De perfecte lelijke foto

De vraag kwam zomaar ineens ter sprake tijdens een gesprek met een vriendin. Zien wij onszelf wel zoals de rest ons ook ziet? Hebben wij hetzelfde beeld in onze geest, of maken we ons zelf bewust of onbewust anders dan we zijn? Ik moet zeggen dat ik waarlijk een hekel heb aan foto’s waarop ik het onderwerp ben. Net op het moment dat de camera klikt, sluit ik vaak mijn ogen, of trek ik een dusdanig gezicht dat Frankenstein een lieverdje lijkt. Maar is dit ook zo, of slechts het beeld dat alleen ik zie of wil zien? Bij het gezamenlijk bekijken van de genomen foto’s krijg ik vaak te horen dat die foto leuk is, en die en die, waarbij ik tot mijn afgrijzen moet constateren dat het de meest wanstaltige foto’s zijn die in de smaak vallen. Betekend dit dan echter dat ik blind ben voor mijn eigen charmes, of is de rest van de mensheid aan een collectieve gekte ten prooi gevallen.

Wat voor ons visuele vermogen geld, is in net zo grote mate van toepassing op ons gehoor. In mijn hoofd hoor ik een stem die aangenaam en prettig klinkt, maar eenmaal opgenomen lijk ik wel een raaf met een ernstige vorm van keelontsteking. De stem op band correspondeert in het geheel niet met het warme melancholische geluid dat als muziek in mijn oren klinkt. Hoe komt het toch dat het beeld en geluid dat wij van onszelf hebben, totaal niet overeenkomt met hoe de rest van de wereld ons ziet en hoort?
Of je nu Quasimodo of miss world bent, bijna iedereen hoor ik altijd klagen dat ze slecht op foto’s staan. Nu is het vreemde daarvan dan wel, dat ik net zo goed tegen deze personen zeg dat ze toch echt fotogeniek zijn. Dus de collectieve gekte die ik andere verwijt, is op mijzelf net zo goed van toepassing als ik het “lijdend voorwerp” niet ben.

Maken wij onszelf naar gelang de situatie beter of slechter dan we in werkelijkheid zijn. En is dit dan uit onzekerheid of aan de andere kant grootheidswaanzin. In mijn jeugd keek ik met respect op naar oudere mensen. De mens gedroeg zich in die dagen mijns inziens ouder en volwassener dan diezelfde leeftijdsgroep nu doet. Toen was iemand die een bepaalde leeftijd bereikt had, en dat was al vanaf een jaar of 40, ook echt een senior. Ook al zei ik toen altijd: 30 is de ouderdom van de jeugd en 40 de jeugd van de ouderdom, toch was je na een bepaalde leeftijd niet jong meer. Het plaatje wat ik nu echter in mijn hoofd zie, nu ik zelf deze leeftijd bereikt heb, strookt niet met het beeld wat ik toen had. Ik zie mezelf vaak nog als jochie en heb het gevoel dat ik dat altijd zal blijven. De mens leeft steeds langer en blijft door deze levensverwachting ook langer deelnemen aan het leven. Een vrouw van 60 die nog in volle glorie in de Playboy kan staan, of filmsterren van 60 die nog de aktieheld spelen, wie had dat vroeger gedacht.

Rest mij toch nog steeds de vraag zien wij onszelf anders dan we zijn, of zijn dat slechts tijdelijke barstjes in de perfect geboetseerde illusie genaamd leven.