Wie de dingen somber inziet, heeft er hoogstwaarschijnlijk een juiste kijk op. Het leven houdt een keer op en de laatste jaren van een bestaan zijn zelden zonder ellende, verdriet en pijn. De medische wetenschap heeft vooral het lijden verlengd, de mogelijkheid om met allerlei gebreken te blijven voortleven. Maar om dat leven zin te geven schiet iedere wetenschap tekort. Misschien dat een vast geloof in een hiernamaals sommige mensen een troost biedt, voor goddeloze mensen als ik biedt het geen enkel soelaas. Sterker nog, voor mij is de belofte van een hiernamaals een reden om me juist niet bij een religie aan te sluiten. In een alles bestierende universele god te geloven is een zwaktebod, er is niets mee verklaard en verdomd weinig mee gebaat. Ik vind het aardse bestaan vaak al eindeloos moeilijk en oeverloos ingewikkeld, een god kan mij daar niet van afbrengen. Met moeite weet ik me met nog enigszins concrete dingen bezig te houden, opdat de dag toch nog een beetje structuur krijgt.

Gelukkig vergaat het de meeste mensen niet zo slecht en achten ze zichzelf verheven boven anderen, zijn ze in alles bovengemiddeld goed en twijfelen ze niet aan hun eigen capaciteiten. Zelfs notoire brokkenpiloten denken nog beter te rijden dan de gemiddelde automobilist. En er is geen roker te vinden die niet denkt dat hij longkanker ontlopen kan, ondanks weinig bemoedigende statistieken. Het bewijs is meermaals geleverd dat vrijwel iedereen zichzelf overschat op allerlei fronten, totdat de rampspoed de illusie in heeft gehaald. Maar zelfs als het geluk in het voordeel speelt, voegt zich daarbij vaak het waandenkbeeld, dat men vrij ernstig tekort wordt gedaan in het leven, om te beginnen wat betreft de bezoldiging van het werk dat men als geen ander verricht, maar ook in de vakantiebestemmingen die men zich veroorloven kan; voor de zekerheid hebben sommigen al een stoel geboekt bij de eerste de beste commerciële ruimtevlucht, uit angst iets te missen waarop hun leven recht heeft. En wat in werkelijkheid niet lukt, lukt wel in de droom, wat de reden is van het florissante bestaan van vele loterijen als van een onderneming waar men zich kan laten invriezen tot zich betere tijden aandienen, waarin het eeuwige leven tot de standaardvoorzieningen behoort.

De leugen dat het leven vooruitgang inhoudt in plaats van de waarheid dat het een onomkeerbaar verval betreft is het voornaamste motief om het bestaan te verduren en door te zetten, in de hoop op succes en geluk dat zal toevallen, als ware het een rechtvaardigheid die eindelijk geschiedt. Het streven naar fortuin in de vorm van macht en geld is onbegrensd. Elk doel dat wordt bereikt is geen aanleiding tot opheffing van de zaak, maar een aanzet tot nog meer en beter en groter. Ook als er geen meer en beter en groter meer te verdelen of te verkrijgen is. De mens is binnen de natuur een voortwoekerend onkruid dat van geen ophouden weet en zo sterk groeit dat het zichzelf verstikt, of als een groene bloei in sloten alle zuurstof voor de overige organismen wegvangt, massale vissterfte tot gevolg hebbend.

Mede hierdoor zie ik het leven als eindig, niet alleen voor de mens in het algemeen maar ook voor mezelf omdat ik niets zie in reïncarnatie noch in het idee dat het leven een leerfase inhoudt voor de ziel die mij bezit als uiterlijke vorm. Ik geloof niet in meerdere levens, een enkel leven is mij al mysterieus en in feite absurd genoeg. Bovendien stelt het de executie uit, eens zal er toch een eind aan moeten komen, dus waarom niet meteen in dit leven? Ik vind er hoe dan ook geen troost in als ik een nabestaan zou hebben, net zo min als het me troost, een voorbestaan te hebben gehad.

Mij bekruipt vaak het mismoedige gevoel dat ik van alles niks weet en niks van alles. De onzekerheid knaagt al vele jaren aan mij. Besluiteloosheid is mijn grootste zwakte en het excuus ervoor, namelijk dat de consequentie van een besluit een leugen inhoudt, de leugen dat je er iets mee opschiet, is wat te gemakkelijk voor mijn ingewikkelde manier van denken. Hoe het ook zij, ik heb me nooit op iets toe kunnen leggen met 100% overtuiging, zoals het vinden en vasthouden van een bij me passende baan, het aangaan van een relatie en mogelijk het opvoeden van kinderen, en dergelijke meer. Het probleem is niet dat ik geen verantwoordelijkheid dragen kan, nee, het probleem is dat ik te veel verantwoordelijkheid voel, te veel om te kunnen dragen, ik bezwijk erdoor, ik stik erin, vind geen ruimte meer in en voor mezelf. Een euvel dat velen met mij hebben en dat ongetwijfeld van doen heeft met gebrek aan werkelijke zin, aan een nastrevenswaardig doel, aan iets dat voelbaar motiveert en waar je elke dag graag fris of minder fris voor opstaat.

