Als topmannen van grote bedrijven het nieuws halen is het zelden vanwege hun bijzondere leiderschapskwaliteiten. Vaker is het vanwege hun opmerkelijke arbeidsvoorwaarden. Riante bonussen die ze zich naast een toch alleszins toereikend ogend salaris en dat andere extraatje, het standaard aandelen- of optiepakket, laten toekennen als ze aan de top staan van een bedrijf dat de wind mee heeft. En bijna even riante bonussen bij tegenwind. Profijtelijke transacties op de beurs dankzij voorkennis. En de al bij hun aantreden contractueel vastgelegde gouden handdruk als ze voor hun diensten worden bedankt wanneer het schip waar ze roerganger van waren in zwaar water is geraakt. De hoogste bazen van Essent en Nuon vangen elk voor de handel in gas en elektra 8 ton per jaar. Anders Moberg wist 2 jaar geleden voor zijn eerste jaar bij Albert Heijn, ruim 12 miljoen euro te bedingen. Toen het uitlekte nam hij ruimhartig genoegen met 4 miljoen. Topmannen van grote bedrijven zijn niet de enigen die ruimschoots meer betaald krijgen dan een bouwvakker. Een medisch specialist wordt bovenmodaal beloond vanwege zijn zware en verantwoordelijke taak. Een medische blunder hakt er nu eenmaal meer in dan een scheef kozijn. Hetzelfde geldt voor fouten aan de top van een grootgrutter of een gasbedrijf. Maar de een is bovenmodaler dan de ander. Hoewel hij nog geen EHBO diploma heeft zou Anders Moberg van zijn inkomen de complete medische staf van een middelgroot ziekenhuis kunnen betalen. En de bazen van Nuon en Essent die nog geen pleister kunnen plakken, die van een polikliniek. Echte ondernemers die de welverdiende vruchten plukken van een eigenhandig opgebouwde zaak zijn topmannen echter niet. Ondernemers ondernemen voor eigen risico. Topmannen staan, aan alle kanten ingedekt, aan de top.

Topmannen hebben meer gemeen met een andere beroepsgroep die een grote invloed op de samenleving heeft. Voetballers. Dezelfde maatschappelijke status. In de garages van hun optrekjes in de villawijken moet ruimte zijn voor hele wagenparken. Zoals de Range Rovers die hun vrouwen nodig hebben om uit shoppen te gaan in de PC Hooft. De gasboeren van Nuon en Essent zijn vergelijkbaar met modale eredivisievoetballers. En de baas van Albert Heijn met Europese topvoetballers. Wat de voetbalwereld en het topmannenwezen gemeen hebben is dat de prijsvorming bepaald wordt door de wet van vraag en aanbod. Omdat goede voetballers schaars zijn moet er diep voor ze in de buidel getast worden. Want waar haal je een andere David Beckham vandaan? Voetbalmakelaars buiten de marktpositie van de voetbaltoppers maximaal uit.

De toppers in de zakenwereld zijn van mening dat ze net zo schaars zijn. En de bedrijven die ze tegen voetballershonoraria inhuren geloven er in. Headhunters, de voetbalmakelaars van de wereld van de grote kruideniers en het gas en elektrawezen, leven van dat geloof. Waar geen schaarste is kan je het creëren. Grote namen en reputaties zijn per definitie schaars, schaarser dan talent, en die zijn op de transfermarkt van topmanagers daarom nog belangrijker dan op de markt voor voetballers. Een reputatie in de zakenwereld wordt, in tegenstelling tot de voetbalwereld, hooguit op de proef gesteld in barre economische tijden en dan brengt het wondermiddel van het ‘snijden in verliesgevende activiteiten’ meestal redding. Een reputatie die toch onverhoopt sneuvelt doet de kunstmatige schaarste alleen maar toenemen en dankzij de gouden handdruk leidt er niemand pijn. Aan de top tenminste.

© 2005 Maurits

Categorieën: Actualiteiten

10 reacties

WritersBlocq · 29 april 2005 op 17:18

[quote]Echte ondernemers die de welverdiende vruchten plukken van een eigenhandig opgebouwde zaak zijn topmannen echter niet. [/quote]
Nee, het zijn bovennemers! Goed geschreven M.

champagne · 29 april 2005 op 17:20

Toppie Maurits, die column van jou!

