoon mens.

Goed stuk!
Fijn geschreven.

Geef een reactie

Avatar plaatshouder