In Memoriam

Gezelligheid troef. Het is half december en ik ben bezig om onze kerstboom op te tuigen. Een klusje dat al snel drie uur in beslag neemt. Terwijl ik vloekend ruim 300 lampjes uit elkaar haal en die een beetje nonchalant de kunstboom ingooi, denk ik terug aan de kersttijd in mijn kinderjaren. Toen was het niet zozeer gemakkelijker, maar anders. Bij ons thuis hadden we uiteraard een echte boom. Kunstbomen waren er wel, maar die konden mijn ouders niet betalen. Buiten dat feit om zagen die neppers er niet uit. De synthetisch gekleurde naalden gaven bijna licht.

Ik mocht altijd helpen de boom optuigen. Een feestje. Mijn favoriete versiering was een kerstengeltje van aardewerk met kanten vleugels. Zij kreeg als eerste een ereplaats vooraan in de boom. De kerstballen waren van echt glas en dus zeer breekbaar. Met twee handjes hield ik die vast, gaf ze aan mijn moeder en wees de plek aan waar ze moesten hangen. De piek was een klusje voor mijn vader. Wij hoopten op dat moment dat er nog niet teveel bier in zat, zodat hij niet al te onvast op het keukentrapje stond. Een ander stokpaardje van hem was het goedkeuren van de boom. Niet qua versieringen, maar of hij wel recht genoeg in zijn zandemmer stond. Mijn vader werd, naarmate de avond vorderde, steeds meer een perfectionist. Het touwtje dat vanaf de boomtop aan het plafond was bevestigd, werd op zo’n avond diverse keren aangetrokken. Via datzelfde trapje. Dat er tijdens dit zich herhalende ritueel diverse ballen sneuvelden, nam mijn moeder voor lief.

Om de kerstsfeer extra te benadrukken werden er heuse kaarsen in de boom geplant. In een houdertje dat dan weer aan een tak werd geklemd. Zaak bij het branden van echte kaarsen is dat er toezicht op wordt gehouden. Als jong meisje voelde ik mij niet verantwoordelijk voor het al dan niet affikken van de kerstboom. Dat gevaar zag ik nog niet. Zo gebeurde het op een dag dat mijn ouders boodschappen gingen doen en per ongeluk de kaarsjes in de boom hadden laten branden. Daar kon je op wachten natuurlijk. Mijn broers zaten boven op hun slaapkamer huiswerk te maken en ik was beneden aan de eettafel aan het kleuren. Vijf, zes jaar oud, denk ik. Op een gegeven moment hoorde ik onze parkiet Pauw raar piepen. Zijn kooi stond vlak naast de kerstboom. En daar waar het jaren goed gegaan was, ging het fout op het moment dat mijn ouders niet thuis waren. Een brandende kaars was uit zijn houder gevallen. Recht in de parkietenkooi. Bovenop de vogel. Het diertje bleek licht ontvlambaar te zijn. Zo snel als ik kon rende ik naar de keuken om de plantengieter te pakken, die ik vervolgens leeggoot in de kooi. Het was een brandje van niets, maar erg genoeg om onze parkiet niet te kunnen redden. Pauw lag stuiptrekkend op het vloertje. Nat en zwartgeblakerd. Levend gecremeerd, een paar dagen voor kerst. Ach, hij had een mooi leven gehad, maar ik was dagenlang ontroostbaar. Het was de laatste keer dat er echte kaarsen hebben gebrand in de boom. Het jaar daarop hingen er knollen van lampen in. Ook sfeervol en beter voor de gemoedsrust van mijn ouders en mijzelf.

Tot op de dag van vandaag ben ik overdreven voorzichtig met warmtegevoelige accessoires in de boom. Ruim 300 lampjes kunnen best heet worden. Daarom laat ik onze boom nooit lang onbeheerd aanstaan. Wij hebben dan wel geen parkiet, maar ook geen kinderen die weten waar de plantengieter staat.