DolceVita · 29 april 2005 op 20:24

De schaarsheid zal wel meevallen maar kom er maar eens tussen als jong en nieuw talent. Het is en blijft elkaar balletjes toespelen bij die grote jongens om maar even in voetbaltermen te blijven.

Goede column.

Ma3anne · 30 april 2005 op 08:51

‘De duvel schijt altijd op een grote hoop,’ zei mijn oma zaliger al. En zo is dat nog steeds.
Lekkere column weer.

Raindog · 30 april 2005 op 09:32

Ik vind de algehele verbazing en uitgesproken irritatie over salarissen van zogenaamde topmannen vrij aandoenlijk. Nu zelfs de politiek zich ermee bemoeit schijnt er dan werkelijk iets loos te zijn. Onzin natuurlijk. De eerste ‘primus inter pares’ oftewel premier (hey, die betekenis is anders zeker?) die er het stempel ‘exorbitante zelfverrijking’ op drukte zou enkele jaren later nota bene ‘met pensioen’ gaan in een aantal commissariaten bij o.a. ING en Shell. Het grappige was dat een van Wim Kok zijn eerste acties in die nieuwe hoedanigheid, het stemmen van een hogere beloning van het management van ING betrof. Leve ironie.

Ik vind die ophef over beloning om eerlijk te zijn vooral een uiting van ongenoegen over dat wat wij, het klootjesvolk, zelf niet hebben. Ordinaire afgunst als drijfveer. Iets anders is de vraag tot in hoeverre de prestatie en de beloning van topmannen zich tot elkaar verhouden. Als een NUON-baas een slordige 8 ton toucheert en tegelijkertijd een advertentie in de landelijke pers plaatst om zijn excuses aan te bieden voor de slechte prestaties van het bedrijf, dan is er wel degelijk iets om je druk over te maken. Reinier Prijten, voorzitter van de PvdA-afdeling in New York (ja, dat bestaat echt), zelf erg goed verdienend bankier, deed hier onlangs erg zinnige uitspraken over in een interview met Trouw naar aanleiding van de kwestie. Klik [url=http://www.newyork.pvda.nl/renderer.do/menuId/72722/clearState/true/sf/72722/returnPage/72722/itemId/59501/realItemId/59501/pageId/72739/instanceId/72799/]hier[/url] voor het volledige interview. Een Moberg anderzijds mag de rotzooi van de Van der Hoevens bij Ahold opruimen, doet dat goed en dan heb ik er geen enkel probleem mee dat zo iemand daarvoor goed betaald krijgt. Bovendien is er niet zoiets als een CAO voor topmanagement en zullen deze mensen zelf hun belangen moeten behartigen. Dat zij dit op de voor hun best mogelijk manier proberen te doen valt hen niet kwalijk te nemen. In hun positie zouden wij hetzelfde hebben gedaan en er is altijd nog zoiets als een aandeelhoudersvergadering die uiteindelijk beslist. Zoals nu bij NUON en Essent op gemaakte afspraken terugkomen is in feite niets anders kritiek op de eerste, eigen onoplettendheid, verkocht onder de noemer ‘verontwaardiging en verwijt’. Maar wie valt er eigenlijk iets te verwijten? De slimme zakenman die juist om die slimme zakelijke capaciteiten wordt ingehuurd of de aandeelhouders die hebben zitten slapen? Ik denk de laatsten. Nee, correctie: ik weet dat wel zeker.

Tenslotte vind ik de vergelijking met voetballers zeer misplaatst. Als er iets is waar zo langzamerhand wel eens algehele maatschappelijke verontwaardiging over zou mogen ontstaan is dat de beloning van voetballers en wat het ons als samenleving verder kost. Maar daar hoor je niemand over omdat Jan Lul gewoon op de tribune zit te kijken naar vervlogen jongensdromen en er wel iets voor over heeft om de herinnering in stand te houden. Terug naar huis in bus of trein waarin geen zitplaatsen meer beschikbaar zijn omdat die er op de heenreis zijn uitgesloopt. In tegenstelling tot de beloning van de topmanager maakt het het volk niet uit wat de voetballerij ons met zijn allen kost. Zolang we allemaal de illusie blijven houden dat het iets oplevert, al is dat maar zoiets betrekkelijks als vermaak en de herinnering aan jongensdromen.

