“Snotverdulleme!”, over (de bond tegen het) vloeken.

Medio half jaren 90 viel ze mij voor het eerst op: De Bond tegen het vloeken. Toentertijd zag ik niet de extremistisch-Christelijke inquisitie die achter deze bond schuilt. Zo kwam ik net per ongeluk op de site van De Bond tegen het vloeken. Op zich hebben zij een nobel doel: ze protesteren tegen de godslasterlijke vorm van vloeken waarbij de naam van God en Jezus in ijdelheid worden gebruikt. Dat kan ik mij goed voorstellen. Als men de naam van de gene waarvan ik hou in negatieve zin gebruikt zou ik het ook niet zo fijn vinden. Maar De Bond maakt zichzelf belachelijk met haar brave en veel te Christelijke manieren om die boodschap duidelijk te maken. Daarmee nemen alleen de ouderwetse en conservatieve gelovigen haar serieus, terwijl het mij juist de bedoeling lijkt dat het de ongelovige generatie is die op zijn woorden moet letten. Op de site kwam ik onderstaande posters tegen. Golfen van nostalgie troffen mij toen ik de posters herkende uit de gangen van mijn (publieke) basisschool.

[img]http://www.iwriteyouwrong.com/plaatjes/image004.jpg[/img]

[img]http://www.iwriteyouwrong.com/plaatjes/image002.jpg[/img]
Ja! Smijt wat met Bijbelse teksten, dat zal die
heidenen leren!

[img]http://www.iwriteyouwrong.com/plaatjes/image006.jpg[/img]
Niemand trekt zich wat aan van belachelijke metaforen.

[img]http://www.iwriteyouwrong.com/plaatjes/image007.jpg[/img]
Piraten! Die hebben het pas voor het zeggen.

[img]http://www.iwriteyouwrong.com/plaatjes/image009.jpg[/img]
Ik voel een heel flauw en fout inkoppertje aankomen…

[img]http://www.iwriteyouwrong.com/plaatjes/image010.jpg[/img]
Ik denk dat ik weet waar ik terecht kom…

[img]http://www.iwriteyouwrong.com/plaatjes/image012.jpg[/img]
“Vloek niet!” vriendelijk? Wat een typisch Christelijke gebiedende en dreigende toon!

[img]http://www.iwriteyouwrong.com/plaatjes/image014.jpg[/img]
Een handige muismat die mij er aan herinnert de “godverdomme!” in te slikken als de computer crasht.

Mijn mond viel open van verbazing toen ik de rest van de site las. Zo is er een aparte pagina waarop De Bond haar protesten citeert. Als er in de media een vloek wordt gepubliceerd, schrijft De Bond een brief waarin zij haar ongenoegen uit.

“In enkele weken tijd lazen we in Nieuwe Revu een keer of vijf een vloek, waaronder enkele keren de gvd-vloek. We vroegen het blad geen vloeken meer te publiceren.”

Wow. Ik ben alleen al stomverbaasd dat vrome Christenen dit blad überhaupt lezen.

“We kregen een klacht over de uitroep ‘Jezus Kerstmis’ in de film The Polar Express. Men antwoordde ons dat de term in de Nederlandstalige versie niet gebruikt wordt, wel in de ondertiteling.”

Die hele film symboliseert de verkrachting en vercommercialisering van de ware betekenis van Kerstmis, en De Bond zeurt over een foutieve ondertiteling. Wat een azijnpissers.

“De columnist Goossens schreef in het Utrechts Nieuwsblad van 3 juli een column over de dood van Theo van Gogh en gebruikte daarbij de gvd-vloek.”

Dit is niet de eerste keer dat De Bond zich stoort aan het vloeken van een columnist, zo werd er ook geklaagd dat Frits Abrahams (hoe ironisch) in een column schreef dat God een geile beer is die aan zijn gerief komt door een kind te doden. Juist een columnist heeft het recht om zich met welke woorden dan ook te uiten, of ze daar nou op de tere zieltjes van een gelovigen trappen of niet. Het antwoord wat zij kregen van de lezersredacteur van de krant sloeg dan ook de spijker op de kop:

“Het stijlboek van de krant voorschrijft dat vloeken niet geplaatst worden, maar in dit geval werd een uitzondering gemaakt omdat de vloek hier een persoonlijke, heftige emotie moest uitdrukken. De vloek is als het ware van zijn Christelijke betekenis ontdaan. Het woord is op dat moment niet meer dan de overtreffende trap van kwaad zijn geworden. Potverdorie of potverdriedubbeltjes werkt dan niet.”

Naast het feit dat zelfs potverdorie of potverdriedubbeltjes ook “niet mag”(1), ben ik het er wel mee eens dat de betekenis godverdomme bij niemand die het gebruikt nog van letterlijke aard is.

Ach, zelf ben ik ook een boefje hoor. De onvermijdelijke kut(2), godver, fuck, shit en zelfs kanker rollen zo nu en dan willekeurig over mijn tong. Nou ja, dat moet ik wat nuanceren. Bij familie en vreemden weet ik mij in te houden. Vloeken is voor mij geen automatisme die ik niet onder controle heb. Het is een inburgering van het gebruik van krachttermen, waarbij ik verder niet bewust nadenk over de inhoud van die woorden. Is dat een slecht iets, of gewoon van deze tijd? Hoewel vloeken natuurlijk zo oud is als de weg naar Rome, lijkt het steeds meer geaccepteerd te worden. Overal wordt gevloekt. Niet alleen op straat maar ook in tijdschriften, op de radio en zelfs op TV (met de E.O. uitgesloten). Een verloedering van de maatschappij, maar in al mijn cynisme moet ik toegeven dat die verloedering sowieso onomkeerbaar is. Ik denk dat alle critici, en met name De Bond tegen het vloeken, teveel inhoudelijk kijken naar het vloeken. Om de eerdergenoemde verloedering van de maatschappij iets af te remmen is het belangrijk dat we respect voor een ander hebben. Nou roep ik niemand op om zo’n belachelijk ‘respect2all’-armbandje te kopen (alles behalve dat!), maar jezelf een beetje inhouden wat betreft het vloeken in gezelschap is misschien wel een pré. Maar met de Vrije Wil in het achterhoofd blijft het een ieder zijn Godgegeven keuze om te vloeken of niet en heeft niemand daar iets over te bepalen; zeker De Bond tegen het vloeken niet.

———————

(1) Bastaardvloeken zijn vloekwoorden die bijgeschaafd zijn, zodat ze onschuldiger klinken. Soms is nog duidelijk herkenbaar van welke vloeken ze afgeleid zijn, in andere gevallen is dat moeilijker te zien.

(2) Vloeken is het misbruiken van de naam van God of van Jezus Christus. De meest gebruikte vloeken zijn krachttermen om emoties te ontladen, of lege stopwoordjes.

Schuttingtaal en verwensingen vallen dus niet onder deze definitie. Strikt gezien behoren ze dan ook niet tot het werkgebied van de Bond. Aangezien de Bond deze vormen van verbaal geweld natuurlijk ook afkeurt, stellen we ze wel aan de orde in bijvoorbeeld het scholenwerk.