Giovanni

Als wij, rondreizend in Sardinië, de weg vragen in ons moeizaam verworven Italiaans, komt er antwoord in gebroken Nederlands met Limburgs accent. De kleine man aan ons autoraam stelt zich meteen voor als ‘Giovanni’, met zo’n lang uitgerekte aaa. Hij legt straks wel uit hoe we moeten rijden, maar eerst mee naar het plaatselijke café voor een espresso. Aan zijn gedecideerde gebaren, zien we dat er geen ontkomen aan is. Als we dat al zouden willen. Hij loopt als een strenge gids voor ons uit en wijst een parkeerplaats aan bij een lege stoep. Gebaart daarna bijna driftig hem te volgen. Wij zijn nu helemaal van Giovanni.

Het dorpscafé ziet er uit zoals overal hier: een paar kale tafels en stoelen op de stoep, met overwegend rokende oude mannen. Binnen is het donker, maar ook kaal. Er staat een magere, niet meer jonge vrouw achter de tap. Drie koffie bestelt Giovanni meteen tamelijk kortaf. Hij is hier iemand, hier in zijn dorp, straalt hij uit.
Als de koffie met glaasjes water op ons tafeltje staan steekt hij van wal. Hij spreekt nog best redelijk verstaanbaar Nederlands, nou ja Limburgs.

‘Ik heb veertig jaar in Kerkrade gewerkt, eerst in de mijnen en daarna als ijsbereider. Net in de twintig, ben ik vertrokken uit dit dorp, waar ik geboren ben, ik was vrijgezel en ben dat ook altijd gebleven. De zeden in Nederland waren veel losser en daar heb ik wel van genoten’.
Hij lacht grinnikend zijn tanden bloot en dat zijn er niet veel meer, zie ik dan. Het maakt hem opeens ouder, ondanks het rimpelloze bruine gezicht, dat wel opgepoetst lijkt.
‘Na een paar jaar werd ik daar Prins Carnaval, al snapte ik niet zo goed waar dat over ging. Mijn broer kwam al gauw ook naar Nederland, is ook vrijgezel gebleven, maar veel serieuzer: nooit uitgaan, altijd sparen, niet geleefd’.
Hij schudt vol onbegrip het hoofd en gaat dan weer verder in zijn staccato Limburgs-Hollands met Italiaans accent.
‘Elk jaar komen tien vrienden uit Nederland in mijn huis logeren. Ik ben al zeventien jaar met pensioen. Mijn broer is overleden, twee ton heb ik geërfd samen met mijn zus. Niks van willen hebben.
Ik heb een huis en een pensioen. Wat moet ik dan met dat geld? Aan mijn zus gegeven, was nog heel moeilijk om officieel te regelen’.

Wij luisteren alleen maar, kennen onze plaats. Af en toe stellen we een vraag tussendoor, die hij meestal niet eens hoort. Giovanni zit helemaal in zijn eigen levensverhaal. Hij moet het vast al heel vaak verteld hebben, misschien wel aan alle Nederlanders die hij tegen komt, al zijn er maar heel weinig van dat merk hier en zeker in dit kleine dorp in het binnenland. Maar als hij ze signaleert, grijpt hij ze waarschijnlijk meteen bij de kladden en sleept ze het café in.

Als Giovanni stopt met praten – de koffie is op – kijkt hij op zijn horloge. Even over twaalven. Hij krijgt plotseling haast, gebaart dat hij de koffie voor ons betaalt en doet dat achteloos, zonder fooi te geven
Hij dribbelt snel mee naar ons busje. Heel kort legt hij de weg uit, die we moeten nemen naar de bezienswaardigheid in de buurt: een Nuraghe, een graftoren, van 3000 jaar oud,
We stappen in, zwaaien, zeggen ’grazie’. Hij kijkt ons aan vanaf beneden; de auto is hoog voor hem.
‘Ik ga nog één keer terug naar Nederland’, zegt hij dan,’ voordat ik, hoe zeggen jullie dat ook alweer?’
Hij denkt even na.
En dan langzaam, goed articulerend:
’de pijp uit ga’.