Oma, de heldin

(Ik wil een column schrijven, maar nu moet ik opletten, want Esther ligt op de loer voor stijl- en taalfouten en Meralixe zal mijn column ongetwijfeld vreselijk arrogant en pocherig vinden. Ik ploeg nochtans moedig voort)

Terwijl ik deze schrijfsels intik op mijn laptop is het hier op het eiland Bali halfvier in de namiddag en nog altijd heel warm. De hemel is prachtig blauw, geen wolkje te zien. Ik zit in mijn tuintje en kijk naar de palmbomen die zachtjes wiegen in de wind. De Indonesische hitte doet mij denken aan die dag in juni in het jaar 1976.

Nederland en België beleefden toen een van de mooiste zomers uit de geschiedenis. Klimatologische hoogtepunten waren de langdurige hittegolf van juni/juli en de intense droogte.

Het was toen zo warm dat de rechters in de rechtbank van Antwerpen de advocaten toelating gaven om hun toga uit te trekken vermits er geen airconditioning was in de rechtszaal.

Die dag in juni 1976 had ik als jong advocaat mijn eerste grote zaak gewonnen en dat had ik gevierd in een cafeetje naast het gerechtsgebouw waar de meeste advocaten na lange pleidooien een biertje dronken.

Rond twee uur in de namiddag was ik lichtelijk dronken en weemoedig. Ik voelde dat ik mijn oude grootmoeder moest bezoeken. Ik liet mijn wagen staan en bestelde een taxi.

Toen ik aanbelde opende mijn tante de deur. Of ik even op Oma wilde letten, zei ze, want tante wilde even weg.

Oma glimlachte blij. Zij herkende mij even. Drie minuten lang. Daarna werd haar blik weer leeg, en keek zij angstig naar mij.

Omdat het zo warm was, nam ik een douche in haar huis.

Toen ik mij weer aangekleed had vond ik mijn grootmoeder op straat. Zij had mijn portemonnee gevonden en was mijn geld aan het uitdelen aan elke voorbijganger. In haar ogen waren dat leuke gekleurde papiertjes waarmee zij de mensen kon verblijden.

Vroeger zei men dat zo’n mensen seniel zijn, nu noemt men dat Alzheimer.

Mijn lieve grootmoeder die als jonge vrouw tijdens de tweede wereldoorlog Spitfires, Hurricanes, en zelfs viermotorige B-29 bommenwerpers van de fabriek naar de luchthavens vloog, herinnerde zich niks meer.

Vrouwelijke piloten mochten destijds niet deelnemen aan de oorlog, zij moesten vliegtuigen naar de gevechtspiloten brengen. Die vrouwen waren heldinnen, want dikwijls hadden zij de nieuwe types vliegtuigen nog nooit gezien. Elk type vliegtuig heeft namelijk andere specificaties wat maximum hoogte betreft, en snelheid bij landen, opstijgen, gasmengselregeling op verschillende hoogten, landen bij crosswind, enzovoort.

Dat moesten die vrouwen allemaal zelf ondervinden. Geen wonder dat een heel aantal vrouwelijke piloten toen gecrasht zijn, maar mijn Oma had het allemaal overleefd.

Toen Oma een jaar later neerdaalde in haar graf stonden er twee oude dametjes, ex-piloten, naast mij. Zij herinnerden zich wat mijn Oma niet meer wist en zij weenden om haar heengaan. Zij beschreven haar als “de beste vrouwelijke piloot ooit”, terwijl zij er zich pijnlijk van bewust waren dat ook hun dagen geteld waren.

En inderdaad, ze zijn nu allemaal dood. Vergeten heldinnen.

Om te weten hoe moeilijk het is om piloot te zijn, en uit respect voor mijn Oma, heb ik in 1977 mijn vliegbrevet bekomen. Toen pas begreep ik wat mijn Oma meegemaakt heeft. Ik had een brevet voor een eenmotorige Piper Cherokee, en toen ik voor het eerst een tweemotorige Cessna moest piloteren zag ik in dat elk type vliegtuig een nieuwe opleiding vergt.

Stel je voor dat je dan zonder enige opleiding plots een viermotorige bommenwerper moet piloteren…

Lieve Oma, prachtige heldin.

(hoe kan ik die witregels verdomme vermijden????)