Huizencrisis? – deel 2 – Zoetermeer

Zoetermeer is in het begin van de jaren 60 benoemd tot groeikern. Het boerendorpje met nog geen 10.000 inwoners werd aangewezen als woongebied om de gemeente Den Haag te ontlasten. Zoals Cappelle a/d Ijssel, Ridderkerk en Barendrecht voor Rotterdam, Nieuwegein en Houten voor Utrecht en, als overtreffende trap, Almere voor Amsterdam. Zoetermeer kent inmiddels meer dan 120.000 inwoners. Veelal jonge gezinnen. Tweeverdieners, dikwijls in dienst bij de rijksoverheid of aanpalende instanties. In Zoetermeer staan op dit moment circa 1700 woningen te koop. Voor het grootste deel eengezinswoningen in het prijssegment tussen 200.000,= en 300.000,= Met af en toe een uitschieter, ik hoorde dat er zojuist een “Versailles-tje”, dat in 2009 voor 849.000,= te koop werd gezet, voor 603.000,= is verkocht.

U kunt zich vast wel voorstellen dat de jonge gezinnen – in jargon ook wel “starters” genoemd – hun woning volledig gefinancierd hebben. Dit houdt in de regel in dat ze een bedrag hebben geleend, dat 10% – 20% hoger is dan het bedrag dat ze voor de woning hebben betaald. Om er bijkomende kosten, zoals overdrachtsbelasting en notariskosten mee te betalen, maar ook om er een luxe keuken-met-inbouw-apparatuur en tweede badkamer-met stoombad van te bekostigen.

Een eenvoudig rekensommetje leert, dat pakweg 1:70 mensen in Zoetermeer de woning te koop heeft staan. Of 1:25 gezinnen. Denkt u dat deze woningen snel zullen worden verkocht?

Wellicht hebt u de naam Vestia wel eens horen vallen. Vestia is een woningcorporatie, de grootste, in de regio Den Haag. Riskante investeringen die – u raadt het al – verkeerd zijn uitgepakt, hebben de corporatie op de rand van een faillissement gebracht. Een van de maatregelen om dit onheil af te wenden is om liquiditeiten te genereren en zulks heeft geleid tot de gedwongen verkoop van een groot deel van de onroerend goed portefeuille.

Vestia verwacht het komend jaar in Zoetermeer 1100 eengezinswoningen “aan de onderkant van het segment” op de markt te brengen. Stelt u zich dit eens voor. Met autonome groei inbegrepen zal het aantal woningen dat te koop staat zal in de loop van 2013 verdubbeld zijn ten opzichte van nu. 1:40 mensen zal dan zijn woning te koop hebben, zeg maar 1:15 huishoudens. En reken maar dat Vestia zijn woningen zo’n 25% onder het gangbare niveau zal prijzen.

Denkt u dat er veel verkopers zullen zijn die hun woning zullen verkopen? En mocht dit lukken, denkt u dat er winst zal worden gemaakt? Denkt u dat er verkopers zijn die niet met een restschuld opgescheept zullen zitten? Stel dat je, vanwege ontslag, scheiding of andere tegenslag met financiële repercussies niet meer in staat bent om de maandelijkse hypotheekaflossing te kunnen betalen, welke maatregelen kun je dan nog treffen?

En denkt u dat Zoetermeer de enige gemeente is waar dit speelt? Denkt u dat Zoetermeer de enige gemeente is waar veel (jonge) gezinnen te dure woningen hebben gekocht en er te veel voor geleend hebben? Denkt u dat Zoetermeer de enige gemeente is waar woningen onverkoopbaar blijken, zelfs als je ze met substantieel verlies zou willen verkopen?

Het veel gepropageerde eigenwoningbezit lijkt uit te draaien op een regelrechte ramp voor velen. Let op: “Voor velen,” zeg ik. Niet voor iedereen. Niet voor de hypotheekverstrekkers. De banken. Die lijden hier niet onder, want die verdienen aan iedere hypotheekaflossing à gemiddeld zo’n 4,5% over krediet dat zij zelf voor 0,5% kunnen lenen. En als iemand niet meer aan zijn met boetes opgehoogde financiële verplichtingen kan voldoen, dan claimt de bank het eigendom van de woning en blijft de schuldenaar met een restschuld zitten. Af te lossen tegen datzelfde rentepercentage. Wist u dat het principe van de restschuld bijna nergens in de wereld geldt. Althans, als de woning door de bank in beslag wordt genomen. In bijna alle landen ben je dan van je schuld aan de bank af. Maar niet in Nederland. Daar is de restschuld de komende 10 jaar aftrekbaar van de belasting. Dat wel.