Sluier zonder bruid

Communiceren houdt meer in dan een stem horen en een stukje stof zien bewegen in het ritme van ademtocht. Moet dat de juffrouw van mijn dochtertje worden? Een masker waarop niet is af te lezen of juffrouw lacht, boos is, verdrietig kijkt? Ditmaal begin ik met een vraag. Wie weet hoe een gesluierde moslimvrouw een rekening opent bij dé bank? Ik weet het in ieder geval niet. Feit is dat de deur hermetisch gesloten blijft als ik met een zonnebril op voor de deur sta. De camera blokkeert de deur zolang er geen herkenbaar gezicht in beeld komt. Zou haar man over het geld gaan en als enige de rekening mogen beheren?
Een pasfoto. Hoe zou ze daar opstaan? ‘Sorry mevrouw, u kunt de grens niet passeren, want dit bent u niet. Op de foto is de sluier zwart en u draagt een paarse.’ Ook afgezaagde discussies op Schiphol behoren tot het verleden. Dat een vrouw bij hoog en bij laag beweert de vrouw op de foto te zijn en de marechaussee volhardt in zijn standpunt dat het een paspoort van een heel andere vrouw is. Eén foto duizend keer gekopieerd past immers op de paspoorten van een heel leger aan gesluierde vrouwen. Hooguit met pen een brilletje intekenen.

Met hoofddoekjes heb ik totaal geen probleem. In Osdorp ben je er sowieso snel aan gewend. Laatst las ik in het Parool dat Albert-Heijn-klanten het er niet zo ophebben. Welnu, ik koop daar ook wel eens wat. Het personeel heeft daar niet zelden een hoofddoek op en ik vind dat prima. Eén mevrouw daar spreekt nog beter Nederlands dan ikzelf. Accentloos. Is superbeleefd tegen klanten. Let eens wat beter op die hoofddoeken, er zitten prachtige exemplaren bij en ze zijn vaak kunstig omgebonden. Alleen die maffe AH-jasjes, die mogen wat mij betreft vanaf morgen uit. Wat mij opvalt is dat veel mensen als het over moslims gaat meteen over hoofddoekjes beginnen te klagen. Zijn die dingen dan zo erg? Deze week loopt Nederland massaal met mutsen op het hoofd, en niet alleen buiten op straat. Is dat dan zoveel anders? Of zijn wij daar gewoon wat meer aan gewend… En zijn die hoofddoekjes die mijn oma vroeger droeg, zoals zoveel oudere vrouwen die tot op de dag van vandaag dragen, dan zo mooi?

Het is moeilijk, ik geef het toe, want waar leg je nu de grens. Hoe lang mag een hoofddoek zijn? Wanneer verandert een hoofddoek in een sluier? Wat kan nog wel en wat kan niet meer. Moeilijke vraagstukken, een consequentie van onze open wereld en de vrijheid waar wij bijna niet meer bij stilstaan. Zonder vrijheid is het alléén a of alléén z en bestaat er niets tussenin. Van hogerhand wordt dan bepaald dat het a moet zijn en niets anders. Geen discussie. Wel lekker makkelijk. Maar leuk?

‘U kunt mij toch verstaan, wij communiceren toch, daarnaast, u ziet mijn ogen toch nog?’ hoorde ik een gesluierde vrouw daarnet in een discussieprogramma verbolgen zeggen. Inderdaad, maar ik had het idee naar een grammofoonplaat te luisteren en naar een doodse etalagepop te kijken. Communiceren houdt meer in dan een stem horen en een stukje stof te zien bewegen op het ritme van ademtocht. Moet dat de juffrouw van mijn dochtertje worden? Een masker waarop niet is af te lezen of juffrouw lacht, boos is, verdrietig kijkt? God had ons geen gezicht gegeven als we er niet naar mochten kijken, denk je ook niet?

Trouwens, er bestaan sluiers en sluiers. Sommige vrouwen, hoge uitzonderingen ook in Osdorp, bekijken de wereld vanachter gaas. Zelfs de ogen zie je niet. De grootste cultuurschok kreeg ik afgelopen zomer, toen midden in een hittegolf een vrouw (denk ik althans, zichtbare bewijzen waren er niet) geheel verborgen onder zwart stof met een reepje grijs gaas voor de ogen, naast haar in spijkerbroek en t-short gehulde man liep.
De discussie is losgebarsten en raast nog weken lang over ons land. Laten we het deze keer kort houden. Prima als je gesluierd door het leven wilt. Die vrijheid geven wij je. Accepteer dan wel de consequentie. Er bestaan beroepen waar je dan niet voor in aanmerking komt. Dat heet oorzaak en gevolg. Ook ik heb daar mee te maken, bij elke keuze die ik maak. Als jij de vrijheid neemt te kiezen voor een sluier, leg anderen dan niet de verplichting op dat overal en altijd te moeten accepteren. Vrijheid is als een mes dat snijdt aan twee kanten.