Uit het dagboek van een rijexaminator (2) Kort van stof

Vrijdagmiddag drie uur. Het weekend staat voor de deur. Aan de koffietafel is het feest. Een artikel in de krant over het CBR wordt luidruchtig becommentarieerd. Een collega vertelt een sappig verhaal over een merkwaardige ingreep. Iemand stoot het melkkannetje om.

Mijn laatste kandidaat van de week maakt een stille indruk. Pogingen om hem aan tafel iets te laten zeggen, leveren weinig op.
“Ja … nee … dat klopt …”
Onderweg nog maar eens proberen, besluit ik. De eerste minuten van het examen verlopen stroefjes. De lesauto heeft een felle koppeling en de richtingaanwijzer springt steeds terug. Ik beschouw het als details, maar aan de reacties van de kandidaat merk ik dat hij zich zorgen maakt.

Om wat rust te creëren begin ik een praatje.
“Snipperdag moeten nemen?”
“Ja,” is het antwoord.
“Kun je makkelijk vrij nemen?”
“Ja.”
Ik probeer het met een open vraag: “Wat doe je voor werk?”
“Bloemen.”
“Verkoop?”
“Nee, kwekerij.”
“Rozen?”
“Chrysanten.”
“Leuk werk?”
“Gaat wel.”
“Al met vakantie geweest?”
“Een weekje.”
“Buitenland?”
“Nunspeet.”

Ondertussen merk ik dat de kandidaat wat makkelijker is gaan zitten. Geen witte knokkels meer op het stuur; ademhaling onder controle. De koppeling reageert minder nerveus en tijdens het voorsorteren wordt de richtingaanwijzer vastgehouden.

Ik doe mijn best het gesprek gaande te houden.
“Vind je autorijden leuk?”
“Gaat wel.”
“Wat doe je nog meer graag?”
“TV-kijken.”
“Wat voor programma’s?”
“Politie.”
“Ah, Derrick en Columbo, daar kijk ik ook graag naar.”
“Ik niet.”
“Waarom niet?”
“Te weinig actie.”

De rit eindigt met een voldoende. “Gefeliciteerd, je bent geslaagd,” zeg ik opgewekt. Ik krijg geen reactie. “Het rijden ging goed,” benadruk ik. “Je kunt het rijbewijs aanvragen.”
Bij het afscheid krijg ik zwijgend een hand. Drie meter van mijn tafel draait hij zich om.
“Bedankt, je praat tenminste als een normaal mens. Geen slap geklets.”
Net als Columbo steek ik mijn arm omhoog en zeg: “Graag gedaan.”
Onderweg naar huis luister ik naar de autoradio. Een spraakwaterval kondigt het einde der tijden aan. Ik draai de knop om en rijd neuriënd naar de stamppot zuurkool met worst.