Eva Jinek en stigma

25 november 2012
Vanmorgen hoorde ik Eva Jinek op de televisie zeggen dat ze iets schizofreen vond. Degene tegenover haar, na-aapte dat het inderdaad schizofreen was. Je vindt niet iets schizofreen, Je ben het!. En ik lieg niet als ik zeg dat schizofrenie misschien wel één van de ergste ziektes van alle is. Het was een onnozele maar zeer stigmatiserende uitlating van deze bekende televisiepersoonlijkheid. 2 december 2012
Mijn boosheid tegenover Eva Jinek is enigszins gezakt.

Ik wil hier, wellicht ten overvloede, nog eens uitleggen wat schizofrenie inhoudt.

Het begint dikwijl op de leeftijd dat je adolescent bent. De wereld om je heen wordt steeds vreemder, vaak wordt je erg angstig. Je krijgt hallucinaties, stemmen die je vertellen wat je moet doen, of die je uitschelden. Emoties wisselen elkaar op en af, de ene volgt op de andere, zonder enkele relevantie. Ook als je alleen bent is het een heksenketel in je hoofd. Het contact met de gewone wereld en je eigen binnenwereld is ernstig verstoord. Je bent door anderen niet meer te bereiken. En juist omdat het in je hoofd zo enorm spookt, kun je je ook nergens meer op concentreren, een simpele afwas bijvoorbeeld wordt een dagtaak. Telkens wordt je afgeleid door interne en externe prikkels. Ze hebben het op radio en tv over je, je moet de wereld redden en je bent enorm belangrijk. Soms denk je dat je de nieuwe Jezus of Maria bent. Je kunt je voorstellen wat een vreemd gedrag dat oplevert.

Je moet opgenomen worden tijdens je eerste psychose, omdat meestal jijzelf en ook je naasten helemaal niet weten wat er nu echt aan de hand is. In de kliniek wordt je wakker omdat je medicijnen krijgt. Soms reageer je niet op de medicijnen. Als je wel het geluk hebt, volgt het herstel. Maar eerst de shock: schizofrenie, heb ik dat?

Vaak volgt een tweede psychose, omdat je nu eenmaal niet wilt accepteren dat je de rest van je leven medicijnen zal moeten slikken. Na de tweede psychose weet je het wel: nóóit meer. En dan volgt na de acceptatie de lange weg van zoeken naar het juiste evenwicht. Daarbij wijkt veel: opleiding, werk, vroegere vrienden, soms zelfs familie.

Als mens met schizofrenie heb je het zwaar; je kunt blijven kampen met vermoeidheid, lusteloosheid, filterverlies, stressgevoeligheid, dik worden en libidoverlies door de bijwerkingen van de medicijnen. Je hebt een laag zelfbeeld, weinig zelfvertrouwen. Daarbij leven mensen met schizofrenie gemiddeld 20 tot 30 jaar korter. En je hebt het stigma: dat Eva Jinek zo heerlijk mee neerzet: Schizofreen is gespleten.

Eén voorbeeld: M is afgestudeerd arts. Zij zal nooit meer op dit niveau kunnen functioneren, en heeft uiteindelijk gekozen om toch in haar eigen onderhoud te voorzien. Ze is parttime secretaresse geworden bij een cliëntgestuurde organisatie. Ze verdiend niet veel meer dan een bijstandsuitkering.

Eva, je moet je verontschuldigen: weet je dat 1 op de 100 mensen met psychose te maken krijgt? Dus jij misschien ook wel?