Johan Cruyff is dood. Het onmogelijke is plotseling gebeurd. De man die er altijd ergens was, op de voorgrond of op de achtergrond. De voetbalvader van elke generatie. Of je nu fan bent van Messi, Ronaldo, Maradonna, Pelé, Beckenbauer, Platini, je kon niet om Cruyff heen. Wat hij deed kon niemand. Wat hij zei moest wel waar zijn. Onnavolgbaar in alles wat hij deed.
Hij begon zijn voetbalcarrière bij Ajax. Zeventien jaar was hij en direct wist iedereen het: dit is iemand. Leider in het veld, grappig, eigenwijs, vervelend maar vooral de beste. Hij haalde de grootste prijzen met Ajax en vertrok naar het Spaanse Barcelona. Daar heeft hij de Catalanen leren voetballen. Via een omweg kwam hij weer terug bij Ajax en behaalde weer mooie prijzen. Na een meningsverschil met mensen binnen de club, deed hij iets wat niemand verwachtte. Johan Cruyyf ging naar de grootste vijand: Feyenoord, die hij eigenhandig kampioen maakte. Ik kan nog een boel wikipediawijsheden erbij schrijven maar dat vind ik niet nodig. Ik heb hem nooit live gezien, ik ben daar te jong voor.
Hoe ik Cruyff heb leren kennen is als volgt: Ik ben al mijn hele leven fan van Ajax. Ik ben begonnen met voetbal kijken toen ik een jaar of 7 was (1995). Al ouder wordend is mijn interesse in voetbal alleen maar toegenomen. Ik las boeken over vroeger, over Pelé, Maradonna, Van Basten maar vooral Cruyff. Misschien waren de schrijvers niet helemaal objectief, misschien ook wel, maar Cruyff zou de beste voetballer ooit zijn geweest. Hij was op dat moment trainer van Barcelona en leerde ze het voetbal dat ze nu nog spelen. Het bleek ongekend succesvol.
Ik bleek verwend. Ik was boos toen Ajax niet won van Milan. Ik ‘haatte’ Tomasson de goaltjesdief. Nederlands elftal kwam mij nooit ver genoeg, want wij hadden veel beter spelers dan de rest. Cruyff was die tijd regelmatig analist bij de NOS. Hij legde elke keer uit wat er fout ging en hoe het wel moest, maar ja, dat wist iedere analist te vertellen, dus ik vond het niet zo bijzonder. Later toen het Nederlandse voetbal steeds slechter en slechter werd, kwam Cruyff, vanuit zijn woonplaats Barcelona, met een revolutionair idee om van Ajax weer een topclub te maken. Alles moest overhoop en er moesten intelligente ex-voetballers op prominente plekken komen. Als alles zo ging zoals hij zei, dan zou Ajax binnen de kortste keren de ‘cup met de grote oren’ weer eens naar Amsterdam halen.
Het begon best goed. Het boterde niet helemaal met de huidige trainer Martin Jol- die ontslagen werd en de net afgestudeerde Frank de Boer werd coach van het eerste elftal. Iedereen had daar vrede mee. Zelfs fans van concurrerende clubs vonden het leuk voor Ajacieden en De Boer zelf. Ajax werd dat jaar gelijk kampioen van Nederland. Een groot feest natuurlijk. Het jaar daarop mochten ze weer eens in de Champions League spelen. Ze hadden geen geluk met de loting en moesten genoegen nemen met een 3e plek in de groepsfase. Dit herhaalde zich nog drie keer. Het voetbal was niet aantrekkelijk. Ajax maakte nog geen aanstalten om de absolute top van Europa snel te behalen, maar we mochten niet klagen want we waren al vier keer op rij kampioen.
Het vijfde seizoen na de Cruyff revolutie ging het iets minder goed. PSV werd kampioen van Nederland en Ajax stelde weer eens teleur in Europa. Ook binnen de club rommelde het een beetje. Cruyff sprak al een aantal keren zijn ongenoegen uit over het beleid bij Ajax. Zo had hij het niet gezegd. Er werden nog wat pogingen gedaan om het weer om te gooien maar het kwaad was al geschied: Cruyff nam afstand van iedere functie bij Ajax.
En ineens kwam er een vreemd bericht. Ik weet nog goed. Ik was aan het werk in Duitsland. Johan Cruyff zou longkanker hebben. Ik wist niet precies wat ik er mee aanmoest. Iedereen had wel een mening. “Deze strijd wint hij ook wel”, “kanker is geen gevecht wat je kunt winnen” enz. Maar de berichten die uit Spanje kwamen leken allemaal wel logisch. Hij reageerde goed, hij had meningen over van alles en zijn wekelijkse column in de Telegraaf ging gewoon door. Kortom mijn leven bleef in ieder geval hetzelfde.
