Oorvijgen

Ik ben een ‘zonder de weet’ kind, dat ben ik vrijwel zeker. Ik hoor het mijn moeder nog zeggen: “De meeste kinderen zijn gezaaid, er zijn er maar weinig geplant.” Ik spreek hier van de tijd toen de vaders al zingend de kerk uit gingen. Rekenwerk op spannende momenten. Nieuw leven ontstaan uit liefde prevelde de meester me twaalf jaar later bij de seksuele voorlichting toe.

Ik weet dat een kind van toen eerder een tweederangs rol was toebedeeld. Daar zou het gegeven ‘ongewenst’ zeker een rol kunnen spelen maar, ik mag nu ook niet overdrijven. Er ging zeker van uit het moederhart, toch nog wel wat liefde uit richting pummel.
Doch meen ik me te herinneren dat de oorvijgen steeds in de steraanbieding stonden. Een kind kende zijn of haar plaats binnen de toenmalige maatschappij. Als de volwassenen aan het praten waren zweeg het kind, anders…

En, het wás stil.

Nu kijk ik bij de familiesamenkomst naar de kleinkinderen van vijf. Mondig, in ’t centrum van de belangstelling, strijdend om de grootste aandacht, lachend als ’t moet schreiend als ’t moet. Toneelspel op hoog niveau. De vaders en de moeders één en al gefocust op het eigen kind, voorzichtig nagaand wat het andere reeds kan. Geen tijd voor al de rest. Mijn kind, schoon kind!

Nee hoor, mij kunnen ze geen rad voor de ogen draaien. Daar zitten twee dreumesen die van de tot nu toe vijfjarige ‘opleiding’ nauwelijks iets hebben opgestoken. Nul komma nul discipline, uren aan een stuk afwisselende stemmingen, nu eens poeslief maar één minuut later alweer keihard reagerend omdat ze hun zin niet krijgen. Verwoede pogingen van de ouders om via voor mij ingewikkelde dialogen de vrede te bewaren, blijven zinloos. Zelfs het eventjes streng stevig vastpakken is er niet bij daar zo ’n kind dan dreigt met hysterisch gekrijs de boel om zeep te helpen. Dat hebben ze één keer voorgehad in het warenhuis. Sindsdien heeft het kind hen in een psychologische wurggreep. “ Let op he! Of ik ga krijsen!” Vroegtijdige eind van het feest. Mijn diepe verlossende zucht richting wederhelft spreekt boekdelen.

Wat vertelde onze zoon, vader van één van de kleinkinderen, zelf lesgever aan vijftienjarigen zonet? Dat de leraars zich tegenwoordig moeten indijken tegen hitsige ouders die een advocaat onder de arm nemen om de minder goede schoolresultaten van hun oogappeltjes aan te vechten?

Mijn tenen krulden toen ik het hoorde.

Ja, ik kreeg indertijd straf van de leraar, en ja, ik dacht dat het onterecht was, en ja, ik trachtte recht te vinden bij mijn vader. Helaas, ik had het niet in de smiezen dat er daar nog een bak oorvijgen stond. “ Hier zie, dat zal u leren niet te luisteren naar de meester!”

Een totaalbeeld van de evolutie van de opvoeding van het kind met daarop volgend dan nog een eigen oordeel, krijg ik onmogelijk binnen één enkele column geperst. Er is ook al zo veel gezegd en geschreven over onder meer de pedagogische tik. En, eigen aan een evolutie is dat de weg terug ook niet zo voor de hand liggend is.

‘oor•vijg (de; v(m); meervoud: oorvijgen) 1) slag om de oren’ vind ik terug in de Dikke Vandale.

Oef, het woord bestaat nog, er is nog een sprankeltje hoop.