Met een ingespannen coördinatie tussen ogen en rechterhand stuur ik mijn muis behoedzaam over het muisblad als een liefkozing op afstand, alsof een werkelijke aanraking wel wenselijk maar onmogelijk is. De muisaanwijzer volgt de lijnen van haar gezicht daar waar mijn vingertoppen verlangen te zijn. Mijn geheugen is aan slijtage onderhevig. Af en toe denk ik wel eens aan upgraden, echter dat is voor de meeste mensen nog niet weggelegd. Dat is natuurlijk een goede reden om herinneringen vast te leggen. Een soort extern geheugen dus. Gevolg is wel dat zo’n extern geheugen een onlosmakelijk deel gaat uitmaken van het geheugen waarmee je van nature uitgerust bent. Zijn het nu werkelijk echt persoonlijke herinneringen of komen ze voort uit associaties met foto’s uit de oude schoenendoos?
Hoe dan ook, intern of extern; gelukkig hebben we onze herinneringen. Veelal plezierige, soms ook minder prettige. Laatst genoemden bevinden zich doorgaans alleen intern en zijn hooguit te verdringen maar nooit uit te wissen. Maar waar we het liefst aan terug denken zijn natuurlijk die herinneringen die je een fijn gevoel geven. Gelukkig zijn we af en toe zo verstandig om die extern op te slaan want het interne geheugen laat ons daar nog wel eens in de steek. Zo heb ik mijn computer gevuld met herinneringen uit recentere maar ook uit lang vervlogen tijden. Na de ontdekking van het genealogieprogramma Aldfaer op internet ben ik in de historie van mijn familie gedoken en heb ik mijn geheugen kunstmatig uitgebreid met historische gegevens en beelden die ik daarmee tot de mijne gemaakt heb.
Wandelend door de ruim vertakte stamboom schieten de mooiste plaatjes voor mij langs. Ik zoek naar gelaatsuitdrukkingen om mijzelf een spiegel voor te houden. Herkenning geeft een gevoel van trots, vooral bij die prachtige foto van mijn in vol ornaat poserende overgrootvader, pas in dienst getreden als Pauselijk [url=http://nl.wikipedia.org/wiki/Zouaaf]Zouaaf[/url] en vastberaden om God, Paus en Katholiek vaderland te verdedigen.
Op het tuinpad, middendoor de achter het huis gelegen groentetuin, toont een oudoom glunderend van onder zijn grijze bolhoed zijn eerste rijwiel met sierlijke carbidlamp, daarbij een pluimende bolknak paffend.
Ook andere foto’s van deftig poserende familieleden, genomen door waarschijnlijk een rijkelijk besnorde fotograaf in streepjespak, weggedoken onder een zwarte doek met in de linkerhand een vervaarlijk ontbrandende fosforlamp, zijn een lust voor het oog en de fantasie.
Vervolgens verschijnt het geboortehuis van mijn overgrootvader in beeld. Een oud verzakt dijkhuisje dat al lang geleden aan de sloophamer ten prooi is gevallen. Hemelsbreed slechts enkele honderden meters van mijn huidige woning gelegen en gebouwd om de eerste pioniers na de drooglegging van de Haarlemmermeer te huisvesten. Hij en zijn enige broer zijn de stamvaders van de twee grote takken van mijn familie die de registers van de burgerlijke stand vullen. Als die verre voorvaderen eens wisten wat een nachtelijk tijdverdrijf allemaal heeft voortgebracht!
En nu dan een foto van recentere datum, maar toch ook weer veel te lang geleden. Een vrolijk lachende jonge vrouw showt vol trots haar pasgeboren baby. Met een liefdevolle blik kijkt ze naar het kind op haar arm, dat zich vergenoegd tegoed doet aan zijn vertrouwde duim in de mond.
Starend naar het beeldscherm denk ik terug aan haar. Geen enkel geheugen kan het gemis van haar fysieke aanwezigheid compenseren.
18 reacties
WritersBlocq · 16 september 2006 op 10:25
Nou, dat heb je weer fantastisch mooi opgeschreven.
Ik heb er wel lang over gedaan, het leek net of mijn interne geheugen even uitgebreid moest worden. Las als een boek, en kort als een column, er zit zoveel in…
Sterkte met het gemis. Liefs, Pauline.
Anne · 16 september 2006 op 10:39
Prachtig verhaal Kawa. Mooie route via vroeger naar vandaag en weer terug.
Eddy Kielema · 16 september 2006 op 11:13
Mooie column met een dubbele bodem. In eerste instantie lijkt je verhaal een lofzang op de moderne hulpmiddelen (computer), maar de laatste zin maakt duidelijk dat de beste techniek niet opweegt tegen het menselijk gevoel. Uitstekend verwoord.
KingArthur · 16 september 2006 op 11:37
Hier valt niets op aan te merken. Mooi…
Peer · 16 september 2006 op 12:37
Goed geschreven en een mooi, bepalend einde.
Een foto, is maar een foto. Een herinnering omvat zoveel meer. Foto’s verdringen vaak de andere elementen in jouw herinnering en dat ene plaatje neemt de overhand.