Tot ineens op een werkdag in Rotterdam mijn telefoon begon te trillen. Ongeveer net zo vaak als twee dagen daarvoor toen er aanslagen in Brussel waren gepleegd. Ik probeerde snel even te kijken en zag, de voor smartphone gebruikers bekende afkortingen: ‘omg’ en ‘wtf’ in meerdere apps voorbij komen. Ik opende de Twitter app en mijn hart stond even stil. Het stond er echt . Mijn hele tijdlijn vol. Iedereen melde het, Johan Cruyff is overleden. Ik kreeg een brok in mijn keel, scrolde door naar de eerste berichten daarover. De eerste op mijn tijdlijn die het melde was: @JohanCruyff. Het moest dus wel waar zijn. Een voorbijganger, een Rotterdammer, zag mij naar mijn telefoon staren. ‘Erg heh’, zei hij. Ik knikte. ‘Hij was nog zo jong.’ Ik zei tegen hem dat ik dat ook vond.
Het lijkt wel of Cruyff zijn hele leven zelf geregisseerd heeft. Hij had altijd gelijk. Dacht je van niet, dan ging hij stoïcijns naar de concurrent en maakte hij die ‘gewoon’ kampioen om vervolgens te stoppen. Als Cruyff in 1978 mee was gegaan naar Argentinië dan waren we honderd procent zeker wereldkampioen geworden. Als hij was ingegaan op het aanbod van toenmalig bondscoach Van Basten dan waren we Europees kampioen geworden in 2008. Had Ajax hem alle bevoegdheden gegeven binnen de club dan speelden ze dit jaar de Champions League finale. Hij heeft dit alles niet gedaan. Zeer waarschijnlijk bewust.
Toen hij de diagnose kanker kreeg, ging iedereen er van uit dat hij de artsen wel zou uitleggen hoe ze hem het beste konden behandelen. Zei zouden stomverbaasd doen wat hij zei. Terwijl de hele wereld medelijden had met de tumor van Cruyff, die door hemzelf met buitenkant rechts uit zijn longen werd getrapt, bleek Johan toch niet zo onsterfelijk als aangenomen. Maar zelfs dat lijkt op een gekke manier te passen in zijn plaatje. Stel dat hij chemo na chemokuur zou hebben gekregen hebben en wij zagen hem af en toe, steeds magerder met een ingevallen kaal hoofd, dan zou op een gegeven moment niemand raar opkijken als hij op een dag zou te komen overlijden. Nu deed hij het op zijn eigen wijze. Plotseling. Niemand snapt het.
RudiZw
7 reacties
Meralixe · 28 maart 2016 op 07:21
Welkom op column x…
Dat je een Johan Cruyff supporter bent was halverwege de column ook reeds duidelijk. Dit schrijven blijft een herhaling van wat hoogst waarschijnlijk in AL de kranten van Nederland te lezen stond.
Volgende keer beter?
Yfs · 28 maart 2016 op 10:01
Ondanks dat ik helemaal niets met voetbal heb, besloot ik om deze column toch te lezen. Gezien de lengte van je column is je onophoudelijke admiratie bijna vermoeiend overweldigend.
Je weet je op een pittige manier uit te drukken! Er staan echter aardig wat slordigheden in die doen vermoeden dat je deze column in in blind enthousiasme en in sneltreinvaart hebt geschreven.
Je eerbied, ontzag en diep respect voor Johan is beslist bewonderenswaardig en zijn het toonbeeld van de meest trouwe fan die iemand zich maar kan wensen! 😉
Mien · 28 maart 2016 op 12:52
Mooie inkijk van een trouwe supporter in de nadagen van Johan Cruijff. Mateloos heb ik me geërgerd aan het foutief spellen van zijn naam. Ook bij de eerste berichtgeving van zijn overlijden op televisie door de NOS.
Een prima debuut op ColumnX. Welkom. De tekst is goed te volgen. Logisch! Ben benieuwd naar je volgende column.
Meralixe · 28 maart 2016 op 19:19
Oei!!! Cruyff klakkeloos na geschreven!
Mien · 28 maart 2016 op 19:48
???
pally · 28 maart 2016 op 15:44
Mooi eerbetoon. een beetje lang, maar dat kan dit onderwerp wel hebben. Welkom hier!
arta · 28 maart 2016 op 22:00
Welkom hier!
De actualiteit mooi neergezet. Hier en daar wat rammelende elementen, die er een volgende keer met hardop lezen uit te filteren zijn.
Van deze taalfout: [quote]Zei zouden stomverbaasd doen wat hij zei[/quote]
gingen mijn haren wel overeind staan 😉