Ziek

De Libiër die vastzat in verband met de Lockerbie ramp is vrijgelaten. Vervroegd omdat ie doodziek is. Terminaal ziek. Hij mag thuis sterven. Ik las het en vond het goed. Beelden van ambulances en brancards schoten door mijn hoofd. Een uitgemergelde patiënt. Een man wiens laatste wens het was de ogen definitief te sluiten in het land waar hij deze voor het eerst opende. De laatste adem uitblazen daar waar hij de eerste haalde. Het is een voorstelbare wens en een humaan gebaar om aan die wens tegemoet te komen. Toch was het een wat verwarrend beeld. Terminaal ziek. Het leek mij een gedurfde kwalificatie van iemand die in staat is zelfstandig een vliegtuigtrap te beklimmen. Ogenschijnlijk energiek ook en genoeg bij de pinken om zijn gezicht achter de kraag van zijn jas te verbergen. Ik heb in mijn carrière als verpleger weinig terminale patiënten ontmoet die daartoe nog in staat waren. Ik moet toegeven dat het nimmer onderwerp van gesprek is geweest. Als we al spraken dan was het over andere zaken.

Verwarrend was ook de heldenontvangst die de man in Libië kreeg. Hij liet zich luid toejuichen door een enthousiaste menigte. Gejuich voor de vrijlating? Gejuich voor de moordenaar? gejuich voor de bevechter van het westen? Gejuich voor de onterecht veroordeelde? Allemaal mogelijk. Niet onwaarschijnlijk is het dat de vrijlating bestempeld is als de zoveelste heldendaad van de grote Libische leider. Misschien is het dat ook wel.

Verwarrend ook leek de reactie vanuit Libië. De vrijlating zou onderdeel zijn van een deal met het westen over handelsbetrekkingen. Het is niet uitgesloten. Libië beschikt over olie en gas. “Alles is economie” zei een vroegere docent altijd. Een uitspraak die hij naar eigen zeggen ontleende aan de orthodox marxisten. Alles is economie. Het zou zo maar kunnen.

Je weet het niet. Je weet het nooit. Zeker niet in een zaak die zo omgeven is met de geur van dubieus internationaal diplomatiek handjeklap. De geur die, nadat de wereldpolitiek collectief zijn afschuw over de ramp had uitgesproken, op kwam en nooit meer wegging. Het enige reukloze wat dat betreft waren de verontwaardigde reacties van de nabestaanden. Nabestaanden van 270 slachtoffers. Je zou ze bijna vergeten.