Wat stond er nou eigenlijk op die harde schijf? Joost mag het weten… Nou, Peter weet het inmiddels ook. Officier van Justitie Joost Tonino. Zijn naam ging de afgelopen weken bij zo ongeveer de hele Nederlandse pers over de tong. Want hij had de hele criminele vuile was bij het grof vuil gezet. In digitale vorm dan. ‘Stom,’ zei Donner. ‘Gewoon heel erg stom.’ De hele Tweede Kamer stond te steigeren bij zoveel naïviteit van de man die tot de top van onze misdaadbestrijders gerekend werd. Werd, want al snel gingen de eerste stemmen op om Joost maar vlug zelf langs de kant van de weg te zetten.
Daar wil ik toch wel iets over zeggen. Over al die oordelende types van de voorbije dagen. Vooral over de figuren van Justitie-huize. Want uiteindelijke oogst men de storm die men zelf heeft gezaaid.

Jaren geleden werkte ik in hetzelfde gebouw als Joost. Sterker nog, ik kwam Joost geregeld tegen. Nog sterker, ik werkte aan dezelfde zaak, Operatie Clickfonds, net als Joost. Weliswaar vanuit een andere hoek, maar toch… Ik ken Joost dus. Samen met hem waren overal om mij heen justitiabelen aan allerhande hele geheime dingen aan het werken. En, zoals iedereen die veel en verantwoordelijk werk heeft, namen al die justitiabelen hun werk mee naar huis. Op zich al een discutabel gegeven, maar goed. Tot midden jaren ’90 sleepten de dames en heren rechters en officieren dagelijks dikke tassen vol dossiers de rechtbank in en uit. De komst van het floppie was voor hen feitelijk hét moment van intrede in het digitale tijdperk. Dat zo’n heel dossier toch op zo’n klein schijfje kon, zeg. Het was allemaal zo nieuw dat voor een floppie getekend moest worden destijds. Niet voor een gebruikte, stampvol geheimen. Nee, voor een nieuwe! Het was het soort zuinigheid dat Zalm vandaag de dag zou doen glimmen van genoegen. Het was wat, al dat moderne gedoe. Maar uiteindelijk werd het hele gebouw in mijn jaren toch volgeplempt met computers. Een fors aantal oude rechters, officieren en griffiers zagen toe hoe er elke dag meer stof op kwam te zitten want ze raakten de apparaten niet eens aan. Er werden wel eens cursussen gegeven, maar met een onwillige dinosaurus is het kwaad kersen eten. Al dat nieuwerwetse, daar moest de oude garde niets van hebben. En omdat het aanleggen van e-mail al zoveel miljoenen opsoupeerde (er zou eens een computernetwerk-enquête moeten worden gehouden), was het geld om de mensen achter de machine te leren ermee om te gaan, al snel op.
Het gevolg was dat iemand die thuis ook zo’n ding had al snel als een whizzkid werd beschouwd. Een man die er als eerste in geslaagd was om thuis een printer op zijn Atari aan te sluiten, werd dan ook snel Hoofd Automatisering. Toen ik op de griffie kwam, ontdekte ik hoezeer de onwetendheid over automatisering had toegeslagen. Nadat zes printers op mijn afdeling drie jaar lang bij elke afgedrukte pagina een pagina met een statusregel afdrukten, meende ik, als beginneling, daar iets over te moeten vragen. Hoongelach was mijn deel. De automatiseerder weigerde mij een manual te geven omdat ik er zelf iets aan wilde doen. Want daar was hij voor. En hij had al jaren naar een oplossing gezocht en die was er gewoon niet. Uiteindelijk heb ik zo’n ding gewoon gejat. Twee minuten lezen en zes handelingen, er waren zes printers, later, was het euvel na drie jaar verholpen. Mijn collega en ik hebben vervolgens uitgerekend dat deze digitale laksheid de Amsterdamse rechtbank in totaal minstens drie en een halve volledige pallet papier, dus zo’n € 6.000,- had gekost. En ik kreeg een schrobbering van mijn leidinggevende omdat ik de euvele moed had gehad eigenhandig aan de printers te zitten. En ook nog een manual had ‘ontvreemd’.
Hoe dan ook, toen ik in 2001 voor het laatst door de grote draaideur van de enorme glazen ingang liep, die wij overigens gekscherend de weedplantage noemden, waren er nog talloze notabelen die het eenvoudigweg verdomden om hun computer zelfs maar aan te zetten. Achteloos reikten ze hun griffiers dagelijks hun in doktershandschrift neergekrabbelde vonnissen aan om ze uit te laten typen.
Ik spreek nog wel eens collega’s uit die tijd. Er schijnt niet veel veranderd te zijn. O ja, er is wel wat aan veiligheid gedaan. Er is een intranet, dat ontoegankelijk is voor buitenstaanders. Maar de binnenstaanders zijn allang blij met het begrip e-mail en sturen zichzelf en collega’s dagelijks tientallen, nee honderden zeer gevoelige stukken toe. Niet via intra- maar inter-net. Naar je huis-tuin-en-keuken-hotmail-postbus. Een beetje hacker zou er volgens mij weinig moeite mee hebben om daar het nodige van te onderscheppen. Digitale veiligheid is wel het laatste waar ze zich druk over maken. Leve de vooruitgang! Leve het gemak!
Joost is daar het sprekende voorbeeld van geworden. Terecht schudt heel Nederland het hoofd bij zoveel domheid. Maar meneer Donner weet nog niet half hoe vaak een onderzoek op het randje van uitlekken heeft gelegen doordat het belang van veiligheid door degenen die dat toch het best zouden moeten weten, wordt veronachtzaamd. Meneer Donner heeft geen idee hoe er door zeer velen met gevoelige stukken wordt omgesprongen. Er wordt niet geaarzeld om Joost als eenzaam dom figuurtje neer te zetten, terwijl ik zo twintig anderen kan opnoemen die het even simpel had kunnen gebeuren. En, want ze leren er echt niet van, ongetwijfeld wel een keer zal gebeuren. Heeft de minister enig idee wat er met dossiers en paperassen gebeurt die vernietigd moeten worden?