Prijsvorming zal inderdaad wel worden bepaald door vraag en aanbod. Dat is nu eenmaal een goede economische gewoonte. En waar voetbal feitelijk niets oplevert dan SVU’s voor een select aantal hoogblonde of andere ‘naaldhaktypes’ in de PC Hooft, heeft een land wel degelijk belang bij gezonde bedrijven die o.a. werkgelegenheid en voorzieningen voor velen in een gezond concurrerende markt opleveren. Ik ben blij met mensen die de verantwoordelijkheid nog voor dergelijke bedrijven durven te nemen en als men dan ook nog de nodige prestaties weet te leveren (zie de criteria die Prijten daar aan stelt ter illustratie) heb ik er geen problemen mee wanneer daar ook een prijskaartje aan hangt. Wie daar niet voor wil betalen moet tenslotte ook niet zeuren wanneer die mate van kwaliteit en prestaties niet wordt bereikt.

‘Only in the Dutch polder’, waar alles doorsnee en middelmaat moet zijn en waar wat zich boven het maaiveld vertoont liefst grondig wordt geëgaliseerd met datzelfde maaiveld. En dat in de week waarin Wouter Bos de PvdA oproept om zich eindelijk eens te verzoenen met het concept van ongelijkheid. Niet omdat het zo leuk is maar omdat het een realiteit is die bovendien noodzakelijk is.

Beste Maurits, er bestaat niet zoiets als gelijkheid tussen voetballers en topmanagers. De vergelijking die je maakt vind ik een typisch voorbeeld van het simplisme waarmee de publieke opinie in Nederland deze kwesties het liefst benadert. Verzoen je maar liever met die ongelijkheid, je column en je vergelijking ten spijt. Omdat het nodig is.

Heerlijk politiek correcte column en (mede) daarom erg slecht als je het mij vraagt.

Doe mijn groeten aan Maaiveld,

Raindog

Maurits · 30 april 2005 op 11:56

Ma3anne, Dolcevita, Champagne, WritersBlocq bedankt voor de lof. Ik hoop niet dat die me uitsluitend ten deel valt omdat jullie de column inhoudelijk onderschrijven.

Beste Raindog, in plaats van allerlei gedachten over dit onderwerp, waarvan sommige best zinnig zijn, achter elkaar neer te pennen in je ellenlange reaktie had je ook een column kunnen schrijven. Daar is deze site voor: een gedachte vorm geven als column. Met name de invalshoek ‘jaloezie’ is zeker goed in een column uit te werken. ColumnX is geen forum en ik ga hier geen inhoudelijke discussie voeren. Als ik dat wil, zijn er tal van sites die daar speciaal voor gemaakt zijn.

Je zou een column politiek correct kunnen noemen als de meerderheid het er toevallig mee eens is. Soit! Ik kan er niet mee zitten als niemand het met mee eens is en ook niet als iedereen het met me eens is. In de Verenigde Staten zou deze column politiek heel incorrect zijn.

Heel even inhoudelijk. Heb jij mijn column wel goed begrepen?. Ik heb het gevoel dat het volgende citaat van jou precies het punt illustreert dat ik in mijn column wilde maken:
[quote]De eerste ….premier …. die er het stempel ‘exorbitante zelfverrijking’ op drukte zou enkele jaren later nota bene ‘met pensioen’ gaan in een aantal commissariaten bij o.a. ING en Shell. Het grappige was dat een van Wim Kok zijn eerste acties in die nieuwe hoedanigheid, het stemmen van een hogere beloning van het management van ING betrof. Leve ironie.[/quote]
Blijkt hier niet uit dat iedereen pakt wat hij pakken kan? En dat het in bepaalde banen makkelijker gaat dan in andere? Aan de top van ING, Shell, AH, Nuon en Essent bijvoorbeeld. En als voetballer.

Louise · 30 april 2005 op 23:06

Knap staaltje schrijven, Maurits. Met veel zorg geschreven, diep over nagedacht. Mooie volzinnen en ook nog eens een onderwerp dat actueel is en klinkt als een klok.

Toch heb ik dit stuk twee keer moeten lezen. Juist door de perfect opgebouwde zinnen met vele komma’s, juist door de enorme hoeveelheid informatie die ook nog aanspreekt.

Misschien net een brug te ver voor mij en ben ik meer het tiepje van het snelle lezen.
Maar toch, wél een mooie column. 😉

Raindog · 30 april 2005 op 23:44

Beste Maurtis,

Het was zaterdagmorgen, ik was vroeg opgestaan en voelde me topfit en wilde iemand en ook mezelf even exorbitant belonen met een bonus van woorden. Geen dank zou ik willen zeggen, graag gedaan.

