Ainul Rokhima is haar naam. Zoals bijna alle Indonesiërs heeft zij geen familienaam. Gewoon twee voornamen. Zij komt uit een klein dorpje in de Indonesische provincie Oost-Java. Ainul heeft in haar dorp de lagere school uitgelopen. Ze kan dus lezen en schrijven en ze kan een zeer klein aantal verzen van de Koran in het Arabisch opdreunen, maar ze begrijpt nauwelijks de betekenis ervan.
Verder weet ze niets.
Ze heeft nog nooit gehoord van Caesar of Einstein, ze weet niet dat er in de twintigste eeuw twee wereldoorlogen zijn uitgevochten, dat er in Cambodia een genocide is gebeurd, dat Beethoven en Bach prachtige muziek hebben gecomponeerd, dat het staatshoofd van Engeland geen president doch wel een koningin is, kortom, ze is zo onwetend dat ze zelfs niet eens de geschiedenis van haar eigen vaderland kent, behalve dan dat Indonesië onafhankelijk geworden is door de Nederlanders er uit te schoppen, maar op een wereldkaart kan ze niet eens de ligging van haar eigen land vinden laat staan aanwijzen waar Japan of Frankrijk zich bevindt.
Dergelijke onwetenheid is kenmerkend voor dorpsmeisjes zoals Ainul. Miljoenen dorpsmensen in dit land van 225 miljoen inwoners weten even weinig als zij.
Maar allen kennen de populaire Dangdut liedjes uit hun hoofd.
Dangdut is een mengeling van Arabische, Indische en Maleise muziek. Het is de muziek van de dorpsmensen d.w.z. de muziek van de laagste klassen van de Indonesische maatschappij.
Dangdut is een meeslepende muziek waarbij de zangeressen in duistere kroegjes heel suggestief erotisch met hun heupen zwaaien.
Ook tijdens dorpsfeesten zingen Dangdut zangeressen voor een enthoesiast meewiegend publiek.
Dangdut is altijd de muziek geweest van de volksmens, van de armen.
Nochtans zijn Dangdut zangeressen niet schaars gekleed zoals Egyptische buikdanseressen. De zangeressen hebben een sarong aan die tot op hun voeten reikt.
In de kroegjes was het de gewoonte dat toeschouwers geld gooiden naar de zingende danseres. Deden de toeschouwers dat niet dan werd er niet gezongen en gedanst. Mits betaling van een beetje meer geld mocht men ook met de zangeres dansen.
Zo is het altijd geweest en niemand nam daar aanstoot aan.
Nu is er plots een meisje uit die kroegjes en dorpsfeestjes opgestaan en heeft in de grote steden van Indonesië zoals Surabaya en Jakarta en Medan op een podium voor honderdduizenden mensen hetzelfde gedaan wat al sinds meer dan tachtig jaren gedaan werd in duistere kroegjes en op feesten in afgelegen, primitieve dorpjes waar de hartslag van het volk klopt.
Ainul trok naar de hoofdstad Jakarta en begon er voor weinig geld te zingen in een club. Daar werd zij ontdekt door steeds meer toeschouwers, en uiteindelijk door de grote showbizz.
De TV maatschappijen roken geld.
Ainul Rokhima veranderde haar naam in Inul Daratista. Time Magazine schreef dat Daratista betekent : the girl with the breasts ? uiteraard een verkeerde vertaling want ?dara? betekent een jong, aantrekkelijk meisje en ?tista? is een afkorting van artiste dus haar nieuwe naam betekent : jong meisje dat een artiste is.
Ze veranderde ook van kledij. Ze treedt op in een glitterend broekpak of een kort rokje, maar wat haar vooral doet uitsteken boven de andere zangeressen is haar rauwe dangdut dansstijl.
Inul?s stijl van dansen staat bekend als ?ngebor? dit is Indonesisch voor ?boren?, dus zoals een drilboor beweegt zij haar heupen en haar kontje. Dit, in combinatie met de meeslepende muziek, heeft uiteraard een enorm erotisch effect en maakt de toeschouwers wild.
In dit conservatieve land nam niemand daar aanstoot aan zolang Inul op dorpsfeestjes en in dorpskroegjes haar show opvoerde. In die kroegjes kreeg zij nog niet eens 3 euro voor een show, nu verdient zij plots honderdduizenden euro per maand.
Een TV reporter van het Indonesische kanaal Metro TV deelde mede dat 36 landen, van Amerika tot Zweden en Japan, contracten aangeboden hebben voor optredens van Inul.
Onmiddellijk is de conservatieve islam in opstand gekomen. De Indonesische imams verwijzen naar hun fatwa van het jaar 2001. Die fatwa verbiedt o.a. suggestief dansen.
Zo zitten we midden in de controversie. Elk Indonesisch TV kanaal houdt een polling : voor of tegen Inul, en ook in talkshows, discussieprogramma?s en in speciale reportages staat Inul op de agenda, kortom, een hele natie van 226 miljoen inwoners discuteert over Inul en het wereldnieuws wordt plots onbelangrijk.
Pikant detail is dat de echtgenoot van Mevrouw de President Megawati op een podium verscheen met Inul, in het zicht van al de TV camera?s, en zijn dikke kont probeerde te draaien zoals Inul haar smal kontje beweegt. Verder gaf hij Inul ook een kusje.
Dit werd door heel het Indonesische volk geinterpreteerd als de presidentiële zegen en een aanmoediging voor Inul.
