Indo TV : lachen met de armen en lijkenpikkerij

De Indonesische TV, en daarmee bedoel ik al de Indonesische kanalen, is uniek in de wereld, niet alleen omdat er nergens zoveel reklame op TV komt als hier (meer dan in de USA die pas op de tweede plaats komt na Indonesië) maar ook wegens de schermteisterende rommel die men niet voor mogelijk houdt als men het niet met eigen ogen gezien heeft. Wanneer Westerse TV kanalen, tijdschriften en platenmaatschappijen eindeloos doordrammen over net overleden beroemdheden of over een dode prinses teneinde een cent te verdienen aan hun dood bestempelt men dit als lijkenpikkerij.
In Indonesië gaat lijkenpikkerij veel verder : zoals gieren in de Afrikaanse savannah staan de TV camera’s al in de sterfkamer nog voor de beroemdheid een lijk is geworden.

Het geval Sukma Ayu is daar een goede illustratie van. Sukma was een beroemde sinetron ster in Jakarta. Sinetron is een contractie van de Indonesische woorden sinema en elektronik en betekent een TV drama, een soap dus. Sukma was net 25 jaar oud geworden toen zij plots in een coma viel. Zes maanden lang drongen TV camera’s binnen in de Intensive Care Unit van het hospitaal, zodat de kijkers de comateuze Sukma verbonden met allerlei pijpjes en draden aan een machine konden zien en ook biddende familieleden rond haar bed, en bezoekende collega’s- beroemdheden, plus interviews met steeds weer andere dokters, en gebedsstonden in de ziekenhuiskamer, kortom, alles kwam op TV.

Toen na zes maanden Sukma nog steeds in coma was besloot de familie om haar naar huis te brengen. Al het materieel werd gehuurd van het ziekenhuis en een Intensive Care Unit werd opgezet in het ouderlijk huis.
De TV kijkers hebben alles mooi kunnen volgen : hoe Sukma even werd losgekoppeld van de ademhalingsmachine en dan dadelijk weer verbonden met een draagbare machine, hoe zij in de ambulance werd gelegd (een joernalist met cameraman was ook aanwezig in de ambulance) en tenslotte de dokter die zei dat de ambulance het trajekt Jakarta-Bogor moest afleggen in 30 minuten want dat de medische apparatuur in de wagen slechts gedurende die tijd kon werken.
Een massa joernalisten stond voor het geopende portier van de ambulance. Toen de deur eindelijk gesloten werd en de wagen vertrok bleek dat een vrachtwagen van de TV de uitrijpoort blokkeerde.
Vijftig minuten later kwam de ambulance aan bij het ouderlijk huis van Sukma.
Vermits de ademhalingsmachine het begaf na dertig minuten zoals voorspeld door de dokter, kreeg Sukma in de ambulance zuurstof via een manueel proces en ook dit was te zien op TV.

Bij aankomst in het ouderlijk huis werd zij onmiddellijk weer aan een machine gelegd, maar de aanwezige dokter fronste de wenkbrauwen en keek zorgelijk.
Uiteraard waren er minstens zes camera’s die alles opnamen en was de kamer vol met joernalisten en familieleden.
De TV kijkers werden getrakteerd op een close-up van de hartslagmachine die zelfs voor een leek duidelijk een haperende hartslag vertoonde, close-up van de wenende familieleden en vrienden die steeds maar Arabische verzen van de Koran citeerden, ook een dramatische close-up van de moeder die alleen nog maar wenend het woord Allah herhaalde, en tenslotte de dokter die kalm de dood vaststelde en de hysterische taferelen van de zus van Sukma, de moeder en de vader, kortom, alles was te zien op TV.

Was het hiermee gedaan ? Nee, natuurlijk niet. Dit alles is 10 dagen geleden gebeurd, en nu nog ziet men elke dag uitgekozen uittreksels uit die reportages op TV. Vandaag volgt een overzicht van haar carrière, en op andere kanalen een gelijkaardig programma.

Nochtans is dit niet het dieptepunt van de Indonesische TV. We kunnen nog veel verder gaan, dacht een Indonesische producer, en prompt kwam er een programma dat de weerlozen en de armen opvoert als amusement.

Vandaag zaterdag 2 oktober 2004 krijgt de kijker weer het programma te zien dat ik noem : lachen met armen en weerlozen.

De Indonesische naam van het programma is Uang Kaget wat betekent : surprise geld.

Het programma verloopt als volgt : een vent die geheel in het zwart is gekleed en een buitenmaatse hoge zwarte hoed op zijn kop heeft, gaat, vergezeld door de camera’s en een mooie jonge meid in design kledij en minirok, naar de krottenwijken om daar aan een arme drommel of diens vrouw een bedrag van 10 miljoen rupiah (880 euro) te overhandigen maar de voorwaarde is dat men slechts een half uur de tijd krijgt om dit bedrag uit te geven.

De meeste armen die aldus worden uitgekozen vallen meteen op hun knieën en danken Allah. Dan gaat de chronometer aan. Nu moet de arme drommel transport vinden naar een winkelcentrum want de TV-maatschappij biedt geen gratis transport aan.
Het transport moet gevonden en betaald worden met die 880 euro. Dat neemt behoorlijk veel tijd in beslag want de sukkels wonen niet in een buurt waar er taxi’s zijn of openbaar vervoer. Ondertussen loopt de chronometer.

Eens aangekomen in een winkelcentrum moet er gekocht worden tot het geld op is en ondertussen loopt de chronometer. Twee echte politiemannen die door de TV betaald worden lopen mee om te vermijden dat de verstomde en verbaasde winkelbedienden denken aan een overval.

En dan lachen maar : met de weerloze arme drommel die plots een som in handen krijgt die hij in zijn hele leven nooit bij elkaar heeft gezien en nooit meer zal zien, die in tijd van een half uur alles moet uitgeven en moet beslissen wat hij zal kopen, en voortdurend gevolgd wordt door camera’s, politiemannen en een sexy griet in minirok die doorlopend commentaar geeft voor de kijkers.

Het gebeurt dat er sukkels zijn die er slechts in slagen om binnen de vastgestelde tijd van 30 minuten 300 van de 880 euro uit te geven. Na al de spanning en de psychologische schok barsten die mensen in tranen uit want ze moeten, onder toezicht van de politie, de rest van het geld teruggeven aan de man met de zwarte hoed.

Er zijn er ook bij die er in slagen om een koelkast, een DVD player, een airconditioning set en een blender te kopen maar die thuis geen elektriciteit hebben.

Sommigen slagen er in om inderdaad alles uit te geven en vallen dan weer op hun knietjes en danken Allah voor de goede gaven die zomaar uit de lucht vielen.

Mijn arm land, mijn Indonesië waar ik zoveel van hou, wanneer zal je eindelijk volwassen worden ?