That’s the question

Raadsheer Corstens zei onlangs in een interview: ‘Ik vind dat wij als Hoge Raad vanuit onze verantwoordelijkheid voor de rechtstatelijkheid moeten durven zeggen: jongens, jullie gaan nu te ver.’ Volgens hem zit Nederland ‘midden in een repressieve golf, zoals in de jaren dertig van de vorige eeuw’ en is er sprake van verharding en verrechtsing. Andere leden van de Hoge Raad noemden het strafbaar stellen van ‘voorbereidingshandelingen voor een misdrijf’ een ‘hellend vlak’.
De Hoge Raad, voluit de Hoge Raad der Nederlanden, is het hoogste gerechtshof van ons land. Deze Raad houdt toezicht op de rechtspraak en op de naleving van de wetten. Het bestuur van ons land heeft als grondslag de Trias Politica: de scheiding der machten. Een minister maar ook de volksvertegenwoordiging heeft (formeel…!?) geen invloed op de rechter en de rechtspraak. Het is dan ook ronduit verbijsterend dat het CDA de uitspraken van de Hoge Raad heeft afgekraakt. CDA Tweede-Kamerlid en justitiewoordvoerder Van Haersma Buma zei onder meer: ‘Wetgeving komt op zuivere wijze tot stand, binnen de grenzen van de Grondwet en internationale verdragen.’ Dat kan forméél wel zo zijn, maar vooral Europa en de VS hebben zo hun eigen opvattingen over wat recht(vaardig) is en die opvattingen stroken niet altijd met wat we in Nederland gewend zijn of waren! Zowel Brussel als Washington bepalen, ieder op hun eigen wijze, meer en meer ons ‘recht’! Het recht weerspiegelt bovendien de maatschappelijke verhoudingen…
De vergelijking met de repressieve golf zoals in de jaren dertig (onder de beruchte Colijn) moet te denken geven. Zoiets wordt niet zomaar beweerd. Wie niet zijn ogen sluit voor de werkelijkheid, kán niet anders dan deze hoge rechters – helaas – gelijk geven. Sluipend worden onze rechten beperkt. De staat controleert vrijwel alles en iedereen. De onzinnige identificatieplicht valt op, maar de meeste beperkingen zijn onopvallend. Landgenoten met een andere naam, geloof, of uiterlijk, worden bij honderdduizenden als verdacht beschouwd. Mensen die zich positief over hen uitlaten of kritisch over de bestaande machtsverhoudingen, ook. Langzaam maar zeker wordt het net strakker aangetrokken. Wie tegenspartelt raakt verder verstrikt…
Vraagje: is een rechtsstaat waarin je niet mag beweren dat het geen echte rechtsstaat meer is echt nog een echte rechtsstaat of is het echt al een echte rechtse staat? That’s the real question.

© Jan Bontje 2006