Ik ken Joost. En, al is het nog zo sullig en stom allemaal, ik weet wat Joost bezielt en wat hij allemaal doet. Voor u, voor mij, voor de samenleving. Het is dan ook een hard gelag om overal in de pers, maar vooral ook uit de mond van mensen van Justitie, te moeten horen dat Joost het domste jongetje van de klas is. Je kunt de leerling van alles verwijten als hij fouten heeft gemaakt, maar niet dat zijn leraar een onbenul is geweest.

TT


11 reacties

pepe · 16 oktober 2004 op 19:35

Duidelijke column, Joost is niet dom begrijp ik na het lezen.
Hij heeft een fout(je) gemaakt, maar net als iedereen is hij mens. En mensen hebben leermomenten nodig.
Dat het behoorlijk uit de hand liep is natuurlijk niet leuk (zeker voor hem niet), ik hoop alleen dat iedereen hier wel van leert.

Mup · 16 oktober 2004 op 20:59

Het Hoge-bomen-vangen-veel-wind-verhaal. Ik ben te slecht van deze zaken op de hoogte om te kunnen oordelen,

Groet Mup.

JAB · 16 oktober 2004 op 21:44

Als jouw Joost werkelijk het domste jongetje uit de klas is, als jouw Joost tekort is geschoten in de uitoefening van zijn functie zodanig dat hij moet hangen, dan mag de functionaris die hem heeft aangenomen ook meteen de laan uit worden gestuurd want die heeft bij de sollicitatie van Joost (door hem aan te nemen) blijk gegeven zijn vak niet te verstaan. Ik ben benieuwd welke personeelsfunctionaris Joost vergezelt naar de openbare weg. Het is een vreemde wereld bij Justitie. Jij, Ton, bent nog net op tijd weggevlucht. Maar al te vaak worden de verkeerden geslachtofferd om… niets. Joost maakte een menselijke fout. Conclusie: Joost ís mens! Eén van de weinigen (waarover geen twijfel bestaat).
JAB

Ma3anne · 17 oktober 2004 op 08:12

Eerlijk gezegd ben ik verbaasd, dat nu pas zo’n fout aan het licht komt. Het wemelt van de digibeten in functies waar met computers wordt gewerkt. Ik herinner me allerlei werkplekken, waar inderdaad degene die met een interessant gezicht achter zo’n ding kroop en de klok gelijk kon zetten, meteen de automatiseringsdeskundige werd.

