Museumbezoek

Toen ik ruim een week geleden Museumpark Oriëntalis (voorheen ‘bijbels openluchtmuseum’ geheten) in Heilig Landstichting bezocht, maakte ik iets tragi-komisch mee. Voordat ik hiervan verslag doe, wou ik melden dat Museumpark Oriëntalis de moeite van het bezoeken waard is, maar ook teleurstelt. Het bevindt zich in een fraai heuvelachtig naaldbosgebied en is ongeveer zo groot als een gemiddelde dierentuin. Een wandelroute voert de bezoeker langs verschillende nagebouwde delen van Oosterse dorpen of steden zoals die eruit zagen ten tijde van de geboorte en opkomst van het Jodendom, de Islam en het Christendom. Deze religies zijn in oorsprong sterk aan elkaar verwant, maar dat feit wordt veel te sterk benadrukt. Wil men bijvoorbeeld weten wat precies het verschil is tussen het Jodendom en het Christendom – ‘toevallig’ de opdracht die ik mezelf had gegeven – dan komt men bedrogen uit. Je mag toch verwachten dat hieraan in het museum zelf aandacht wordt besteed en niet dat je het in een boekje in de museumkiosk moet gaan zitten opzoeken. Een museum behoort te informeren en geen politiek te bedrijven. Dat tragi-komische voorval, dat komt eraan. Eerst nog even het volgende.

Na eenderde van de wandelroute, bij het verlaten van een stuk bos, krijgt men plotseling zicht op een schitterend ovaalvormige meertje ter grootte van driekwart voetbalveld. Het pad loopt dicht langs de oever en volgt deze een meter of tachtig. Halverwege dit oeverpad, ter hoogte van een picknickplaats en enkele speeltoestellen, heeft zich in de loop der jaren, onder de voetstappen van duizenden bezoekers, een strandje gevormd waarop een groep luid joelende Duitse schoolkinderen stukjes brood voeren aan een dertigtal vissen, die in het heldere water goed zichtbaar zijn. Ik passeer de groep en wring mij een eindje verderop door enige weerbarstige begroeiing om de waterkant te bereiken. Als ik wat zand en kleine steentjes in het water gooi, zie ik korte tijd later in de diepte enkele donkere, zich dreigend-traag voortbewegende schaduwen van veel grotere vissen opdoemen. Zie je wel, fluisterde ik bij mezelf.

Maar nu dan die tragische en tegelijkertijd komische gebeurtenis. Ik bevond me in het islamitische dorpje Tell Arab, gebaseerd op een Omaanse handelsplaats aan de Arabische zee. In een nagebouwde timmerwerkplaats was ik me aan het verdiepen in de verdiensten van het islamitische timmerambacht anno 100 n.Christus of daaromtrent toen ik op het ernaast lopende pad een lange, magere, kalende, omstreeks 45 jaar oude man zag staan die om zich heen aan het kijken was. Met de ene hand schermde hij zijn ogen af tegen het felle zonlicht, met de andere hield hij, vanwege de bewegingen die hij met zijn lichaam maakte, een groot op zijn rug rustend fototoestel op zijn plaats. Een kleine halve minuut lang tuurde hij het pad afwisselend in de ene en in de andere richting af, waarbij in bewegingen en gelaatsuitdrukking een toenemende wanhoop zich begon uit te spreken. Plots staakte hij alle beweging, bleef een aantal seconden roerloos staan en riep toen met een hoog stemmetje, op vragende toon: ‘Mama?’