Een schaker is een vechter. Als je, zoals ik, eenmaal blind wint van huis schakers laat je een verlies met zwart niet los. Tot ik eenmaal zelf in de sores zat, stond ik nog niet eens stil bij een slapeloze nacht. Zelfs in je droom blijf, je nog steeds onbewust, bezig de fout te vinden. Zelfs Karpov flikt me zoiets niet nog een keer! Uitgerekend van zijn winstpartij tegen Sosonko bij interpolis rook ik, dat de zes grootmeesters die ook benieuwd waren of specialist Sosonko niks gemist had tegen de wereldkampioen, zelf iets vergaten . Nee tegen mijn nieuwtje vond ik niks. Eerlijk gezegd dacht ik van, “Oké, dat is allang bekend daar Timman er in zijn boek ook aan voorbij gaat. Ik vind het wel achter het bord…”

Bij de eerste de beste gelegenheid had ik een heel wat zwakkere tegenstander. Nou voor mijn part kent hij de complete Springer Verlag van buiten. Zie dat, punt één maar eens te vinden en bijt je maar eens goed vast. Ik geef pas op als mijn strot er af is, dus jij gaat er af jochie! Ook de informator, grootmeesters kijken pas na analyse daarin of iets eerder gespeeld is, hield hij bij. Inclusief het idee van Vlastimil Hort stond het er in, omdat een meester het had geprobeerd. Hij was echt wel zo netjes dat idee even met mij te analyseren. Zonder ooit zelfs maar een eigen fout te vinden ging ik, genadeloos, van het bord af. Jammer genoeg stond Karpov, een jaar terug, niet te kijk. Dat had ik, onze grote landgenoot Sosonko, best wel gegund.

Ik kom nu aan Korchnoi. Om te voorkomen dat van louter geluk de tranen over mijn toetsenbord vliegen moest ik even weg. Het onmogelijke bleek echt mogelijk! In 1976 ging niemand voorbij aan zijn vlucht. Het zal eens gebeuren dat landgenoot Viktor de scepter van Karpov overneemt. Hij was al aardig op leeftijd toen. Jammer genoeg zei hij, voor de internationale camera, nadat hij met een complete guerilla slijtage eindelijk ook maar één winstpunt nodig had, “nu is het een loterij”. Meer dood dan levend wist Karpov zijn enige kans meteen te benutten.

Met zijn levenshouding van “offer maar een eind raak, alles, wat niet tot schaakmat is uitgerekend, vreet ik en win het eindspel”, gaf hij overal simultaans om zich aan het Nederlandse milieu voor te stellen. Zo versloeg hij consequent de tovenaar uit Riga. Ik moet toegeven dat, toen ik de grote eer had de hand van Tal te voelen, als respect, wist dat één van al die talloze weggegeven paarden echt twee vingers meenam. Van hem zeg je na dood dus niet “rust zacht Viktor de verschrikkelijke”. Hij was een gentleman maar daarvoor moet je hem gekend hebben.

Pas naderhand ontdekte ik dat hij gewend was in een simultaan aan 40 borden in twee uur klaar te zijn en er 39 te winnen. De laatste is altijd een kind of de enige dame. Hij zal wel eens wat slordig geweest zijn maar weggeven deed hij niks. Dat noem ik galant! Kennelijk was ik kandidaat want hij gaf zelf gelijk een pion weg. Ik zag niks voor wit dus oké pakken maar. Desnoods laat ik hem staan en verder verdedig ik alleen. Vroeg of laat moet hij hem pakken en verliezen we allebei niks. Nee hoor, nog steeds alles en passant flitst, aan mijn bord,, opeens nummer twee er achteraan. Nou als drie echt gaat flik ik zoiets nog niet tegen de clubkampioen, dus oppassen geblazen Eric. Die wel dus, een ben je alvast kwijt, vroeg of laat pak je terug anders heb je één tempo terug voor twee en zie dan maar eens je kans te grijpen.

