Ik moest er weer aan denken toen deze week in de vooravond, een ‘groene’ kok op tv liet zien hoe je eenvoudig zelf zuurkool kan maken. Ik ging rechtop zitten.
Het was een duidelijke visuele en verbale uitleg hoe je van een hoopje witte kool en wat zout een ouderwets lekkere zuurkool op tafel krijgt. De kool werd met de hand gekneed en als slotakkoord werd een glaasje met zout water toegevoegd.
Dit bevestigde mij opnieuw, dat het oude verhaal waaraan ik direct weer moest denken, waar is.
In het begin van de jaren zeventig werkte ik in een groot ziekenhuis. Een collega was Henk Knevel, een vijftiger van de afdeling boekhouding. Hij was een uiterst integere en zachtaardige man die oog had voor vrouwelijk schoon en dit schoon met warme stem wees op hun kwaliteiten in dezen. Onder alle omstandigheden bleef Henk een onkreukbare heer.
Ondanks het grote leeftijdsverschil zijn Henk en ik lang met elkaar opgetrokken; als collega’s en tennispartners.
In de ochtend ging ik ook regelmatig voor koffie naar de boekhouding. Tijdens een gesprek aldaar, op een dag in november, vroeg één van de dames ‘Henk jij hebt toch bij een zuurkoolfabriek gewerkt?’ Dat klopte. Henk kreeg pretoogjes en vertelde erover.
Hij werkte als jonge blaag in een administratieve functie bij een van de grootste ambachtelijke zuurkoolproducenten van Noord Holland; in de buurt van Medemblik. Ik weet de naam en vestigingsplaats, maar ik zal deze niet vertellen om te voorkomen dat Henk postuum nog aan het kruis wordt genageld. De zuurkool werd gemaakt in enorme houten vaten. Net zoals de groene TV-kok van hierboven vertelde, moest daar de zuurkool worden gekneed. Het was seizoensarbeid en dus werd het voltallig personeel grote kuipen in gejaagd om met blote voeten de zuurkool aan te stampen.
Het was heel zwaar werd, de baas liep rond en je kreeg de kans niet om je kuip te verlaten.
‘Maar je moest toch wel eens weg?, Riep Annette. ‘Hoe ging dat dan?’
‘Wij deden ons plasje gewoon in de kuip’, sprak Henk. ‘Echt waar en de baas zei dat deze zoute urine de zuurkool verbeterde’. Hij verwees naar het feit dat de beste wijnen ook met voeten worden getreden.
Het ‘Geeeeeeeeeeedver’ weerklonk uit vele monden.
Het was de zuurkool die jullie groenteboer vroeger uit een klein vaatje los op gewicht verkocht. Ik herinner mij dat dit veel lekkerder was dan de zuurkool van nu; in die plastic zakjes.
Ik heb Henk later meerdere malen gevraagd ‘het was toch niet waar, Henk?’ Henk hield het telkens weer vol en ik geloof hem, ook na zijn overlijden, nu nog steeds.
Het kan allemaal geen toeval zijn: na een ritje vorige week over de Afsluitdijk sloegen wij rechtsaf richting Alkmaar. Halverwege zag mijn vrouw ineens een bord links van de weg. ‘Kijk!’
‘ Zuurkool zoals opa het maakte’.
Ik eet vandaag zuurkool uit een plastic pakje.
0 reacties