Bekentenissen van een beginnend misantroop 1

Mensen. Terwijl de jaren voorbijglijden wordt mijn kieskeurigheid groter en laat ik er steeds minder van toe in mijn directe omgeving.
Niet uit arrogantie of schuwheid, maar omdat ik in toenemende mate een hekel krijg aan de zelfingenomenheid, de fixatie op het eigenbelang, het gebrek aan interesse voor een ander en het benauwde burgerlijke normen en waardensysteem dat de meesten van hen kenmerkt. In het onvermijdelijke sociale contact zoek ik mijn toevlucht tot praatjes voor de vaak die me in het voorbijgaan wonderwel goed af gaan en ook nog een zeker plezier opleveren.
Je staat in de winkel, op de hoek van de straat, in het cafe, plaatsen waar veilige onderwerpen en oppervlakkigheid voor het oprapen liggen en ontsnappen goed te doen is. Maar veel dichterbij, of erger nog binnenshuis, zijn ze me een gruwel.

Met name het bezoek, de visite, ervaar ik als aangekondigde huisvredebreuk. Vooral waar het stellen betreft. Niet zelden mondde het samenzijn met Henk en Miep uit in leegpraat over trivialiteiten waarbij het onderliggende doel is om het andere koppel in maatschappelijk succes, interessante vakanties en leuke kinderen naar de kroon te steken. Zij komen er al lange tijd niet meer in.

De blijde verwachting die me voorheen beving bij het horen van deurbel of telefoon heeft plaats gemaakt voor lichte paniek en weerzin. Ik blijk me in die stemming moeiteloos toegang te kunnen verschaffen tot een arsenaal aan smoezen om onder afspraken voor nader contact of het aanhoren van confidenties uit te komen. Welwillend maar beslist houd ik de deur voor persoonlijke ontboezemingen gesloten. Het aanhoren van vertrouwelijke informatie die onder strikte geheimhouding wordt medegedeeld leidt naar mijn ervaring niet zelden tot het einde van een vriendschap. De last van het zwijgen over een dergelijke biecht maakt het me onmogelijk om de betreffende vriend of het lijdend voorwerp van zijn bekentenis nog onbevangen tegemoet te treden. Met het aanhoren ben ik medeplichtig geworden en heb ik me laten gebruiken. Een ernstige schending van de spelregels, die een vriendschap schragen.
Wie de moed heeft om ondernemingen te starten die het daglicht niet kunnen verdragen dient zijn daden en de gevolgen ervan in stilte te dragen.

Waar ging het mis?
Als ik terugdenk aan de massa’s die bij ons over de vloer geweest zijn, vrienden, kennissen en daar weer vrienden van die ongenood maar welkom meekwamen, dan was de feestvreugde rond ons 35e op haar hoogtepunt. Eeuwige verbintenissen werden gesloten, samen zouden we oud worden en genoeglijk verder drinkend in een vriendenhuis hutje bij mutje leggen, alwaar we onze verzorging op de schouders zouden leggen van vlotte jongelui die zich zouden laven aan onze levenswijsheid en gevatte omgangsvormen.

Maar het feest ging over. Het smoorde in kinderen, banen, relatieperikelen, ziekte en dood. Mensen vallen bij nader inzien tegen, er is jaloezie, achterklap en overspel. Er zijn verwachtingen die niet worden ingelost. Er zijn ware gezichten die eindelijk worden onthuld. Zo ook het mijne. Het veilig geachte bouwwerk blijkt aan betonrot te lijden. Maar ook het toenemen van eigen bagage in de rugzak maakt de gang door het leven meer bedachtzaam en ingetogen.
Toch heb ik de moed er nog lang ingehouden, verjaardagen werden gevierd, oud en nieuw, house warming parties, maar het werd al keuriger en afstandelijker. En als de drank nog eens wat al te rijkelijk door de aderen stroomde veranderde de vrolijkheid van weleer te vaak in pijnlijke vragen, ongepaste confrontaties of bittere verwijten.
Het drama van de jeugd is dat je de beloftes die het leven je voorspiegelt voor werkelijk houdt. Ik ben nog niet zover als opa zaliger, die het asbakkenrasje naast zijn leunstoel als zijn enige ware vriend beschouwde.
Maar dat komt omdat ik ook een hekel heb aan honden.

(wordt vervolgd)