Zijn laatste dagen zijn geteld. De prostaatkanker heeft mijn oudste broer uiteindelijk toch te grazen genomen. Een chemokuur heeft niet meer mogen baten. Behalve dan dat het zijn laatste levensjaar flink heeft verziekt. De radiumkuur die de pijn in zijn botten moet verzachten, is stop gezet. Zijn bloedwaarden liggen helemaal overhoop en de laatste bloedtransfusie heeft geen merkbaar effect. En dan zo helemaal op het einde wordt die verdomde prostaat toch nog weg geschraapt. Een volle blaas en niet kunnen plassen. Een catheter. Bloedingen. Heen en weer vliegen tussen huis en ziekenhuis heeft tot dat besluit geleid. Hij heeft het overleeft, mijn broer. Maar voor hoe lang?

‘Hier hoeft u niet meer terug te komen,’ hebben ze tegen hem gezegd.

‘En wat nu?’ Antwoordde mijn broer.  De huisarts neemt de zorg over. Die zal op de hoogte worden gebracht. Met een buikcatheter is hij thuis gekomen.

Geen hoop meer! Mijn broer kan het niet geloven. Hij wil niet dood. Hij wil leven!

Wie kan zijn eigen dood begrijpen? Mijn broer zeker niet. Wij verdenken hem er toch al van dat hij op tweejarige leeftijd in zijn nee fase is blijven hangen. Alles wat niet in het straatje past wordt weggeveegd.

Tien dagen en nachten ben ik bij hem geweest. Zijn dochter die de klus vooral moet klaren, hebben we – met dikke kringen onder haar ogen – samen met manlief en vier puberkinderen eerst nog even op wintersport gestuurd. Met behulp van de jongste dochter heb ik voor hem gezorgd. Geprobeerd er wat eten in te krijgen. Insuline spuiten. Bloedsuikerprikken. Medicijnen laten slikken. Urinezakken verwisselen.

Op de gevoelige plaat heb ik het allemaal vastgelegd; wankelend en schuifelend naar het toilet. Hijgend en steunend met iemand achter hem de trap op naar boven voor een douchebeurt. Nakend en vervallen op een douchestoel onder de waterstraal. Bibberend op de rand van het bed. Wachtend op insmeren met de anti-doorlig crème. Op schone kleren. Zijn natte haartjes recht overeind. En even later, weer beneden,  zijn portret; liggend in bed alsof hij al is overleden. Zijn ogen gesloten. De mond half open met een valse grijns van het kunstgebit.

Komt er bezoek dan wil hij uit bed. Branieachtig loopt hij van het bed naar de bank. Nee magere Hein krijgt hem niet te pakken. Mij vraagt hij wat ik daar eigenlijk bij hem in huis komt doen? Hij heeft mijn hulp niet nodig: ‘Ga maar naar je zus. Als ik moe ben ga ik zelf wel naar bed.’ En het eten moet ik zelf maar nuttigen: niet te vreten! Stoer brengt hij de vuile kopjes naar de keuken en zet het hele huis in donker als ik ’s avonds laat mijn hond uitlaat. ’s Nachts zoekt hij verward de WC. Denkt – met een urinezak in zijn handen – dat hij moet plassen. Moet poepen en krijgt de boel niet meer schoon.

Mijn broer! ’s Morgens heb ik hem in bed gewassen. Hij is zo moe. Alsof hij 200 jaar oud is. ‘Hoe ken dat nou?’ Ik weet dat hij het antwoord uit mijn mond niet wil horen. Omhels hem. Aai hem over zijn hoofd, waar de chemo zijn haar weer heeft laten groeien.

Zijn dochter is uitgerust en ontspannen thuisgekomen. Ook ik ben naar mijn huis teruggekeerd. ‘Bedank voor je bezoek,’ heeft hij bij het afscheid tegen me gezegd. Ik heb niets terug gezegd. Mijn gedachten voor me gehouden. En nu ik dit allemaal opschrijf, kan ik eindelijk huilen.