Nu heeft ook ex-president Abdurrahman Wahid zich ermee bemoeid.
Hij is zelf een imam, maar hij verdedigt Inul. Op TV zei hij dat hij desnoods zijn islamitische stoottroepen (een paramilitaire organisatie) naar elk optreden van Inul zal zenden teneinde haar te beschermen.
Hij zei ook dat artistieke expressie niks te maken heeft met islam en dat Inul het recht heeft om als een drilboor te bewegen met haar heupen en haar kontje.
Wahid, die al het mogelijke doet om weer aan populariteit te winnen nadat hij door impeachment is afgezet als president, springt natuurlijk op de kar van Inul, met beide ogen gericht op de presidentiële troon. Dat van die ogen is erg symbolisch bedoeld, want hij is bijna volledig blind en heeft toen hij president was op kosten van de staat ongeveer alle beroemde oogartsen ter wereld bezocht onder het mom van een staatsbezoek, maar niemand kon hem helpen. Hij zal blind blijven.
Dan kwamen weer anderen op TV die zeiden dat het beter is dat Inul terugkeert naar haar dorp en boete doet want dat Allah zeer boos is.
De vereniging van artiesten en zangers van Indonesië heeft openbaar gezegd op TV en in de massa media dat zij Inul steunt en verdedigt.
Indonesiërs, altijd zeer kreatief bezig met hun taal, hebben zelfs een nieuw woord bedacht om de stijl van Inul te beschrijven : het ?Inulisme?
Inul is verbluft door al die gebeurtenissen en totaal in de war. Het gaat haar boven het hoofd.
Met een betraand gezichtje kwam zij op alle TV kanalen haar verontschuldigingen aanbieden aan de imams.
Ze wist niet dat wat ze deed zonde is, zei ze.
Maar een paar dagen later verscheen zij weer op TV, deze keer geflankeerd door professionele managers uit de show bizz en een gerenommeerde advocaat.
Ze leek erg verward maar ze keek meer vastberaden uit haar ogen. En deze keer geen tranen. Je zag het : ze had een stuk zelfvertrouwen herwonnen en was gereed voor de strijd.
Haar interviews worden nu door de mensen rondom haar gemonitord. Inul is geld waard en daar komen de haaien op af.
Zonder het zelf te beseffen, is zij ook een symbool van de artistieke vrijheid geworden in dit conservatieve land.
Er wordt in de media gespeculeerd over politieke partijen die haar willen adopteren om hun populariteit te verhogen. De verkiezingsstrijd is in volle gang en elke partij kan best een Inul gebruiken.
Indonesië is het land met het meeste aantal moslims in de hele wereld. Gaan de imams eindelijk hun gezag verliezen door deze affaire ?
Spontane volkstoelopen ontstaan in grote steden. Huismoeders draaien er met hun heupen en betuigen hun steun aan Inul.
De imams zijn vreselijk geschrokken. Ze dachten dat het volk aan hun zijde stond. Ze dachten dat een gezagsargument het volk zou overtuigen, net zoals destijds de Katholieke Kerk in Vlaanderen de index der verboden boeken oplegde.
De fout van de imams is dat zij de gewone mens geraakt hebben in zijn volkse kultuur en traditionele muziek.
Een volkse kultuur laat zich niet muilbanden. Men heeft dit volk al zoveel afgenomen. Als men nu ook nog raakt aan hun geliefde Dangdut, is het normaal dat zij een krachtig nee zeggen tegen de zedeprekers.
3 reacties
Dieperik · 1 juli 2004 op 00:11
Beste Wayan,
Ik heb genoten van je artikel. Het legt de diversiteit en het dualisme van de Indonesische samenleving met een zeer populair en concreet voorbeeld bloot.
Onze premier Balkenende is beter op de hoogte van de kracht van het volk dan de Imams. Hij was vanavond aanwezig tijdens de voetbalwedstrijd Nederland-Portugal. Dangdut of voetbal maakt niet uit, voor een politicus of religieus leider gaat het om zieltjes winnen voor zijn doel.
Prachtig om te zien dat je te lang uit Nederland weg bent: muilbanden is een samentrekking van muilkorven en aan banden leggen… Tidak apa apa.
Ik ben deze maand naar de Pasar Malam Besar geweest en de verandering in kledij viel mij op. In Nederland, vreemd genoeg, en toch meer (Moslim) traditionele kledij. Nog net geen hoofddoekjes zoals op Lombok.
Is het straatbeeld op Bali in dat opzicht ook veranderd de afgelopen paar jaren?
Kun je enige Dangdut-artiesten opsommen, zodat ik die kan zoeken op KaZaa.
Lees altijd je bijdragen met grote interesse, bung. Terima Kasih!
Groet,
Dieperik
Ma3anne · 1 juli 2004 op 10:50
Jammer dat je in dit lange verhaal te veel uitweidt over de huidige situatie van Inul. Ik denk dat lezers van deze site afhaken. Ik had er ook moeite mee om mijn aandacht erbij te houden en heb een stuk tekst overgeslagen.
Het had korter gekund en dan was het pakkender geweest.
Het begin vind ik heel sterk. De strekking is duidelijk.
Dees · 2 juli 2004 op 21:52
Mooi verhaal! Niet echt een column, maar ach, dat maakt mij niet zo veel uit.
Jammer dat dit verhaal zo weggedrukt werd, het verdient meer reacties.
Grtz,
desa