Afgelopen week hoorde ik op de radio dat een gemeenteraadslid uit Roermond heeft bekend een jongen jarenlang seksueel misbruikt te hebben. Telkens weer wanneer ik zoiets hoor, vervult mij dat met afschuw en ontzetting! Bijna niemand ‘kent’ de daders van incest en seksueel misbruik. Toch kán het niet anders, gezien het grote aantal slachtoffers, dat iedereen daders in zijn directe omgeving heeft. Een angstaanjagend idee, als je het mij vraagt. De daders zijn onherkenbaar doordat ze meestal zo gewoon zijn. Het kan je buurman zijn, de ambtenaar of de aardige scoutingleider, de verpleegkundige, of de leraar van je kind. Zelfs de wijk agent gaat niet vrijuit waar het om verdenkingen gaat. In de twintig jaar, dat ik nu binnen de acute psychiatrie werk heb ik honderden slachtoffers van seksueel misbruik aangehoord. Meestal vrouwen, enkele mannen. Ik zie hoe diep de littekens zitten en hoe ze worstelen met zichzelf en hun verleden. Ik zie hoezeer ze last hebben van hetgeen er jaren terug in het diepste geheim is gebeurd. Hoe ze gebukt zijn gegaan onder het juk van chantage en geheimhouding. De dreiging dat hun moeder iets aangedaan wordt wanneer ze ‘het’ vertellen. De verantwoording om het gezin niet uiteen te laten vallen. De schuldgevoelens en de schaamte. Ik zie hoe het hun leven beïnvloedt, dag in dag uit.

Toen ik zelf een dochter kreeg en zij opgroeide tot een leuk, aantrekkelijk kind, heb ik last gehad van deze ‘wetenschap’. Overal om me heen zag ik gevaar. Met mijn deskundige blik trachtte ik te zien of er gevaar school in die leuke leraar of in die amicale zweminstructeur. Waarom sloeg hij een arm om haar heen? Dat was toch niet nodig? Alle ‘sociale’ omgangsvormen bekeek ik met een kritische blik. Ik had teveel gehoord en gezien, en dat was waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg! Het feit dat mijn dochter een spontaan kind was en zelden angst voelde, stelde me niet echt gerust. Ze was dol op paarden en overal klopte ze aan voor een verzorgpony. Menig boer heeft haar gastvrij binnengelaten in de stal om zijn paard te borstelen. Het enige wat ik kon doen was haar wijzen op de gevaren en kennis gaan maken met de desbetreffende boer. Ook hield ik thuis het gesprek steeds ‘open’.Toch besefte ik goed dat dit allemaal slechts schijnzekerheden waren. De waarheid is dat het ze altijd en overal kan overkomen. Het kan zich onder je ogen afspelen en je kunt ziende blind zijn.

In al die jaren dat ik binnen opname werk heb ik slechts twee keer een dader gesproken van een zedendelict. Het kán niet anders of we moeten veel vaker daders opgenomen hebben, maar zelden wordt dat bekend, helaas. Één keer ging het om een jongen, begin twintig, die getracht had een, voor hem vreemd, meisje te verkrachten, na een avondje stappen. Het lukte niet en zij kon ontvluchten, gelukkig. Hij had het slachtoffer zien lopen en had gedacht “ik wil haar hebben, nu!” Een combinatie van een waas voor ogen en veel drank, zo omschreef hij aan mij zijn daad. Hij was kort na het delict opgepakt. Hij had er spijt van, zei hij nog. Of het een sociaal wenselijk antwoord, of gemeend was, blijft natuurlijk de vraag. Hij moest immers nog voorkomen.

De andere dader was een man die zijn dochter jarenlang seksueel misbruikt had. Hij bagatelliseerde alles.
“Het was niet zo erg als zij beweerde” of “ze deed zelf mee; ze lokte het uit, door bij me op schoot te kruipen” . Nog een variant hierop; “ ze stribbelde nooit tegen.” Deze man presenteerde zichzelf als slachtoffer. Hij kreeg namelijk zijn welverdiende straf en raakte zijn gezin kwijt. Dat er überhaupt aangifte was gedaan door zijn dochter was al heel wat en dat zijn gezin hem vervolgens liet vallen was nóg uitzonderlijker.

Maar al te vaak zie je dat het echte slachtoffer aan het kortste eind trekt. De bewijslast is niet voldoende om tot een veroordeling te kunnen komen of de zaak is verjaard tegen de tijd dat het slachtoffer eindelijk moed genoeg verzameld heeft om aangifte te doen. Ze wordt soms in haar eigen familie gezien als ‘verraadster’ of wordt uitgemaakt voor leugenaar. Ze wordt hierdoor de verstotene van de familie. De waarheid wordt krampachtig binnenskamers gehouden door overige betrokkenen en het echte slechtoffer heeft een dubbel trauma. Het seksuele misbruik en daaroverheen nog eens het verlies en ongeloof van haar familie. De dader krijgt meestal een taakstraf in combinatie met een leerstraf. Wanneer hij moet ‘zitten’ is het hooguit één á twee jaar en met aftrek van goed gedrag uiteindelijk nog korter.

Het slachtoffer echter, heeft levenslang!


14 reacties

WritersBlocq · 2 mei 2005 op 17:16

Ja, het is een jungle, waar jij over schrijft.
[quote]Het slachtoffer echter, heeft levenslang![/quote]
Ik ken een paar slachtoffers. De 1 heeft levenslang, de ander heeft dat niet. Hoe dat kan? Lees “Ik was 12 en ik fietste naar school” van Sabine Dardenne eens. Zij heeft m.i. het onmogelijke mogelijk gemaakt, maar wie dat niet lukt, ja, daar gaat mijn hart zeker naar uit.
Heavy stuff, wijfie.