 

 

Naschrift:

Het is al weer een jaar geleden dat mijn broer op 19 maart is overleden en een week later ter aarde is besteld.

 

 

 

Categorieën: Algemeen

Sagita

Het persoonlijke is politiek!

14 reacties

Yfs · 20 maart 2016 op 07:46

Een wat serieuze / aangrijpende column kan soms een welkome afwisseling zijn doch is iets wat, gezien de moeilijkheidsgraad, niet aan iedereen besteed is om te schrijven.

Ik kan me voorstellen hoe deze ervaring een datum kan doen veranderen in een dag die steeds op schrijnende manier terug zal keren. Iets wat alleen zij die hetzelfde hebben meegemaakt volledig kunnen begrijpen.

“Ter aarde bestellen” blijf ik een vreemde uitdrukking vinden. Je hebt niets besteld en al helemaal nergens om gevraagd!

Als iets liefs ons verlaat, blijft altijd nog de liefde.

Sterkte.

    Sagita · 20 maart 2016 op 19:16

    Dank je Yfs. Ja heel onverwacht kwam het na een jaar toch weer hard binnen. Dat had vooral te maken met de onverwachte dood van mijn zwager afgelopen november. Door de shock werd het verlies van mijn oudste broer naar de achtergrond gedreven. Het verlies van geliefden hoort bij het ouder worden, maar het is moeilijk wennen. Een flink deel van je leven trek je samen op en dan blijkt het gat waarin de één na de andere verdwijnt zwarter dan je had gedacht.
    Aan wie mijn schrijven echt besteed is weet ik niet. Wat ik wel weet is dat iedereen dit mee maakt of mee gaat maken.
    En tot slot; ik vind het gezegde ‘iemand teraardebestellen’ ja het moet volgens het NRC aaneen geschreven worden, zo mooi de laatste reis van een mens omschrijven, dat ik probeer deze levend te houden.
    Groet Sa

Fem · 20 maart 2016 op 10:02

Vasthouden aan leven….
Sterkte!

Mien · 20 maart 2016 op 12:58

In woorden en daden. Daarin mag de liefde nooit te kort schieten. Het heelt en herinnert verdriet. Dapper en mooi geschreven Sa.

pally · 20 maart 2016 op 17:18

Ik vind dit een heel mooi en waarachtig geschreven stukje, Sagita, dat mij aanpakt. Het moet een goed gevoel geven je broer, nog een tijdje van zo dichtbij te hebben meegemaakt. Ook al was het niet gemakkelijk.
Hopelijk helpt dit stukje bij het verwerken van je veel te vroeg overleden broer.

pally · 20 maart 2016 op 17:20

verwerken van het verlies

    Sagita · 20 maart 2016 op 19:28

    Dank Pally! Ja je hebt gelijk dat als je vanuit de machteloosheid waarin iedereen verkeert toch nog iets zinnigs kan doen. Al is het alleen aanwezig zijn. En ja het troost dat het je gegeven is om zo dicht bij te mogen zijn in de intimiteit van het sterven. Tegelijkertijd zou je er iedereen voor willen behoeden. Besef je hoe nietig je bent. Hoe weinig je kan!
    Groet Sa

Mosje · 20 maart 2016 op 19:52

Huil maar even lekker zou ik zeggen. Recht uit het hart verhaal.

    Sagita · 20 maart 2016 op 21:08

    Ja Mosje zal ik doen! Zout zijn mijn tranen en als levend water. Wat anders kan de dood overwinnen?
    Lieve groet Sa

Bruun · 21 maart 2016 op 08:01

Wat een prachtig geschreven, aangrijpende column. Het heeft weinig gescheeld of ik huilde met je mee…

arta · 21 maart 2016 op 15:20

Ook ik ben onder de indruk van jouw onverschrokken openheid.
Een heftig proces – maar ook eervol om mee te mogen maken, weet ik uit ervaring- mooi beschreven.
Sterkte Sa! Soms komt rouwen later.

Sagita · 22 maart 2016 op 21:37

Bruun, Arta dank!!!!

Geef een reactie

Avatar plaatshouder