De waarneming 1.

Zeven uur ‘s ochtends. Ik lig op de zolderkamer in de woning van mijn vriend in Amsterdam. Ik ben wakker geworden van gestommel op de gammele houten trap die naar deze kamer leidt. Gezien het feit dat deze trap letterlijk niet meer is dan het idee van een trap, is hij niet bedoeld voor kleine mannetjes van drie om op te klimmen, alleen geschikt om er vanaf te vallen. Dat is natuurlijk niet de bedoeling en dus krijgen kleine mannetjes van drie een beetje hulp als ze toch naar boven willen. Mijn zoon krijgt een laatste kontje van zijn vader, die zijn hoofd ter eigen geruststelling even boven het gat uitsteekt, even kijken of ik wel wakker ben, en dan holder-de-boldert Duka mijn bed op. Rap glipt hij bij mij onder de dikke donzen deken en kruipt lekker bij me. Met grote ogen kijkt hij mij aan. Wat gaan we nou voor leuks doen? Als het aan mij ligt: nog helemaal niks, en dus sluit ik demonstratief mijn eigen ogen in de hoop dat hij de hint begrijpt. Tevergeefs. Was dit een normale situatie dan zou Duka al niet meer kunnen slapen, maar nu zeker niet. Want ongeveer gelijktijdig met Duka’s entering zijn de werklui in de woning naast ons begonnen met hun luidruchtigheden. Mijn zoon wordt er onrustig van en friemelt me klaarwakker.
Eenmaal samen wakker worden we vanzelf stil, luisteren gaat automatisch.

Het is raar: de geluiden maken ons stil en rustig, en die rust opent onze oren voor het geluid.

We horen instrumenten en apparaten, en blote handen met daarin gereedschap dat korte dan wel lange klinkers uitstoot. Soms zijn er meerdere geluiden tegelijkertijd, maar meestal individueel, elkaar afwisselend, als zijn ze in gesprek. Ik hoor een decoupeerzaag, bezig zich een zaagdunne route te bijten door een plank of een plaat. Ik hoor een hamer die af en toe een roffel slaat, op hout. Dan een zwiepend geluid, hoog en kort, geëindigd voor het begint. Daarvan kan ik de betekenis niet terugvinden in mijn mentale klusklappertje. Planken worden losgetrokken van de vloer; rrrrts!, met de plopjes van de spijkers die na grondige trekkracht eruit schieten.

De zwieper maakt zich los en wordt het eerste beeld. Ik zie een zweep voor me, wel zwart, maar vuist-dik, met de schubben van een gordeldier. Een lange dikke zwarte zwieper die de decoupeerzaag antwoord geeft. De decoupeerzaag: een donkerbruine driedimensionale rechthoek die in zijn taille buigt op de maat van zijn eigen geratel, een vierkantige slang zonder kop en staart. Roffelende hamer wordt een loden pootje, zonder lichaam, dat staccato om aandacht tikt. Trekkracht waarmee vloerdelen worden losgetrokken verandert in sperkracht van twee enorme kaken, met spijkertanden; ook zonder lichaam, alleen een muil waarvan het opensperren samenvalt met het brullen.

We horen menselijke geluiden. Pratende stemmen worden door de muur vermomd als mompeltjes. Grap- en lachmompeltjes, commandeermompeltjes, overlegmompeltjes. Zelfs een fluitmompeltje horen we, met verder weg op de achtergrond, parallel lopend aan die omfloerste trillers: een radio. We horen een liedje, erg verwaaid; een bekende hit wordt een miniliedje, als een zingend muisje. De mompeltjes vliegen onbekommerd door de lucht, elfen met baritonnetjes, en het liedje kabbelt door, langs en om de wilde, gemankeerde dierachtige lichamen heen, als een zacht beekje.

Binnen wordt buiten, naast ons. Waar ik bij het begin van het luisteren nog een vage voorstelling had van de kamer aan de andere kant van de muur zijn nu alle muren verdwenen en is het plafond verdampt. Er is alleen een bodem waaruit een bos van bewegend geluid groeit, even amorf als zijn wilde bewoners.

We staan op. Liggen wordt lijden, want we hebben honger. Mijn zoon dan.

Beneden, in de woonkamer, letten we niet meer op de werkgeluiden in de andere woning. We maken zelf te veel rumoer.
Ik raak verstrikt in een web van strijdige belangen. De aandacht en concentratie die mijn kinderen vragen en ook verdienen, wil ik eigenlijk aan dit verhaal geven. Dus schrijf ik stiekem, in mijn hoofd, mezelf wijsmakend dat ik daarmee mijn zorgplicht niet verzaak. Maar mijn kinderen zijn niet gek. Ze hebben radars voor geïnspireerde dus onbereikbare mamma’s en dat maakt dat ze extra hard aan me trekken. Het is een neerwaartse spiraal. We maken mekaar steeds nerveuzer. En uiteindelijk barst de bom.

Zwaar gefrustreerd schreeuw ik mijn kinderen toe dat ze rustig moeten worden en mijn kinderen, ook niet onmondig, schreeuwen terug dat ze honger hebben, en dat mamma zelf niet rustig is, en dat het hun schuld niet is!!

Het is in een keer stil. Ook aan de andere kant van de muur.