Het begon allemaal met een koddige campagne van Duyvis waarin een heerschap in een witte jas ons zoute pinda’s probeerde aan te smeren door de indruk te wekken dat alle nootjes afzonderlijk door de firma op kwaliteit en glans gekeurd werden waarna ze het stempeltje OKE ontvingen en in een zak verdwenen. Maar de tijd is voorbij dat het woord OKE alleen wordt gebruikt voor het aangeven van ultieme waardering voor een product of voor het bevestigen van een afspraak of overeenkomst.
Het woordje heeft ’t de laatste jaren via media en BN’ ers tot hype geschopt, waardoor het losgezongen van zijn oorspronkelijke betekenis zowel nietszeggend als multi-interpretabel is geworden.
Het lijkt in alle lagen van de samenleving de plaats in te gaan nemen van andere stoplappen als ‘absoluut’, ‘precies’, ‘klopt’ en ‘zekers’, waarmee men tijdens een gesprek onzekerheden maskeert en zijn plek in de sociale rangorde verdedigt. Let vooral op het subtiele onderscheid in klemtoon, toonhoogte en het aanhouden of juist inkrimpen van de twee lettergrepen.
Dat geeft, nauwelijks waarneembaar, iets weer van de aard van de boodschap en de reactie van de toehoorder.
Een paar praktijkvoorbeelden die u dagelijks mee kunt maken:
Er wordt een nieuwtje vertelt.
In andere tijden reageerde men daarop met uitdrukkingen als; ‘ Tjonge jonge, mensenkinderen, jeeminee, echt wáár.?’
Tegenwoordig hoor je ; OOHKÉ. Waarbij zowel de eerste als de tweede lettergreep licht worden benadrukt en de tweede iets in hoogte stijgt als teken van verbazing.
De toehoorder geeft aan weliswaar niet op de hoogte te zijn geweest van het nieuws maar er toch met instemming naar te luisteren.
Er is een ander iets vreselijks overkomen of er wordt een zorgelijk verhaal aangehoord.
In taalvaardiger perioden reageerde men hierop met uitdrukkingen als; ‘Wat erg, hoe kon dat nou gebeuren, nee toch, ’t is me wat’.
Daarvoor is in de plaats gekomen; OH KEEEH ( hierbij de nadruk op het rekken de laatste klinker als residu van medeleven)
Er wordt iets uitgelegd.
Een gevaarlijke situatie, Er is een namelijk een weter en een onwetende waar bij het de laatste erom gaat enerzijds de ontbrekende informatie tot zich te nemen en anderzijds als gelijkwaardig gesprekspartner op de been te blijven .
Dus in plaats van; ‘Ja nu snap ik het, dat had ik nog nooit zo gezien, of dat jij dat weet’, horen we – OOHHH(langgerekt)KE
Er wordt getwijfeld aan de mededeling die men hoort.
Het is in dit geval niet langer gebruikelijk om de argwaan vorm te geven in uitdrukkingen als ; ‘Ja ja, dat zeg je nu wel, is dat echt zo, kom nou’.
We komen nu terecht bij ; OHH Ke, ( waarbij vooral gelet moet worden op het dalen in volume bij keee)
Je wilt er in een gesprek tussen komen omdat de ander al te lang aan het woord is.
Ooit zei men dan: Wacht eens even, nu ik, ik weet ’t nu wel, even stil ‘
Vandaag de dag volstaat men met ; OK..OK.. ( in staccato)
De grabbelton.
Die goser is OKE, dat is een OKEje auto, dat vind ik niet OKE, ik was fout, OKE. Etceteree. etceteree..
Mooi, goed, aardig, betrouwbaar, fijn, je hebt gelijk.. elke nuance in taalgebruik lost op in drie afgrijselijke letters.
De opmars van het woordje OKE loopt naar mijn mening synchroon met de ‘ vercoolisering’ van de samenleving. Het is noodzakelijk onaangedaan, onaantastbaar, een tikje arrogant, en ‘ín control’ op alle onvoorspelbare situaties in het leven te reageren en er daarbij vooral voor te zorgen niet de schijn van underdog of loser op je te laden. ‘Attitude’ is verplicht.
Liever geen emoties prijs geven of spontaniteit tonen. Balans, macht en levelen daar lijkt het om te gaan.
Vandaar mijn oproep : OKE.. Stop ermee..