Van de week nog bij een arts geweest, die de gegevens van mijn moeder op de PC moest opzoeken en amper met 1 vinger kon typen. Hij liet de PC aanstaan toen hij weer vertrok en ik kon rustig alles nalezen, wat ik dan ook heb gedaan. Heb het bestand maar even zelf gesloten, want ik vond het niet nodig dat de volgende patiënt in de behandelkamer die gegevens ook zou kunnen lezen tijdens het wachten.

Ik bedoel maar…

viking · 17 oktober 2004 op 09:27

Ik zou stellig durven zeggen dat [i]jij[/i] het de samenleving verplicht bent deze wetenschap niet alleen met ons maar met iedereen te delen.

Ik zou een column als deze, had ik hem geschreven, dan ook zeker naar elk dagblad sturen…

Dees · 17 oktober 2004 op 11:21

Bizar vind ik het, hoe er bij sommige instellingen omgesprongen wordt met beveiliging. Toch vind ik het eerlijk gezegd ook wel getuigen van een tikje individuele wereldvreemdheid.

Maar, fouten en menselijkheid, dat wel. Daarom ben ik het met Viking eens; inzenden deze column!! Al was het maar als voormalige collegadienst.

ignatius · 17 oktober 2004 op 23:12

Dit hele gedoe lijkt me een sterk staaltje ‘scapegoating’. Er wordt gewoonweg iemand geslachtofferd die, weliswaar een behoorlijke, maar toch gewoonweg een blunder heeft begaan.

In navolging van de vorige reacties wellicht het overwegen tot inzenden naar een dagblad waard Ton.

sally · 17 oktober 2004 op 23:17

Een zeer duidelijke uiteenzetting van hoe het toegaat met de computerkennis.
Mooi beschreven hoe andere mensen oordelen over iemand terwijl ze zelf waarschijnlijk nauwelijks weten waar de aan en uit knop zit.
Daarnaast moet ik zeggen dat zelfs ík weet dat ik dat ding niet zomaar aan de weg kan zetten omdat de informatie er uit te halen is.
En ik vind de sensatielust van Peter R. wel irritant. Vooral nu het de kop kost van Tonino.
Had ik die man ook niet gegund.Foutje ,bedankt!
Met viking eens…Publiceren deze informatie!
groeten Sally

tontheunis · 18 oktober 2004 op 09:24

Beste vrienden en vriendinnen van de scherpe pen,

Omdat jullie allemaal zo appelleerden aan mijn plichtsbesef, heb ik deze column toch maar naar een aantal kranten gestuurd.

[url=www.tontheunis.nl]Meer plichtsbesef van Ton Theunis?[/url]

Li · 18 oktober 2004 op 11:47

Daar heb je goed aan gedaan Ton. Ik houd de dagbladen in de gaten. Luid de klok maar. Wellicht zien we je ook nog bij Nova, 2vandaag of Barend en Van Dorp…;-)

Ik vond het overigens interessant om ook eens de andere kant van het verhaal te horen.

Li

Snoppe · 18 oktober 2004 op 15:14

Na geruime tijd buitenshuis te hebben rondgezworven omdat mijn baas had besloten te verhuizen en mij daar niet van in kennis te stellen, schurk ik mij maar weer eens tegen de centrale verwarming.
Wel wat veel om in te halen, moet ik zeggen.

Die vriend van u, meneer tontheunis, had zijn grove vuiligheden gewoon aan de straatkant moeten zetten in een hondenrijke buurt. Kennelijk woont hij daar namelijk niet, hoewel je in Amsterdam niet eens kunt bewegen zonder in de hondenkak te trappen zodat ik me afvraag waar zo’n man woont.

Was het een hondenrijke omgeving geweest, dan was zijn computer binnen vier minuten gereduceerd geweest tot een smerig naar urine stinkend krot dat zelfs door een taxichauffeur niet meer aangepakt zou worden.

Mauw…

Geef een reactie

Avatar plaatshouder