Een onverwacht dessert

“Sorry” zei ze, nog nasnikkend, “dat was niet de bedoeling”. Gegeneerd pakte ze haar zakdoek en wiste haar onverhoeds opgekomen tranen weg. Ze had verteld dit jaar nog één keer Kerstmis thuis te willen vieren. Dit greep haar zo aan dat zij plotseling hard en hevig was begonnen te huilen. Bijna een jaar geleden had ze zich in laten schrijven voor een verzorgingshuis nadat zij zich hiervoor volgens de regels had laten indiceren. Achtentachtig was ze nu en vooral de laatste winter had haar doen beseffen dat haar gezondheid, en daarmee haar zelfstandigheid, zich in een wankel evenwicht bevond. Longontsteking had ze gehad, problemen met lopen, oorontsteking, evenwichtsproblemen. Goed horen lukte bij tijden alleen met behulp van twee hoorapparaten. Er was een rollator aangeschaft en, voor haar gevoel van veiligheid, een alarmeringsysteem. De huishoudelijke hulp kwam sinds enige tijd iedere week, een douchehulp twee keer wekelijks. Tafeltje dekje zorgde voor de maaltijden en de kinderen voor de boodschappen.
Langzaam zag ze zichzelf afhankelijker worden van haar omgeving. Deze wetenschap viel haar zwaar. Afhankelijk te zijn was zó in tegenspraak met alles wat ze was: de wat koele, afstandelijke, rationele vrouw die, zich licht superieur voelend, ánderen altijd had geholpen. Haar eigen zaakjes regelde ze zelf wel!

Het idee van een verhuizing naar een verzorgingshuis had ze dan ook lange tijd van zich afgezet. Het laatste jaar was dat langzaam veranderd. Verstandelijk wist ze dat ze beter af zou zijn in een omgeving waar naar haar werd omgekeken. Een omgeving waar ze de zorg zou krijgen die ze onvoorzien nodig zou kunnen hebben. Daar kwam bij dat het een schrikbeeld voor haar was dat haar iets zou overkomen zonder dat iemand daarvan wist. Stel je voor dat je zou vallen en pas twee dagen later werd gevonden. Het was, geheel bij haar passend, een rationeel besluit geweest. Ze had de indicatie zelf aangevraagd en zich de laatste maanden actief met het plannen van de inrichting van haar kamer in het verzorgingshuis beziggehouden. Maar nu het zo dichtbij kwam werd de stap ook steeds moeilijker en neigde ze er soms toe het uit te stellen.Tegelijkertijd besefte ze dat het beter was om door te zetten. Maar wel pas ná de kerst!

De laatste jaren had ze Kerstmis bij de kinderen gevierd. Eerste kerstdag bij de een, de tweede bij een van de anderen. Dit jaar zou dat dus anders gaan. Eerste kerstdag ging ze zoals altijd naar een van de kinderen. Ze genoot daar van het diner met de op Engelse wijze bereide kalkoen, van de kleinkinderen en het bezoek. Tweede kerstdag echter werd bij háár gevierd. Dochter, schoonzoon en twee kleinkinderen kwamen. In haar eigen flat, met het mooie servies en het al lange tijd niet meer gebruikte zilveren bestek.
Twee weken eerder had zij haar dochter voorzichtig gevraagd wat nu eigenlijk de bedoeling was. Toch niet dat ze zelf voor het eten zou zorgen? Opluchting was zichtbaar toen zij begreep dat dochterlief dit voor haar rekening nam. Een kerstmaal zoals ze vroeger zelf altijd bereidde: heldere ossenstaartsoep, haas, rodekool, spruitjes en ijs toe. Dit alles opgediend op het mooie servies, begeleid door het zilveren bestek.

Ze genoot van de middag! Enthousiast vertelde ze over haar kerkbezoek op kerstavond samen met zoon en schoondochter, over eerste kerstdag en die dame van negenentachtig die er óók was en die nog altijd fietste en vrijwilligerswerk deed. Ze vertelde over de nieuwe bijbel die ze had gekregen. Er werd gegrapt dat ze wellicht niet voldoende tijd meer zou hebben om deze nog helemaal uit te lezen, maar ook dat dit eigenlijk niet zo erg was omdat ze toch al wist hoe het afliep. Er werd rummycup gespeeld en ze deed driftig mee met de grapjes die over en weer gemaakt werden. Daarna werd er gegeten.
De ossenstaartsoep smaakte haar zo goed dat ze zich tegen haar gewoonte in een tweede keer liet opscheppen. Ook de haas smaakte haar voortreffelijk. Het was lang geleden dat ze zo goed at!

Voordat aan het dessert zou worden begonnen werd de tafel afgeruimd en kort gepauzeerd.
Een wat vermoeide indruk maakte ze wel.
Ze leek er even niet bij met haar hoofd. Maar ja, logisch door alle drukte…

Plots klonk een diep gezucht, haar ogen draaiden weg. Overduidelijk was het niet goed met haar.

De ambulance was er binnen 10 minuten.
Het was inderdaad haar laatste Kerstmis thuis geweest.

Het gedachte dessert, ijs met chocolade, bleef die kerst onaangeroerd.

December 2004
Theo