OKE..?
11 reacties
Ma3anne · 4 december 2008 op 09:08
:duimop:
Een grappige en m.i. juiste analyse van een verschijnsel, dat me nog niet eens zo lang geleden ineens op begon te vallen en me verbijsterde zo snel als het om zich heengreep. Volgens mij doe ik het trouwens intussen zelf ook, want het bekt wel lekker makkelijk eigenlijk. :oeps:
Troy · 4 december 2008 op 09:15
O, de confrontatie! Twee ‘wat oudere’ mensen wezen mij er onlangs ook nog op; ik was me van geen kwaad bewust. Volgens mij oke ik mijn hele leven trouwens al. Hoe dan ook, met name na deze column (een overigens uiterst scherpe analyse van het gebruik van het woordje oke), zal ik het toch maar eens wat in gaan perken.
SIMBA · 4 december 2008 op 10:03
:oeps: Ik gebruik dat woord heel vaak, ik kan niet beloven dat ik het afleer.
Bitchy · 4 december 2008 op 10:48
Als ik me niet vergis, is zo’n anderhalf jaar geleden al eens een OK-column geweest. Met dezelfde conclusie.
Ik betwijfel of het van de duyvis afkomt, in een telefoontraining uit de jaren 80, zat al een verbod op OK.
Wat niet wilt zeggen dat ik deze lekker geschreven vindt en ik hier alle ok’s hardop zat na te doen 😉
Mup · 4 december 2008 op 11:28
Weer betrapt :oeps:
Groet Mup.
p.s. Bannen we ook alle ‘weet je’s ‘ ‘inderdaads’ en ’toch’s ?’
Please? O nee, doe die er ook maar bij, o..?
lisa-marie · 4 december 2008 op 14:12
Ik vind deze column zeer oke :duimop: 😀
arta · 4 december 2008 op 16:39
Leuk!
(Overigens zit elke variant die je noemt in mijn vocabulaire…)
Inderdaad heeft Pally een hele tijd terug ook een column over dit onderwerp geschreven: [url=http://examedia.nl/columnx/modules/news/article.php?storyid=5612][b] De gevaarlijke okéziekte[/b][/url]
pally · 4 december 2008 op 16:57
Mooie analyse, Trawant,
En inderdaad( bedankt voor de service, Ley!) heb ik een jaartje of anderhalf geleden ook dit onderwerp ‘behandeld’.
groet van Pally
KawaSutra · 5 december 2008 op 01:19
Ja, ik ben er ook mee besmet. Je kunt iemand heel subtiel negeren en tegelijk het idee geven dat je luistert. Vooral op MSN is dit een heel handig hulpmiddel. Twee toetsaanslagen en je kunt weer verder met belangrijkere zaken. 😀
Neuskleuter · 5 december 2008 op 08:32
Ooooohké. Leuk beschreven! Ik zat inderdaad ook al de okétjes stuk voor stuk te lezen om te zien hoe ik ze uitspreek. Maar je bent er nog een vergeten! Het oké is ook de nieuwe euh!
Daar kwam ik achter toen iemand voor het eerst een proefprogramma op nam. Die jongen die wilde presenteren, zei zo vaak het woord ‘oké’ als denkpauze dat zijn begeleider ingreep en hem daarop wees. Helaas is de making of ook op tv geweest, waardoor die begeleider nu steeds wordt geplaagd door zijn imitaties van die okés. 😀
Mien · 5 december 2008 op 11:28
Ik zie nu ineens allemaal beren en tijgers op mijn weg gezien het commentaar op deze scherpe column. Terwijl de column voor mij een feestelijke beschouwing is op het fenomeen stopwoord.
Maar oooooooooooookkkkkkeeeeeeeeeeeeee dan maar.
Hier is ie, met hete nootjes in mijn mond.
Het bezigen van het stopwoord OKE biedt de gebruiker mijn inziens veel Orale Keel Energie.
Immers de lucht die uitgestoten wordt bij het uitspreken van ‘oke’ maakt ruimte vrij in het middenrif. Oftewel geeft opluchting waardoor nieuwe energie vrij komt om de keel te schrapen om ware repliek te geven op datgene wat vooraf ging aan het slotwoord ‘oke’.
Uch (ook een leuk stopwoord).
Mien Voelt Zich Nu Effe Oke