De herinnering van haar geur, warmte, woorden en al die andere dingen zou je voor altijd willen blijven koesteren maar helaas vervagen die herinneringen op den duur onvermijdelijk.
Het voelen en meemaken, hier en nu, daar moet je zoveel mogelijk van proberen te genieten. Des te langer het totale beeld zijn scherpte behoudt.
champagne · 16 september 2006 op 14:51
Ik struikelde een beetje over de wat’verklarende’ tweede en derde alinea, maar voor de rest is het een mooi beschreven reis door de tijd.
DreamOn · 16 september 2006 op 19:44
Wat een prachtige column Kawa, ik heb ervan genoten.
Geweldige titel ook! 🙂
Dees · 16 september 2006 op 19:53
Je schrijft mooi en beeldend. Wel valt me op dat je er steeds meer tierlantijntjes aan toe voegt, je schrijft mooi, op een manier waarop het verhaal soms even moet inboeten aan authenticiteit. Bijvoeglijke naamwoorden kunnen iets toevoegen en dat doen ze in je verhaal ook vaak. Maar ze kunnen ook storend werken en dat gebeurt, hier en daar, ook.
Hier [quote]glunderend van onder zijn grijze bolhoed zijn eerste rijwiel met sierlijke carbidlamp, daarbij een pluimende bolknak paffend.[/quote] bijvoorbeeld.
Oh en wat jij met de je-vorm hebt, heb ik een beetje met de we-vorm. Kritisch he, maar ik geloof dat je daar wel tegen kunt.
Ma3anne · 16 september 2006 op 20:06
Sinds een week ben ik mijn oudershuis aan het ontruimen en reis ik door de tijd door middel van oude foto’s, kindertekeningen van mezelf, briefjes, geboortekaartjes, bidprentjes en grotere attributen die ik vind.
Kostbare kleinoden, die me vertellen over het nest waar ik uit voortkom, in ruimste familieverband en die mijn eigen geschiedenis aan me voorbij doen trekken.
Soms ruik ik de geur van mijn moeder, voel zelfs een hand op mijn schouder, alsof ze meekijkt. Het zijn zoveel herinneringen en ontdekkingen bij elkaar, dat ze bijna niet te behappen zijn.
Telkens denk ik: hier wil ik een column over schrijven.
Maar ik kan het niet mooier verwoorden dan jij hebt gedaan.
Dankje, Kawa. Hartstikke mooie column, die me diep raakt.
(en nu moet ik weer een ander onderwerp bedenken ;-))
DriekOplopers · 16 september 2006 op 21:10
Een werkelijk prachtige column. Zacht van begin tot bijna einde. En dan een hartverscheurend slot. Sterkte met het verlies en het gemis. Ik maak je een groot compliment.
Driek
Mosje · 16 september 2006 op 21:37
Deze keer beste Kawa, neem ik je column niet onder vuur. Gewoon omdat ie goed geschreven is!
😛
Trukie · 16 september 2006 op 22:39
Alsof het een AH-erlebnis is. Alleen kon ik met de beste wil van de wereld die oude plaatjes niet tot leven laten komen. Mijn jeugdige opa stond dus ook hele dagen stil met die mooie snor en naast dat paard. Terwijl ik hem als een buikige grijsaard niet onbeweeglijk kon krijgen in mijn hoofd.
En dan komt ineens de periode van je eigen leven, maar dan verrijkt met de kennis van de generaties daarvoor. Ineens is dan die prins naast zijn paard degene die je moeder als baby heeft geknuffeld,
Kawa, weer een verrassende invalshoek voor een heel gevoelig verhaal.
KawaSutra · 17 september 2006 op 02:16
Prettig verrast door weer zovele positieve reacties – ook gij Mosje 😀 – wil ik ieder bedanken, met name Eddy en Peer voor hun kernachtige samenvatting en Dees voor de nodige kritische noot.
Wellicht voor een aantal ten overvloede, maar toch om enige zweem van twijfel uit te bannen: die baby was ikzelf.
WritersBlocq · 17 september 2006 op 11:25
[quote] die baby was ikzelf.[/quote]
😳 nu ik het nogmaals gelezen heb ja, hè hè, maar ik aan totaal iets anders, fus… ufs… suf ja suf hè?
Li · 17 september 2006 op 12:56
Ja, heel mooi Kawa. Mijn moeder heeft een knopentrommel Ook zoiets. Daar zitten zoveel tastbare herinneringen in. Pas kreeg van iemand een handvol knoopjes. Die mogen er niet bij. Die gaan in een apart potje. Raar he. 🙂
Li
Kees Schilder · 17 september 2006 op 15:06
Mooi Kawa.jammer van die komma,dat had beter een punt kunnen zijn.
KawaSutra · 17 september 2006 op 16:01
Ja, je hebt gelijk Kees, echt zonde! 😀
bert · 18 september 2006 op 00:28
Kawa, de herinnering aan ons moeder is nooit te vervangen en nooit te beschrijven, je hebt het wel zo goed mogelijk geprobeerd, ik zou het niet beter kunnen.