De dorpsgek

Zijn beeld voert mij onveranderlijk jaren terug, naar een scene waarin een groepje oudere mannen zich verzameld heeft op de hoek van het grote kruispunt. Ze bekijken de twee auto’s die per uur voorbij komen. Ook herkauwen ze hun filosofische overdenkingen. Of misschien is het ook wel pruimtabak. Zeker is wel dat het ritueel gepaard gaat met typisch plattelands Groningse conversatie, gemiddeld zo’n woord per minuut. De jongste van het clubje was niet alleen onderdeel van het kruispunt, maar fungeerde ook als deeltijd dorpsgek. Niemand luisterde naar hem. Het enige dat ik me nog echt helder voor de geest kan halen, is zijn geschreeuw. “Wacht maar, wacht maar”, orakelde hij door het hele dorp. Wie weet wat hij voorzag. Van dorpsgek naar profeet, het is immers maar een kleine stap.

Als kind neem je als vanzelfsprekend aan dat bepaalde zaken bij elkaar horen. Een voorbeeld voor mij is de combinatie van BlueBand margarine, de NCRV-gids en Spoetnik*. Als er BlueBand op tafel staat, ga ik automatisch de ruimte rondspeuren naar de omslagfoto van een jonge, heteroseksuele Jos Brink. Als het dan ook nog vrijdagavond is, verwacht ik elk moment een Spoetnik* en ben ik gelukkig; ik mag een half uur langer opblijven. On(lo)smakelijk met elkaar verbonden. Dat mechanisme is altijd blijven hangen.

Soms krijg ik er nieuwe mechanismes bij. Zoals met de dorpsgek, die voor mij op de een of andere manier al jaren nauw verbonden is met minister Remkes. Het is niet zozeer het uiterlijk. Misschien is het gewoon een kwestie van die gele vingers, die misschien wel gewoon op exact dezelfde manier sjekkies pielen. Als ik aura’s voor zoete koek kon slikken, zouden het dezelfde aura’s zijn. Ik kan het niet helemaal plaatsen, maar de heren zijn ronduit twee helften van dezelfde sinaasappel. Zie ik Remkes, dan klinkt direct een fluisterend “Wacht maar, wacht maar” in een uithoek van mijn brein.

Daarom voelt het toch wat dubbel, dat die ene keer dat er dan eens naar hem geluisterd werd, die ene keer dat iedereen hem hoorde, die ene keer dat mensen plannen voor de Nijmeegse zomerfeesten inruilden voor misschien wel een weekend op het Groningse platteland, dat na ‘his 15 minutes of credibility’ de dorpsgek weer werd teruggefloten en voor het oog van het gehele dorp het ezelsbord weer om zijn nek geknoopt kreeg.

Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die brief wortel heeft gevat in het brein van mijn dorpsgek. Maar in tegenstelling tot vroeger is er een stukje in mij dat braaf nog even wacht.

Al is het vast een hele grote stap, van dorpsgek naar profeet.

* 1 hoog glas gevuld met 1 deel cola, 1 deel 7-up en een flinke schep koffiemelkpoeder. Even roeren.