Waar was jij?

Waarschijnlijk is het ooit begonnen met de moord op Kennedy, het “waar was jij toen het gebeurde?” Waar was je bijvoorbeeld eigenlijk op het moment dat je van Tsjernobyl hoorde? De vraag alleen al zet een onsamenhangende flardenstroom van herinneringen in gang. Een reisje naar Engeland dat werd uitgesteld. Het hamsteren van mijn ouders, het obsessieve schoonmaken van mijn moeder, toen zo reëel, nu bijna bespottelijk. Het idee dat de straling misschien ook ons… De speculaties – zou het kunnen dat we allemaal… De angst, vermengd met het feit dat er in je directe omgeving niets was veranderd. En later de beelden, de verschrikkelijke beelden van de mensen met deformaties die kort doch intens op het netvlies werden gegrift.

Op 11 september zat ik met een vriendin in Gambia. Wij werden dagelijks door horden Afrikanen achterna gezeten. [i]TuBob Master Lady?[/i]. Waarin het in slang vertaalde ‘Two Bob’ staat voor twee Engelse ponden en ‘Master Lady’ voor een onverdiende titel die ooit respect behelsde in koloniale tijden en die ons nu vervulde met schaamte en weerzin. Samen met het idee: [i]ja, maar wij kunnen er toch niets meer aan doen?[/i]

Op het moment dat wij dan ook werden nageroepen door de strandwacht die we dagelijks letterlijk aan onze kont hadden hangen, over het feit dat er [i]explosions in America[/i] waren geweest, wimpelden we hem af. [i]Yes, yes, terrible, we know, we know, bye bye.[/i]

Pas acht uur later zagen we in een winkel ons eerste beeld van een vliegtuig in een van de Twin Towers. De winkeleigenaar zapte ongeïnteresseerd weg terwijl in een flits een tijdsaanduiding zichtbaar werd en échte mensen met écht ongeloof en écht leed. Totaal afgesneden van Internet, telefoon en overige vormen van contact hebben we twaalf uur lang geleefd in de angst dat de Derde Wereldoorlog was uitgebroken. Dat bleek nog niet zo te zijn.

Er is behoorlijk wat gevolgd. Met nu dan de subway van Londen als doelwit. Op mijn werk reageerden mensen heel verschillend. Sommigen keken nauwelijks op van hun beeldscherm. Anderen gingen driftig op zoek naar beelden en nieuws. De schok was er wel, maar zoveel minder dan 11 september, zoveel minder dan Madrid, Pim Fortuyn, Theo van Gogh.

Het went. Blijkbaar. En ik weet niet wat ik daarvan moet vinden. Net als ik niet weet wat ik moet vinden van het feit dat er gebombardeerd wordt in andere delen van de wereld en dat wij daar nog niet een kwart van horen. Laat staan dat we opkijken van ons beeldscherm door het idee dat ook die lijken, die ledematen, die kinderen, mannen en vrouwen échte mensen zijn die misschien wel iets beters te doen hebben dan het ‘ons’ ontnemen van onze prachtige vrijheid van meningsuiting en onze overweldigende democratische waarden die middels een [i]ideology of hope and compassion[/i] zo indrukwekkend de wereld worden ingeschoten.