Voor hij zelfs maar stilstond, bij om het even welk ander bord, begon hij na te denken! Hij vloog werkelijk rond alsof hij tijdens een marathon alle mindere goden even aanmoedigde. Dolf Jansen zou er nog jaloers van worden. Nee dus, laat twee pluspionnen maar zitten, ik ontwikkelde zelf met alleen maar stugge verdedings-zetten. Nog steeds bezig met zijn marathon dacht hij echt na voor hij noodgedwongen aan terugslaan toegaf. Werkelijk twee volle minuten. Uiteindelijk pakte hij met de laatste zet voor zijn ontwikkeling toch maar terug en besefte dat dat de enige extra zet was. Met alles paraat had hij niet eens een aanknopingspunt.

Doodsbang opeens echt de volgende wereldkampioen tegenover me te hebben dacht ik na. Veertien jaar oud en huis schaker. Zolang ik maar geen blunder beging moest ik het eindspel kunnen halen en dan had ik remise! Met één pluspion zou zelfs Karpov nog zijn uiterste best zien te doen om te winnen in het eindspel. Ook tegen Karpov op de Filipijnen heeft hij met twee pionnen cadeau afgewikkeld naar toreneindspelen en hield die remise. Zoiets deed hij omdat hij wist slecht te staan.

Voor je zover komt moet je kunnen rekenen en dat kan een huisspeler niet. Hij besefte best dat de eerste kans mijn dame te winnen ook zijn enige zou zijn. Met andere kandidaten in het zicht zal hij zonder nadenken het gelijk mee gegraaid hebben. Maar minstens tien zetten lang had ik face to face de volgende net niet wereldkampioen tegenover me. Alleen door mij kostte het hem dit keer een half uur extra. Reden tot nadenken zou zelfs Magnus Carlsen hebben. Binnenkort mag hij oppassen dat de eerste, die ooit met twaalf grootmeester werd, hem de scepter niet afneemt.

Wellicht liggen de rollen ooit omgedraaid maar tot aan de verheven planeet zul je mijn voorbeeld blijven. Rust zacht aardige Viktor.

Categorieën: Algemeen

16 reacties

Esther Suzanna · 6 november 2016 op 18:22

Als ik op je naam klik en al je columns lees merk ik dat je schrijven nu chaotischer is. Je schrijft intuïtief denk ik, maar je geest lijkt op hol.

Herkenbaar. Schrijven is een momentopname, je bent het schrijven. Dat is juist zo mooi. Verder heb ik wél een pionnendiploma maar weinig verstand van schaken. Althans, het ligt niet in mijn ‘zone’. Er staan hier en daar woorden die niet passen in de verder prachtige zinnen. Vandaar het ‘op hol’…
Ik kan er helemaal naast zitten hoor, maar dat voel ik. Gewoon doorschrijven… 🙂

    emaessen · 6 november 2016 op 18:52

    Eigenlijk heb ik nooit de kans gehad dit verhaal in zijn geheel te vertellen. Er is een hoop in verwerkt van rond het wereldkampioenschap in Baguio city of kort daarop. Ik hoop dat de namen je wel bekend voorkomen. Eigenlijk probeer ik het gemoed van de jongen die ik toen was te vangen. Ergens hoop ik dat het zijn weg vind naar een bredere kring en meer aandacht voor het komende w.k. opbrengt.

    emaessen · 6 november 2016 op 18:59

    Ik zie zo gauw niks raars terug. Mooi te horen dat je de verteltrant goed vind Esther. Wellicht niet echt besteed aan de columnx lezers.

NicoleS · 6 november 2016 op 20:05

Ik weet weinig af van schaken jammer genoeg. Uit de column spreekt je liefde voor schaak. Dat is mooi.

    emaessen · 6 november 2016 op 20:09

    Het zegt ook wie ik ben Nicole. Ik ben een vechter, ga steeds tot het uiterste en doe nooit een stap opzij.

Mien · 7 november 2016 op 00:59

Ik moest meteen aan Schachnovelle denken van Stefan Zweig. Prachtig boek. De liefde voor schaak komt mooi naar voren in jouw schrijven. Evenzo het vechten.

Nummer 22 · 7 november 2016 op 10:14

Het “blind” dammen is nog mooier, Jannes v.d Wal en T. Sijbrands, maar dit terzjde.

