Krabben Mentaliteit

Ik bekeek laatst een documentaire over het leven van Jezus. Niet omdat ik zo’n grote Christen ben, maar omdat ik leiderschap doceer, en je – alle grappen op een stok – toch wel moet toegeven dat deze Jezus-figuur, het mooi heeft klaargespeeld met zijn achterban zo’n 2000 jaar na zijn leven. Het blijft natuurlijk wel de vraag of hij werkelijk bestaan heeft (er is geen bewijs daarvan in de boeken van de volkeren rond die tijd), en of hetgeen hij verklaarde (de zoon Gods te zijn) wel überhaupt aannemelijk is. Maar intussen heb ik wel een les geleerd uit deze documentaire: hoe goed je voornemens ook zijn: als je uit je oude vertrouwde omgeving vertrekt en elders kennis en ervaring opdoet, zul je het heel moeilijk hebben om je nieuwe inzichten te delen met oude vrienden en kennissen wanneer je eenmaal terug bent.

In Jezus’ geval werd hij zelfs uit zijn geboortestad Nazareth gejaagd toen hij probeerde zijn nieuwe visie aan stadsgenoten te presenteren. Hij vond pas succes met zijn inspiratie boodschappen toen hij ze bracht in andere steden waar niemand hem eerder gekend had.

En dat was dus de “aha” ervaring die ik hier opdeed: De mentaliteit die ik altijd had aangezien voor een tekortkoming van de mensen in het land waar ik opgegroeid ben, was niet slechts beperkt tot hen. Het was een algemene menselijke mentaliteit!

Ik heb in het verleden in mijn thuisland, Suriname, vaak gehoord van terugkerende landgenoten, dat ze het maar moeilijk vonden hun nieuw opgedane kennis op anderen over te brengen. Ze werden al gauw geconfronteerd met een houding van: “Wat kom jij ons nou leren? Denk je dat je nu de wijsheid in pacht hebt omdat je voor een poos weggeweest bent?”

Het schijnt dat mensen meer geneigd zijn instructies aan te nemen van een vreemde dan van een oud-bekende. En dat is betreurenswaardig. Vooral als we beseffen dat dit verschijnsel niet slechts gelimiteerd is tot steden en landen, maar zich ook op kleinere schaal afspeelt: in de werkomgeving.

Als je je goeie tijd neemt om te gaan studeren na het werk, dan heb je vaak achteraf problemen om in aanmerking te komen voor een promotie. En ALS dat überhaupt gebeurt, dan kijk je NOG aan tegen het probleem van je veranderde status. Mensen willen geen opdrachten aannemen van vroegere gelijken.

Het enige positieve van werksferen is, dat als je het kan klaarspelen om voor een poos weg te gaan en elders te werken, en DAN terugkeert in een nieuwe positie, men je misschien wel wil accepteren. En dat werkt dus niet zo prettig uit op grotere schaal: in dezelfde stad of hetzelfde dorp.

Nu moet ik hieraan toevoegen dat het hierboven beschreven verschijnsel misschien meer een dorps mentaliteit is, want in grote steden, waar niemand mekaar kent, en waar men dus geen tijd heeft om zich te verdiepen in andermans leven, heeft men daar klaarblijkelijk minder moeite mee.

Deze column is niet bedoeld om wie dan ook iets nieuws te leren. Het is meer een geheugen verfrisser, en het kan misschien dienst doen als een reflektie middel: Heb jij dit probleem ook ervaren in jouw carriere? Of was jij juist één van die mensen die het oude vrienden onmogelijk maakte nadat zij kennis hadden vergaard terwijl jij druk bezig was met andere zaken?