[i]Mijn ouders hadden vroeger een volkstuin bij het spoor, waar een asfaltweg naar toe liep. De asfaltweg werd afgesloten en een paar jaar later groeiden er bomen. [/i] Laten groeien en bloeien en slechts af en toe snoeien is óók het beste voor de samenleving. Je moet een aantal belangrijke zaken natuurlijk reguleren, regelen, sturen, intomen en bijsturen, maar de meeste dingen gaan toch vanzelf. In vrijheid. Als de vrijheid in de spiegel kijkt, ziet ze verantwoordelijkheidsbesef. De vrijheid van de één eindigt, waar de ander bedreigd wordt. Zo is het bedreigen van Wilders, hoe achterlijk en haatzaaiend veel van zijn ideeën ook zijn, absoluut onaanvaardbaar.
De mens heeft een ingewikkelde relatie met zijn omgeving, omdat hij vrijheid en ontplooiing nodig heeft. Vrijheid is níét: alles uitkramen wat voor de mond komt, maar verantwoordelijkheidsbesef bezitten én inzicht hebben in de wetmatigheden waarmee dingen gebeuren. Weten hoe dingen in elkaar steken. Pas als je weet waardoor iets gebeurt of waarom iemand juist dát doet en niet iets anders, kun je zelfstandig denken en vrij mens zijn. Kennis vergaren, leren begrijpen, zodat begrip en inzicht volgen, zijn onontbeerlijk voor een vrije ontplooiing. De ander, hoe anders ook, hoort daar dan vanzelfsprekend bij en is gewoon deel van je wereld.
De mens is een denkend, voelend en verlangend wezen. Denken en verlangens moeten gevoed worden. Dat begint bij het kind. Kinderen moet je begeleiden, sturen, bijsturen, soms wegsturen, maar, uiteraard binnen duidelijke en consequente grenzen, vrijheid is ook voor hen het beste. Géén bandeloosheid. Integendeel. Wel helpen, troosten en steunen, vertrouwen en veiligheid bieden, liefde geven, loslaten. Tot vrij mens doen uitgroeien. Niet door er onderdanigheid en kennis in te stampen, maar door eruit te halen, te laten groeien en bloeien, wat in aanleg aanwezig is.
© Jan Bontje 2009
6 reacties
Mien · 28 april 2009 op 11:38
Ja, met wildgroei kunnen we niks.
Mien
LouisP · 28 april 2009 op 12:50
J.
de openingszin is wel erg mooi.
Met de rest veel sterkte.
L.
Dees · 28 april 2009 op 15:24
[quote]Vrijheid is níét: alles uitkramen wat voor de mond komt, maar verantwoordelijkheidsbesef bezitten én inzicht hebben in de wetmatigheden waarmee dingen gebeuren. Weten hoe dingen in elkaar steken.[/quote]
Dat is wel een heel dogmatische insteek vwb vrijheid. Ik vrees dat vrijheid wel is dat je de keuze hebt om alles maar uit te kramen wat je voor de mond ligt, of daarvoor in de plaats te kiezen voor jouw variant, of toch weer een hele andere keuze te maken. Je beschrijft eigenlijk een ideale mens en daar kan ik me wel in vinden, maar vrijheid is ook de keuze hebben om egocentrische hork te zijn wmb, anders doe je het [d]woord[/d] begrip vrijheid geweld aan.
JanBontje · 28 april 2009 op 20:55
Natuurlijk heb je, vanuit de door jou gekozen invalshoek, gelijk: het staat – binnen de context van de maatschappelijke, sociale, fysieke, politieke, culturele, individuele enz. mogelijkheden – iedereen vrij om een prettig mens of een hork te zijn.
Wat ik bedoel is inderdaad een min of meer filosofisch-ethisch ideaal: zó te zijn dat je geen leed toevoegt aan de wereld en vrij zijn om te doen je goeddunkt. Wellicht is dat moeilijk, maar het goede is soms ook heel moeilijk bereikbaar. Toch vind ik dat we dat moeten nastreven, zonder te drammen, doorduwen, onderdrukken, aan anderen je wil op te leggen enz. Dus: vrijheid van woord en wederwoord, van handelen en reageren. Ers is wél een grens: geweld en dreigen met geweld zijn niet toegestaan. Dan moeten we correctief optreden.
Voorbeeld: iemand vindt Wilders een smerige racist en haatzaaier. Dat mag hij vinden, maar hij mag Wilders niet bedreigen.
Nog een voorbeeld: iemand vindt de islam een gevaar voor onze vrijheid. Dat mag hij vinden, maar hij mag islamieten niet bedreigen met geweld. Islamieten mogen natuurlijk ook niet dreigen met geweld of geweld gebruiken.
Toegegeven: de massa, [i]da piepel[/i], het volk, het grauw, loopt maar al te graag achter iets of iemand aan en neemt het soms niet zo nauw met wet en normen. Anders gezegd: die kunnen maar moeilijk met hun vrijheid omgaan… (Populisme tiert daar welig bij!)
(In die zin en tot zekere hoogte is iedere onderdrukte dus zijn eigen slaaf, is dus vrijwillig slaaf: hij kiest ervoor om niet vrij te zijn, d.w.z. aan de (geestelijke) leiband van iemand of een partij te lopen.)
Toch ook nog een hopelijk aardig voorbeeld van ‘vrijheid is inzicht in de noodzakelijkheid’: als je niet weet hoe je een auto moet besturen, ben je niet vrij om erin te rijden. Als je niet weet hoe een vliegtuig bestuurd wordt, heb je niet de mogelijkheid = vrijheid het te besturen. Als je niet kan schrijven (geen inzicht), kan je geen columns schrijven (geen vrijheid). Vrijheid is dus in een bepaald opzicht ook: iets kunnen doen, de mogelijkheid, bekwaamheid, hebben tot.
Vrijheid immers is pas vrijheid als je iets kunt doen: vrijuit spreken, zonder censuur schrijven , enz. Maar voorwaarde is wél dat je bepaalde kennis bezit, een bepaalde techniek of bepaalde technieken (bij sport bijv.) beheerst, bepaalde wetmatigheden begrijpt…
KingArthur · 29 april 2009 op 21:47
Een onderwerp dat niet eenvoudig is te vatten in een korte tekst. Je opent mooi maar komt daar eigenlijk de rest van de tekst niet echt op terug. Jammer.
JanBontje · 3 mei 2009 op 14:34
Beste King Arthur.
Soms gaat een column zijn eigen weg. Ik begin met een openingszin, verwacht bewust||onbewust dat het verhaal mijn gedachten en wensen volgt, maar merk gaandeweg dat de column gewoon zijn eigen weg is gegaan! Ik schrap woorden, schraap mijn keel, voeg toe, verander het en ander, wis woorden, voeg weer wat toe… Maar het is en blijft een eigenwijze column … Sorry…