De drollenvanger

Tijdens de eerste uitzending van ‘De slimste mens’ in de zomer van 2019, werd de vraag gesteld: ‘wat is een drollenvanger’. Tot mijn schrik keken degenen die geacht werden een antwoord te geven alsof ze water zagen branden. Dat was nu juist niet aan de orde.

Ik verkeerde in de veronderstelling dat ook bij generaties na de mijne, het begrip ‘drollenvanger’ alom bekend zou zijn en ook gevoelens van afkeer zou oproepen.
Het is nu van belang om even stil te staan bij de wetenschappelijke benadering van het fenomeen. Ik vond deze na enig zoekwerk terug op de Etymologiesite.

‘Drollenvanger. Een soort broek. Dit was de engelse plus-four, ook wel golfbroek genoemd. Dit kledingstuk was populair omstreeks 1930+. De broek werd door middel van een gespje onder de knie dichtgemaakt, waardoor de broek de indruk gaf een soort zak te zijn. Het was dus theoretisch mogelijk voor de drager zonder op te vallen zijn behoefte te doen. Het is waarschijnlijk niet na te gaan waar de naam drollenvanger voor het eerst zijn intrede gedaan heeft.’

Ik herinner mij nog goed hoe mijn oudere broer klaagde dat hij door mijn ouders, kort na de oorlog, in een drollenvanger naar het gymnasium werd gestuurd. ‘Als je het niet goed vindt, dan ga je maar in je blote kont’. Dit hadden zij niet moeten doen. Hij werd ondraaglijk gepest en heeft zijn best gedaan om te zorgen voor zoveel mogelijk vlekken en scheuren. Er volgde een nieuwe ‘bevrijdingsdag’ en een levenslange pijnlijke herinnering.

Een nieuwe poging volgde binnen mijn garderobe. Ook op de lagere school waren de jongens in drollenvanger een triest pestobject. Ik produceerde thuis maximaal krijgsgehuil, ik overwon, maar werd daarna -zelfs in wintertijd- in korte broek de straat op gestuurd. Alles beter dan een drollenvanger.

In de loop der jaren ben ik niet milder geworden. Ik begrijp dat de het heel praktisch is dat je, als je in de bergen loopt, in de natuur of op een heel groot golfcomplex, bij plotselinge grote behoefte een drollenvanger aan hebt. Maar ik blijf van mening dat dit kledingstuk met geruite kousen alleen wordt gedragen door bepaalde ‘kaklui’.

In ieder geval zou ik in ‘de slimste mens’ de show hebben gestolen met het juiste antwoord op de vraag. Lang leve de nostalgie.