Voor Karen 2.0. Mien, NicoleS, Esther Suzanna en vele andere ColumnX’en. Het verhaal en recept!

Ik ga jullie meenemen naar de geuren van de Indische keuken uit mijn jeugd. Lees het ook als een deel uit de serie ‘Karage’, over mijn ongewone jeugd.

Wat jaren geleden als ouderwets werd omschreven is nu  weer een hit in de moderne keuken: het granieten aanrecht! In de jaren ’60 van de vorige eeuw hadden mijn ouders een gezamenlijk domein met een deur naar de gang met een granieten aanrecht en: zwart en witte vierkanten stenen vloer. De Bruynzeel keukenkastje onder het aanrecht en precies het midden 3 plankjes met een gordijn ervoor. Daar stonden de pannen  en deksels. Waarom, eerst een deur open doen en weer sluiten. Nee, het gordijntje kan snel open en bleef de hele dag open. ‘Makkelijk toch’

En nu wordt een dergelijke keukeninrichting als retro modern aangeprezen voor de moderne ‘mensen keuken mens’ blijvend op zoek naar iets nieuws om maar niet buiten de vriendenkring als ouderwets te worden benoemd, maar dit terzijde.

De voordeur, huiskamer, keuken tussendeuren bestonden allen uit 2 delen. 1 vast boven gedeelte met glas in lood ramen. De keuken daar gaat het nu om.  Het granieten aanrecht, spoelbak en daaronder de licht groen pastelkleurige kastjes en middengedeelte met een gordijn.. Een 4 pits gasfornuis met oven en een oliestel van emaille op het aanrecht.  In de muur tussen de keuken en de huiskamer was een klep aan beide kanten. Als de klep naar beneden ging kon daarop de –  neusprikkelende gevulde – schalen met het eten zo naar de eetkamer geschoven worden.  Jaren later had ik de lengte bereikt om deze schalen zelf aangereikt te krijgen en op tafel te zetten. Lag er wat sambal goreng kereng (hele kleine zeer pittig smaken gefrituurde frietjes van een zoete aardappelsoort) dan bracht ik direct hiervan een handjevol naar mijn mond.

‘Wat doe je daar’ 

Als de keukendeur dicht was, was de tuindeur open en kon je in de tuin de geuren ruiken. De hele buurt kon meeruiken. Niemand klaagde want van de meeste van hen hadden gewoond en gewerkt in een ver buitenland. Mijn vriendjes keken uit naar de zomer want dan maakte mijn moeder minimaal 150 stokjes met stukjes kippen of geitenvlees (het beste vlees voor saté) en na uren van marineren op het houtskoolvuur. De vriendjes zaten op het gras, hingen in een ligstoel en waren een hele tijd stil.

Kwam mijn moeder met aangemaakte limonade in plastic beker met een ijsblokje, nou dan  was het helemaal goed. Alleen mijn jongere broer was er altijd bij. De oudste?

Mijn lievelingsgerecht Soto Ajam, een maaltijdsoep die ik heter maakte met een lepel sambal pedis erin op te laten lossen. Nu slurp ik de soep vleesloos op.  Nou ja ‘slurpen’

De geuren van de ketoembar, kemirie. koenjit, laos vermengd met de andere ingrediënten zoals rijst, kool, noedels.  lente uien en als kroon van deze soep: de  veilig bevonden en  gekookte eieren.

Alle zintuigen zijn geprikkeld. De keuken is net een toko van een echt indo restaurant waar kokkie met een beslagen bril, schort  dan ineens roept: Jongens,… binnenkomen.. makan, makan eten en jij ook professor Rudi (..) 

Mijn moeder werd in 13 juli jl.  90 jaar. Ze maakt geen Soto Ajam meer. ‘Jongen, teveel werk’. Mijn moeder heeft nooit op een ‘kokkie’ geleken en dat vond ik – naarmate ik ouder werd- toch wel vreemd.

Vreemd omdat ik vele Indische moeders van vriendjes wel de godganse dag met een schort en ruikende naar kruiden, trassi  in hun keukens zag staan. Walmen van vet, een aanrecht alsof de baboe nog komt afwassen. Overal potjes (met eigen handgeschreven etiketten) met kruiden en de stenen vijzel waarop de net fijngestampte sambal klaar lag om door het voedsel te gaan. ‘ Hapje, Rudi… jij bent een echte Belanda zo wit’ gevolgd door een schaterlach dat de hond (de meesten hadden een hond en liefst en zwarte,  opgeschrikt en blaffend de keuken verliet.

Zoals eerder, in een reactie, beloofd voor de liefhebbers van de Indische keuken:

• Google even naar: Soto Ajam!   (voor de vegetariërs :Laat de Ajam(kip) uit de soep. Maak  het slurpen eigen en hoor mij tegen u zeggen: Selamat Makan!
• Voorbereidingen: Stap op de fiets (of ga met de auto) of lopend naar een echte Indisch toko, loop door de chaos van opgestapelde zakken rijst, rijstkoker en zoek, vraag naar de ingrediënten, proef wat van de maaltijden die soms achterin de zaak kan worden gekocht.
• (Google  even op: ‘Indische toko in…..’) Bezoek zeker eens een Pasar Malam.

Nodig….

• 5 kemirie noten
• 2 eetlepels  ketoembar
• 2 uien (licht scherpe)
• 3 tenen knoflook
• 4 centimeter gember
• 2 eetlepels koenjit
• 4 centimeter laos
• een scheutje zonnebloemolie

Overige ingrediënten Soto Ajam

• 4 salam bladeren
• 1 eetlepels koenjit
• 2 serehstengels
• 2 aardappels
• 200 gram rijst
• 50 gram glasnoedels
• 1/4 witte kool
• 4 eieren (gekookt)
• 2 lente-uien / bosuien

Voor de sfeer: een plastic gebloemde tafelkleed (Xenos, Blokker e.d.), een tafel met een gefineerd tafelblad (vintage), een Kan met water en ijsblokjes, Plastic pastelklruige diepe borden (of camping borden en bestek)  de oudste lepels, een pot Sambal Pedis (bijv. Koningsvogel), Krontjong muziek downloaden of cd afspelen en….. slurpen… water drinken en vooral…… genieten! Selamat Makan!