Dees · 2 mei 2005 op 17:18

Dit is een mooie column mevrouw champagne. Kan zien dat het je aan het hart gaat. En de serieuze toon misstaat je zeker niet, stiekem vind ik dit ‘leuker’ dan je anderen, het raakt meer.

Greetz,

Dees

Kees Schilder · 2 mei 2005 op 17:29

Heel goeie column.Ik zou wel uitgebreider willen reageren maar zie daar toch maar van af.
Alleen dit nog; ik ben absoluut tegen de doodstraf maar soms, zoals in deze gevallen, twijfel ik aan dat absolute.

Eddy Kielema · 2 mei 2005 op 17:43

Een goede, recht voor zijn raap column waar ik het helemaal mee eens ben!

Louise · 2 mei 2005 op 18:03

Helemaal raak, deze column. Op alle fronten.
En niet in de laatste plaats omdat er een echt stukje van de schrijfster in zit.

Bakema_NL · 2 mei 2005 op 19:13

Als er iets is waar ik misselijk van word dan zijn het wel dit soort dingen. En uit ervaring weet ik dat je helemaal gelijk hebt als je zegt dat de daders overal zijn. In mijn directe omgeving is er zelfs een soort “clubje” die af en toe bij elkaar komen. De politie weet er van, via hen weet ik ook van dat “clubje” af, maar ze doen er niets aan zolang er niks strafbaars gebeurt of in de huizen aangetroffen word. En dat was slechts 1 voorbeeld van dit soort lieden in onze omgeving…..er zijn er dus nog meer.
Ook heb ik op het hoofdbureau van politie in Amsterdam de “interviewkamer” mogen aanschouwen waar dit soort slachtoffertjes “verhoord” worden door psychologen, alles word gefilmd ook. Een leuk aangekleed kamertje met verborgen filmcamera’s die de kinderen uit verschillende hoeken filmen. Spelenderwijs probeert men dan een helder verhaal te krijgen. Er hangen vele tekeningen aan de muur, maar vrolijk word je daar niet van. En voordat je in die ruimte terecht kan ben je minimaal 2 weken verder………tot die tijd is het daar volgeboekt…….ja, ook in jullie omgeving zullen de daders zich bevinden.

melady · 3 mei 2005 op 00:29

Als ‘gezond’ denkend mens ben ik het met je eens.
Gezond verstand zegt: castreren..doodstraf..ophangen..strot langzaam doorsnijden met een bot mes….in vieren delen..etc.etc.

Ik geef al jaren trainingen aan o.a. gevangenispersoneel en dit onderwerp is altijd heel heftig.

Zedendelinquenten hebben meestal het slachtoffer-dader profiel.
Dat is de andere kant van het verhaal.

Het is geen excuus en niet invoelbaar voor de ‘normaal’ oordelende mens maar wel een gegeven.

Melady

pepe · 3 mei 2005 op 06:41

Supergoed geschreven.

[quote]Ze wordt soms in haar eigen familie gezien als ‘verraadster’ of wordt uitgemaakt voor leugenaar. Ze wordt hierdoor de verstotene van de familie. [/quote]

Dit kan overigens ook andersom, ik meen me te herinneren dat een paar jaar terug, een dochter van een politieagent op een van de waddeneilanden een heel verhaal had verzonnen over misbruik door haar vader.
Hoe moeilijk is het te weten wie de waarheid spreekt in deze zaken?

viking · 3 mei 2005 op 08:53

De mens is een beest. Alle goede eigenschappen, goede manieren, normen en waarden, zijn aangeleerd, de rest zit in het beest en is puur. Hoe wrang ook…

champagne · 3 mei 2005 op 09:31

[quote]Zedendelinquenten hebben meestal het slachtoffer-dader profiel.[/quote]

Het is beslist niet zo dat ieder slachtoffer ook dader wordt! Dat is uiteindelijk maar een kleine groep.En die groep zie jij mogelijk in de gevangenis.

Wright · 3 mei 2005 op 12:38

Indrukwekkende column, Champagne.
En ik heb bewondering voor je veelzijdigheid!

KingArthur · 3 mei 2005 op 16:21

Niet alleen bij seksueel misbruik lijkt er hier meer aandacht uit te gaan naar de daders i.p.v. naar de slachtoffers.

Ma3anne · 5 mei 2005 op 11:02

Heel sterke geschreven, heldere column over een moeilijk onderwerp. Je kaart een aantal verschillende aspecten aan.

Ik begrijp dat je uit je beroepservaring overbeschermend wordt naar je dochter, maar ik houd daar tegelijkertijd ook mijn hart bij vast.

Wijzen op gevaren is erg belangrijk, maar te veel willen beschermen kan een kind erg benauwen. Ik had zelf zo’n moeder…

champagne · 6 mei 2005 op 12:35

[quote]Ik begrijp dat je uit je beroepservaring overbeschermend wordt naar je dochter[/quote]

Ik ben gelukkig geen overbezorgde moeder, ik denk dat ik een goed evenwicht heb weten te vinden in haar te wijzen op mogelijke risico’s en haar de wereld zelf te laten ontdekken. Het was meer mijn innerlijke strijd, daar heeft mijn dochter niet veel van gemerkt.
Dus wees gerust, Ma3anne 😉

Geef een reactie

Avatar plaatshouder