Vaderlandse geschiedenis

Als oud geschiedenisleraar probeer ik m’n drie kleinkinderen soms wat historisch besef bij te brengen. Want ze weten niks, het wordt ze op school nauwelijks nog geleerd. En wat ze dan nog wél krijgen is sterk verbrokkeld en vertoont geen onderlinge samenhang. Als je vertelt over de jaren 60 en 70, en dat de Limburgers toen getroffen werden door de sluiting van de steenkoolmijnen, dan vraagt de jongste: wat is een steenkool? De middelste: wat zijn mijnen? En de derde wil weten wat Limburgers zijn. En dat moet je dan allemaal gaan uitleggen. Wat alsmaar lastiger wordt omdat je steeds meer dingen vergeet als je Alzheimer hebt. Maar je blijft natuurlijk je best doen. Dus je legt uit wat Limburgers zijn, wat minder eenvoudig is dan het lijkt, dat mijnen diepe gaten in de grond zijn en dat een steenkool een soort bloemkool is, maar dan zwart. En dat ie beter brandt. En dat mensen zo’n steenkool vroeger in de kachel stopten en dat je dan aardgas kreeg waar je de aardappelen op kon koken. Want wie wil er nu bloemkool zonder aardappelen? Níemand wil bloemkool zonder aardappelen. Aardappelen zonder bloemkool, daar zijn nog wel liefhebbers voor te vinden, maar andersom? Nee, dat wil niemand. Maar waar was ik gebleven? O ja, de oudste had laatst in de krant gelezen dat Geert Wilders een drempel wilde opwerpen tegen buitenlanders. Langs de grens. En daar maakte mijn kleinzoon zich zorgen over, het leek hem een kwalijke ontwikkeling. Dus ik zeg: dat is niets nieuws, er ligt al heel lang zo’n drempel langs de grens. Daar keek hij van op. Ja zeg ik, ga maar na: de Duitsers vielen in 1940 ons land binnen. En dan kijkt ie je zo glazig aan, het kwartje valt niet. Want dat leren ze ook niet meer op school, wat humor is. Dus ik herhaal: de Duitsers VIELEN in 1940 ons land binnen. Met de nadruk dus op ‘vielen’. Nog steeds geen reactie. Ze VIELEN! Over die DREMPEL! Je wordt er soms helemaal gestoord van. Maar je blijft natuurlijk je best doen. En dan wil de jongste weten hoe aardgas er uit ziet. Het is onzichtbaar zeg ik, want zo is het toch? Je kunt het wel ruiken, maar dat is alleen maar omdat ze er een luchtje aan hebben toegevoegd. Te zien valt er helemaal niets. Maar dat wil ze niet geloven, want hoe kan iets wat je niet kunt zien nu de aardappels gaar krijgen? Of de bloemkool? Dat gaat er bij haar niet in. Ik denk even na en zeg: als je aardgas aansteekt kan je het wél zien, dat zijn die blauwe vlammetjes op het fornuis. Ze weet niet waar ik het over heb, het is om radeloos van te worden, ze heeft nog nooit blauwe vlammetjes op het fornuis gezien. Hoe kan ze nog nooit die blauwe vlammetjes hebben gezien? Als ze nu nog een dreumes was geweest, ja, dan had het gekund, want dan was ze te klein geweest, maar ze is al zo’n anderhalve meter lang, dus daar kan het niet aan liggen. Gek word je er van, tot je ineens te binnen schiet dat ze bij haar thuis eléktrisch koken.. De middelste vraagt zich vervolgens af waarom de Limburgers een steenkool uit een gat in de grond moeten halen terwijl de bloemkool gewoon in de supermarkt ligt. En dan sta je mooi met je mond vol tanden want vindt daar maar eens een bevredigend antwoord op. Maar ik vind het fijn als ze er zijn want dan gaat de tijd sneller. In m’n eentje duurt iedere dag minstens 48 uur maar als er een week voorbij is denk ik wat is dat snel gegaan. En het gaat steeds sneller steeds sneller tot je er gewoon bang van wordt. Want je denkt als het zo door blijft gaan is m’n tijd straks al op voordat ik doodga..

Spencer Brandsen