75 jaar na de oorlog! De erfenis van mijn ouders – Een verhaal over trauma’s

‘Herijk het herdenken’ Een dialoog via e-mail over de stelling ‘ De tweede generatie is nooit bevrijd’, onder leiding van NRC redacteur Frank Vermeulen, raaktemijn diepste bevrijdingsdrang. In de NRC van 5 mei 2020 op pagina 18, las ik het verhaal van Melcher de Wind een kind van een concentratiekamp overlevende en Mieke Erkens. Haar vader zat in een jappenkamp en haar moeder dochter van een NSB’ers’

Ik denk terug aan mijn jeugd, opvoeding en de nooit vertelde verhalen over de innerlijke strijd van mijn ouders die het jappenkamp hebben overleef om vervolgens het land waar ze geboren zijn te worden uitgeschopt door de indonesiers. De ‘bersiap’ na het einde van de tweede wereldoorlog, de politionele acties en de onafhankelijkheid ‘proklamasie’ door Soekarno c.s. stapelde nog meer trauma’s.

De innerlijke strijd heb ik nooit zien verdwijnen. Adoe, jongen laat het rusten. Doe als je broer, broertje en zus. Wat? Vraag niet meer, laat het(..) rusten.

Nu, anno 2020, zie ik de verbinding met dat verleden, met verdrongen emoties, geen tranen die werden gelaten. Niet huilen waar de kinderen bij zijn!, de onderling ruzies in het maleis waar ik flarden van meekreeg maar er toen niets van begreep. Ik zocht het conflict nooit op, een strijd om mijn ouders te begrijpen. Het was als de stilte na het eten met alle andere familieleden die bij ons thuis kwamen eten tot laat in de middag. de schuifdeuren tussen de voor- en achterkamer gesloten. Met mijn neven en nichten in de achterkamer aan de eettafel. Wij mochten niets horen.

Mijn ouders zijn overleden. Mijn vader in 2000 en mijn moeder op 3 oktober 2019. Van haar heb ik nooit afscheid kunnen nemen. Mijn trauma waar ik over blijf spreken maar nimmer kan vergeten. Ik deel mijn gevoelens want dat kreeg ik mee van ouders; vertel jouw gevoelens, jongen. Maar, zelf.. now way.

Ik zie de beelden nu nog scherper zonder kleur. Ik ontvang alle materiele dingen, mocht verder leren en gaan studeren en er onbrak alle kinderen aan niets, maar emoties delen om de kinderen te leren opgroeien met getraumatiseerde ouders bleef altijd onbespreekbaar.
Ik verliet dan ons huis als de spanning tussen mijn ouders voelbaar werd, er niet met elkaar gesproken, zelf tijdens het eten niet. De avond zwijgzaam, de koffie toebroek werd koud in het glas.
De volgende dag deed niets aan de dag van gisteren denken. Er werd gelachen, muziek gemaakt, televisie gekeken en de gesprekken per telefoon met de familie in Nederland en in San Diego (USA) waren lang en in het Maleis.

‘Kasian’ is het woord voor ‘zielig’ Was mijn jeugd dan zielig?

Duiven, 6 mei 2020 75 jaar na de bevrijding in Nederland