Als je het schaken omarmt hebt, dan geeft dat – nadat ik jouw column (meer jouw verhaal) 3 x had gelezen, mij een Tartakower (geboren op 9 februari 1887 te Rostoff aan de Don en op 19 jarige leeftijd grootmeester)beeld van jouw leven. Een vechter, schrijf je.

64 ruiten en ieder 16 stukken, jawe: 8 figuren en 8 pionnen, ook dit terzijde en meer voor de niet schakers onder onze columinsten.

Een dreiging van uw tegenstander maakt u een vechter, want uw koning mag niet vallen(“mat” ofwel “schaakmat”, toch.

Zoals wij in het leven door niemand “schaakmat” gezet willen worden.( ik lees nu het boek “Judas” een kadoo daar ik gisteren met een nieuw levensjaar begonnen ben, ook dit terzijde)
Helaas, verliest menig schaker (m/v) een “schaakpartij” mede op basis van percepties en aannames.

Eric, hierbij wat speurwerk voor jou: Chopin waren goede schakers, Franklin schreef in zijn memoires de betekenis van het schaakspel voor het leven. Maar laten we niet al te gewichtig doen en vergeten dat het niet meer dan een spel is.
Wit e2-e4
Zwart e7-e5
Pg1-f3
Pb8-c6
d2-d4
e5xd4

Met genoegen gelezen, dus. Het is een spelletje, ons leven echter nooit! 😉

    emaessen · 7 november 2016 op 10:40

    Leuk jou hier mee te raken 🙂 🙂

    Mijn voorbeeld was F.A.Philidor ik dacht hem even na te kunnen doen met zijn allereerste blind simultaan. Net las Franç Andre 2.5 uit 3! Bij mij kwam het op 6 uur zuipen op de bank neer terwijl ik voortdurend in mijn hoofd de notatie na moest lopen.

    Uiteindelijk waren Tal en Korchnoi beiden mijn grootte voorbeelden.

Nummer 22 · 7 november 2016 op 10:16

enkele correcties:
jawe= jawel
Chopin en Franklin waren goede schakers.

Voeg toe Max Euwe.
😉

Nachtzuster · 7 november 2016 op 10:20

Esther schrijft het al. Chaotisch. Daarom is het voor mij een zwaar te verteren stuk. Wellicht ook meer voor een blog op een eigen pagina ofzo. Of een dagboek. Nogmaals de tip uit je vorige column: Lees je eigen verhaal eens hardop voor en hoor waar het hapert. Het is helemaal prima als je voor jezelf schrijft. Ik hoop alleen dat je de lezer ook serieus neemt in wat je ze voorschotelt. Aangezien ik niet louter ‘negatief ‘ wil reageren en daar ik denk dat dit nou eenmaal jouw stijl is, zal ik je blijven volgen maar mij verder onthouden van reageren. Succes!

    Nachtzuster · 8 november 2016 op 00:27

    Ik heb eens ouder werk van jou hier op CX gelezen en daarin was je prima te volgen. Je kunt het dus wel. In de tussentijd is er, of iets in je hoofd gebeurd, of je hebt een soort van maling gekregen aan de lezers hier. Voor jou hoop ik op het laatste…en eigenlijk denk ik dat ook aangezien je ook volstrekt normale reacties kunt geven onder andermans columns. Om de redactie voor te zijn: ik ben niet bezig met het uitdelen van diagnoses, maar vraag mij oprecht af hoe iemands schrijfstijl zo kan veranderen in 10 jaar tijd.

StreekSteek · 7 november 2016 op 10:33

Voor het gevecht zijn de pionnen van even groot belang als de dame. Choose your battles!

    emaessen · 7 november 2016 op 10:43

    Indeed! Juist Korchnoi moest voorzichtig zijn met dat soort geintjes. Anand is ooit door een 10 jaar oud joch weggeschoven aan 20 borden. Dat joch was meteen wereldnieuws. Onze sympathieke wereldkampioen begreep het Hollands niet helemaal 🙂

Nummer 22 · 7 november 2016 op 11:28

Aha..er zijn kenners! Vive le roi, le roi est tu! Laat de koning niet omvallen! Leve de koningin! Vive la Vie!

Geef een reactie

Avatar plaatshouder