Een kwelspel op Schiermonnikoog doet mij omkijken naar de traditionele kwelspelen van toen. Dat is voorbij. Ik kan het niet laten er, naast afschuw, ook een vleugje humor over te gieten.

We hebben recent in de krant kunnen lezen dat met Pinksteren op Schiermonnikoog ‘Kallemooi’ wordt gevierd. Het is een soort mei-feest rond een hoge mast waarin een voorjaarstak wordt opgehangen.
Het is traditie dat op Pinkster-zaterdag een jongeling uit het dorp ergens een haan steelt. Het dier wordt rond middernacht in een mand plechtig naar de top van de mast gehesen. De dorpsgemeenschap bestormt de café’s om uitgebreid ‘Kallemooi’ te vieren. Na afloop van het feest, op Pinksterdrie ’s avonds, wordt de haan in een optocht teruggebracht naar de rechtmatige eigenaar. De toestand waarin? Daar kraait geen haan naar; al wordt naar voren gebracht dat het beestje goed werd verzorgd.

Om eerlijk te zijn: ik vind het wel wat hebben, die oude tradities. We hebben er nog zo weinig meer. Doorgaan dus, al stel ik voor dat de jongeling een chocoladehaan bij de bakker steelt en die in de mand laat ophijsen. Dan kan je hem na afloop met z’n allen opeten.

Laatst vertelde ik een kennis (generatie jonger dan ik) van het feit dat in de 50er jaren op de kermis een tent stond waar je voor publiek met een beer kon vechten. De beer deelde menig rake oplawaai uit. Pas nadat ik foto’s toonde, werd ik geloofd.

Ik kom met mijn bovenstaande opmerking over tradities wel voor een dilemma te staan. De tradities bestaan in te veel gevallen uit ‘kwelspelen’. Het waren populaire volksvermaken op jaarmarkten en kermissen; in alle gevallen nu door ons beschouwd als dierenmishandeling.
Ik heb Wikipedia geraadpleegd voor een compleet overzicht. Bij het lezen weet ik mij geen houding te geven. Het varieert van afschuw en ontzetting ,tot een voorzichtige lach. Dat laatste met het idee van ’hoe komt de mens zo gek’.

Ik noem uit de Wikipedia-bron een paar van die kwelspelen: ganstrekken, palingtrekken, hanen bekogelen, katknuppelen (wordt nog steeds gedaan, maar kat is vervangen door hout), katbranden, stierenvechten, vossen jagen (om dit weer te mogen doen, willen de Engelsen uit de EU), duiven schieten (nu van klei), vossenwerpen, dierenduels (hanen, kempvissen), sportvissen, rodeo, dansende apen in livrei enzovoort.

Ik sluit mijn ‘reis’ door kwelspel-land met een laatste voorbeeld van dichtbij huis af. In het Friese Rinsumageest deed men vroeger aan hûnewippen. Een hûn is een hond in het Fries.
Voordat de niet-friezen daar verkeerde ideeën bij hebben: het gaat bij hûnewippen om ‘hond gooien’. Met een grote bijna-kattenpult schoot men honden in de lucht. Een afschuwelijk lot voor de huisvrienden. De inwoners van Rinsumageest worden daarom, jaren nadat een einde is gekomen aan het misfdadig ‘honden gooien’, nog steeds hûnewippers genoemd.

De traditionele kweltijden zijn voorbij en wie zich er nu toch nog aan waagt, weet zich verzekerd van de toorn van moeder MarianneThieme. Met Pinkster is zij bij ‘Kallemooi’ op Schiermonnikoog. Zij weet nog niet dat daar een chocoladehaan wordt opgehesen.

Categorieën: Actualiteiten

0 reacties

Geef een reactie

Avatar plaatshouder