In Lak’ech en dualiteit

In Lak’ech is de wijze waarop de Maya’s elkaar begroeten. Het betekent I am another You (and You are another Me). Het geeft uitdrukking aan een diep respect voor de ander of het andere. En daarmee ook aan jezelf. Het geeft ook uitdrukking aan een holistische benadering van het leven. Ik heb een buitengewone interesse voor de Maya-cultuur en ben meerdere malen richting Maya-land geweest. Ik onderhoud contacten met diverse van hun leiders, sjamanen en gelijkgestemden over de hele wereld. De term in lak’ech is voor mij dan ook een hele profounde term en manifestatie van een bijzondere levensopvatting. Ik wil graag in een aantal artikelen uitwijden over de bijzondere levensopvatting van de Maya’s en wat wij daar in onze westerse samenleving van zouden kunnen leren.

Zoals gezegd drukt in lak’ech een holistische levensbeschouwing uit. Daar past dualisme ogenschijnlijk niet in. Zelf dacht ik tot voor kort ook zo, sterker nog, ik heb in het verleden meerdere malen betoogd dat het feit dat de Maya-kalenders binnenkort aflopen (volgens velen zou dit op 21 december 2012 het geval zijn) inhoudt dat er een einde komt aan het dualisme. Na gesprekken met de bekende Maya elder Hunbatz Men onlangs in Mexico, ben ik hier ietwat anders tegenaan gaan kijken.

Het leven is doorspekt met dualiteiten. Man/vrouw, licht/donker, goed/slecht, cultuur/natuur, god/mens, ik/ander, etc etc. Naar mijn gevoel zouden de schijnbare tegenstellingen in de huidige periode, waarin – en daar ben ik van overtuigd – we naar een eenheid evolueren, ineensmelten. Inmiddels realiseer ik mij dat er in deze dualiteiten van een tegenstelling
geen sprake is. Een dualiteit herbergt twee kanten van de medaille. Vrouw is een andere manifestatie van man (en omgekeerd), licht is een andere manifestatie van donker, etc etc. Beide schijnbare tegenpolen zijn feitelijk een manifestatie van hetzelfde. Door beide manifestaties te onderkennen en het verband te zien, kun je eenheid smeden.

Het is niet zozeer het dualisme, dat onze (westerse) samenleving heeft geduwd in de richting van individualisme en materialisme. Het is eerder de separatie die wij in de dualiteiten en ook in de verdere invulling van ons
leven hebben aangebracht en zien. De separatie, die misschien al is ontstaan in de mythe van de Zondeval. Een mythe die in de meeste culturen op de een af andere manier is terug te vinden. De zondeval heeft ons losgemaakt van het hof van Eden, waar perfecte eenheid heerste. In Lak’ech. Die zondeval heeft de tegenstelling tussen goed/slecht, man/vrouw, ik/ander doen ontstaan. En onze samenleving is op deze separatie gefundeerd. Strijd, oorlogen, religies, economische activiteiten, de inrichting van het
onderwijs, rechtspraak, sport, en nog veel meer, alle zijn ze gebaseerd op deze separatie.

In mijn beleving wijst in lak’ech ons de weg terug. Terug naar de eenheid waarin alles met elkaar verbonden is. Waarin wij allen co-creators zijn en waarin we een gedeelde verantwoordelijkheid dragen voor al dat is. Waarin
ik een andere manifestatie van jou ben, en jij een andere manifestatie van mij. Het is mooi om te zien dat sommige, wat wij primitieve samenlevingen noemen, hun maatschappij op dit principe hebben kunnen baseren, bijvoorbeeld de maya’s in meso-Amerika, de bushmen in Afrika, de vreedzame boeddhistische samenlevingen in Bhutan en destijds in Tibet.

In Lak’ech