Zonder gekheid; ik vind dat er te gemakkelijk over het onderwerp gedacht en gepraat wordt. Heel veel van die lui doen gewoon hun werk op de best mogelijke manier zonder ooit de media te halen. In ManagementView las ik onlangs een schitterend stukje van Jaap Blokker die beschreef wat voor een moeite het hem had gekost om dat stukje te schrijven omdat hij een gruwelijke hekel had aan de media en al wat dies meer zij omdat het enkel afleidde van waar hij werkelijk mee bezig was: ondernemen. Toch wilde hij niet zo onbeschoft zijn om in het geheel niet te reageren op zijn uitverkiezing tot topman van het jaar 2003 om die onderscheiding vervolgens in één adem door aan zijn volledig personeel van cassiere tot vrachtwagenchauffeur op te dragen die dit allemaal mogelijk hadden gemaakt. Zo kan het ook denk ik dan en het is goed om dat voor ogen te houden. Dat onderscheid mis ik niet alleen in de maatschappelijke discussie maar vooral ook in jouw column. Het zal me benieuwen of en hoe Jack Spijkerman zijn vermeende ‘fee’ van 8 ton om zijn oren geslingerd gaat krijgen als hij straks zijn contractbreuk gelegaliseerd heeft om naar De Mol te kunnen gaan. Dàt is pas zelfverrijking ten top! De bazen van NUON en Essent hebben feitelijk geen contractbreuk gepleegd en dat geeft hoe je het ook wendt of keert toch vooral te denken ten aanzien van types als Spijkerman.

Tenslotte wil ik toegeven dat jij me soms erg stimuleert in zoiets als onderwerpkeuze, ook wanneer dat een weerwoord betreft. Wellicht stuur ik die de volgende keer in als column.

Hartelijke groeten uit Nuance,

Raindog

PS; sorry dat ik weer inhoudelijk reageerde.

Maurits · 1 mei 2005 op 00:07

[quote]Toch heb ik dit stuk twee keer moeten lezen…….. Misschien net een brug te ver voor mij en ben ik meer het tiepje van het snelle lezen. [/quote]
Hoi Louise, hoe dan ook, je hebt hem 2 keer gelezen. Hoewel hij hier en daar misschien een beetje (te) ingewikkeld geschreven is. Maar als je niet na 1 keer afhaakt geeft het eigenlijk niet. Bij de meeste columns geldt dat als hij na 1 keer snel lezen niet boeit, het geen zin heeft een tweede keer te lezen. Zo vergaat het mij althans. Dus een mooi compliment van jou.

Beste Raindog, als je mijn column nog eens overleest zal je zien dat ik niemand iets verwijt. Ik observeer alleen. En constateer dat het kennelijk onweerstaanbaar is om je te verrijken als de gelegenheid zich voordoet. Om ook eens te citeren: Lees in Safe van mei/juni eens wat Paul Fentener van Vlissingen over de graaicultuur in het bedrijfsleven te zeggen heeft. Als grootaandeelhouder van een miljardenbedrijf heeft hij weliswaar makkelijk praten. Maar daardoor is hij qua jaloeziegehalte boven elke twijfel verheven. Wat Spijkerman betreft (en voetballers) het is een kwestie van smaak over wiens zelfverrijking je het meest valt. Maar dat het een onbedwingbare neiging is lijkt me een feit.

Raindog · 1 mei 2005 op 00:15

Ach, wat is communiceren toch leuk.

[quote]En constateer dat het kennelijk onweerstaanbaar is om je te verrijken als de gelegenheid zich voordoet. [/quote]

Hier vinden we elkaar. Slechts weinigen zijn bestand tegen de verlokkingen als je dat bedoelt. Topmannen zijn ook maar mensen ;-).

Safe ken ik niet maar ik zal Google er eens op loslaten.
[quote]Als grootaandeelhouder van een miljardenbedrijf heeft hij weliswaar makkelijk praten. [/quote]
Deze notie maakte het lezen van wat Prijten te zeggen had ook erg aangenaam.

En voetballers of Spijkerman, beide interesseren me even weinig.

Trusten, mijn aandeelhouders willen dat ik ga slapen.

Geef een reactie

Avatar plaatshouder