Steek die pepperspray maar in je reet

Een meneer zit in Amsterdam in tram 3. Hij ziet dat twee medepassagiers vrolijk op de vloer van de tram lopen te spuwen en zegt daar wat van. Vervolgens trommelen de twee smeerlappen nog een handvol vriendjes -die eveneens in de tram blijken te zitten- op, en slaan de meneer in kwestie in de tram en op de halte in elkaar en steken hem daarna zelfs met een mes overhoop. De meneer in kwestie heeft enkele dagen in het ziekenhuis moeten liggen, en herstelt nu thuis verder van zijn verwondingen en de schrik. Betekent dat nu, dat weer eens is aangetoond hoe onveilig het openbaar vervoer is? Nee. Het toont aan, hoe onveilig de samenleving is. Want dit verschrikkelijke voorval had ook in een winkelcentrum, in een bioscoop of op een sportcomplex kunnen gebeuren.

Maar moet de hufterige en laffe daders van dit incident daarom dus ook in de toekomst het gebruik van het openbaar vervoer worden toegestaan? Nee. Een OV-verbod is, naast de verdere straf, wel op zijn plaats. Wat mij betreft levenslang. Uiteraard niet op te leggen door een of andere manager in het OV, maar door de strafrechter. En dit maatschappelijk afval moet niet alleen uit tram, bus, trein en metro worden geweerd, ook de toegang tot winkelcentra, bioscopen en nog ontelbare andere plezierige plekken dient ze te worden verboden. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Want hoe ga je dat in vredesnaam realiseren? Puur op grond van hun signalement (hiphopneger met domme gelaatsuitdrukking) ga je dat niet redden. Dan heeft de halve Bijlmermeer huisarrest. Maar je kunt een eind komen. Toegang tot bioscopen en andere uitgaansgelegenheden uitsluitend met een geldige legitimatie. En dit uitschot dus niet. Een zwarte lijst is in het huidige ICT-tijdperk een fluitje van een cent. Helaas zal deze maatregel op veel protest stuiten, met name ook van het College Bescherming Persoonsgegevens.

Maar een zekere mate van toegangsbeperking tot het openbaar vervoer is wel te regelen. Met dank aan de OV-chipkaart. Immers, kortingsregelingen als abonnementen voor de bus of de voordeelurenkaart op de trein zijn straks uitsluitend nog te krijgen met een persoonlijke OV-chipkaart. En wanneer iemand die op de zwarte lijst staat zo’n persoonlijke kaart aanvraagt, kan hem die worden geweigerd omdat de OV-chipkaartfabriek in Amersfoort de gegevens van de aanvrager naast die zwarte lijst legt. Dus de verboden reiziger kan uitsluitend nog reizen met een anonieme chipkaart, waarmee hem om te beginnen alle kortingsmogelijkheden zijn ontnomen. Dat maakt het verboden reizen in ieder geval financieel wat onaantrekkelijk. En zodra die anonieme OV-chipkaart wordt opgeladen ten laste van een bankrekening die op naam staat van een verboden reiziger, verliest die OV-chipkaart automatisch zijn geldigheid. Want het chipkaartsysteem kent ook voor de in omloop zijnde kaarten een zwarte lijst, uiteraard aangeduid met de mooie term “blacklist”. Heel erg waterdicht is het systeem natuurlijk niet, maar het is een eerste stap in de goede richting, qua veiligheid. Is die OV-chipkaart toch nog érgens goed voor. Verder zouden kaartcontroleteams in de tram, trein, bus en metro ook regelmatig niet alleen naar het vervoerbewijs, maar ook naar de legitimatie moeten vragen. Blijkt er dan tóch nog een verboden reiziger in het OV te zitten, dan kan die zich linea recta richting politiecel laten vervoeren, in afwachting van een nadere strafoplegging.

In de Amsterdamse Gemeenteraad gaan naar aanleiding van het betreurenswaardige incident in tram 3 nu stemmen op om “veelplegers de toegang tot het OV te weigeren”. Dat kan dus nooit een standaardmaatregel zijn. Want wanneer ben je een veelpleger? Als je vier keer zwart hebt gereden?Als je drie keer een trambestuurder een boerenlul hebt genoemd? Maar wat dan, als die scheldkanonnade op zich wel terecht was? Of als je twee keer een conducteur hebt geslagen? En hoe zit het dan met de ernstige weinigpleger, die een medepassagier overhoop heeft gestoken, zij het slechts eenmalig? Het is en blijft maatwerk…

Met één suggestie vanuit de Gemeenteraad ben ik het beslist hartgrondig oneens. In de waan van de dag wordt nu ook geroepen, dat de controleteams moeten worden uitgerust met pepperspray. Omdat dat de veiligheid ten goede zou komen. Fout. In Amsterdam rijden zo’n 400 trams en bussen rond. En er zijn plusminus 3 controleteams actief. Hoe draagt het bewapenen van die teams bij aan de veiligheid in die andere 397 trams en bussen? Bovendien, een vecht- en steekpartij duurt ongeveer twee minuten, dus voordat er assistentie is, zijn de daders allang foetsie.

Nee, roepen om pepperspray is niets meer dan ordinair populisme. En daar houden wij, columnisten, niet van.

Nuance, iemand?