Het is pure armoede in feite, ondanks de rijkdom. Het oppotten van bezit en het voor zichzelf opeisen van dingen waar men niks mee doet zijn de uitwassen van een gebrek aan vertrouwen en angst voor verval. Maar laat ik niemand beschuldigen, ik ben geen zier beter. Het is de leegte van mijn eigen bestaan waar ik zo vol van ben dat ik tot niets in staat ben, het voor niemand opneem en zwelg in mijn eigen gebrek aan daadkracht, cynisch en nihilistisch, als een depressieve zombie. Misschien is het inzien van die duistere kant dan eindelijk iets positiefs. Een sombere waarheid die me naar een vrolijke leugen brengt. Misschien neem ik nu eens een besluit en durf ik me eraan te houden. Het alternatief is misschien dichter bij de waarheid, maar er is een werkelijkheid die alles overstijgt, en dat is de wil om tegen beter weten in iets te betekenen voor anderen en het leven in het algemeen.

Categorieën: Diversen

8 reacties

jimiNIKS · 17 maart 2005 op 19:47

Heel erg goed, hier knap ik weer helemaal van op!
Laat die zomer maar komen. HOPA!!!!

pepe · 17 maart 2005 op 21:46

Hmhm… wat ik hiervan denken moet weet ik niet. Misschien ben ik wel te positief, ik kan genieten van de kleine wondertjes in ’t leven.
De narcissen die nu bloeien, maar ook de lach van iemand die ik vandaag mocht leren kennen, de wind die ik voelde tijdens het fietsen.
Vandaag was een mooie dag en morgen zie ik wel wat er op mijn pad komt.

Raindog · 17 maart 2005 op 22:05

Nou, ik voelde me een beetje timide vandaag, maar na het lezen van deze opbeurende column voel ik me meteen weer stukken beter. Straks de Radiohead cd’s er ook nog maar even bij pakken denk ik. Het is nu toch feest.

Zonder gekheid: wat beschrijf je daar een ontzettend zwaar bestaan. Zelf ben ik iemand die het spreekwoordelijke zilveren randje van elke onweerswolk ziet, ongeacht hoe donker en onheilspellend die ook moge zijn. Twee kanten van dezelfde medaille, het glas halfvol of het glas halfleeg. Maar buiten kijf staat dat je het ontzettend mooi geschreven hebt. Prachtige woorden en zinnen, al zul je daarover van nature misschien van mening met mij willen verschillen. Onthoud je je laatste zin goed?

depriman · 17 maart 2005 op 22:31

@Raindog:
De laatste zin van mijn column is cruciaal. In werkelijkheid gedraag ik me niet zo somber als ik hierboven heb beschreven; ik sta de laatste tijd vrij actief in het leven. Maar er blijft altijd een innerlijke strijd in me woeden en de sombere kant heeft lange tijd de overhand gehad.

Raindog · 17 maart 2005 op 23:44

[quote]Maar er blijft altijd een innerlijke strijd in me woeden en de sombere kant heeft lange tijd de overhand gehad.[/quote]

Zonder paternalistisch of zo te willen zijn (bovendien: je kent het probleem zelf het best en zult dit soort quatsj vast vaker aan hebben moeten horen); je kunt het zelf enigszins sturen, dat weet je he? Een stevige wandeling in de natuur heeft bewezen resultaten. Idem voor (zon)licht en die periode breekt gelukkig weer aan. Ik denk dat je actief in het leven staan een soortgelijk effect heeft, wat heel goed je slotzin die inderdaad cruciaal is zou kunnen verklaren. Maar nogmaals; die dingen weet je zelf het best.

Morgen gaat het regenen geloof ik. De eerste dag van het jaar dat de zwembroek weer aan kan! Joepie!

😉

Naschrift: ondertussen je profiel even bekeken. Je weet die dingen inderdaad als geen ander 😉

Ma3anne · 18 maart 2005 op 07:53

Zwaar, Depriman. Mijn ervaring is, dat wroeten en graven en antwoorden trachten te vinden op de vraag wat de zin van het bestaan is, een bezigheid is, die twee kanten op kan: ofwel je doorvoelt de zinloosheid van alles en zakt weg in een moeras, ofwel je verwondert je over de schoonheid en het mysterie achter de dingen en vindt daarin enorm veel levenskracht.

Ik ken het beide en viel nog wel eens van het ene uiterste in het andere in het verleden.

Mijn houvast is toch altijd de spirituele kant van het bestaan. Misschien een vlucht in jouw ogen, maar voor mij een leidraad door het labyrint dat leven heet. Het geeft richting aan de dingen in positieve zin en al is de uiterlijke wereld er één van verval – dat ben ik met je eens – de innerlijke wereld is er voor mij één van eindeloze groei en verrijking.

Mijn houvast vond ik lange tijd geleden in het Boeddhisme. Geen godsdienst, maar een levenskunst. Niet de activiteiten die mijn dag vullen, wijzen mij de weg, maar de momenten van stilte en meditatie en luisteren naar wat ik mezelf op die momenten te vertellen heb en al weet… of zo je wilt: wat God me influistert.

Ik weet dat het niet gemakkelijk is om uit zwaarmoedig denken te komen, maar het kan.
Ik wens je van harte toe, dat het je ooit zal lukken om toch wat lichter te leven.

Kees Schilder · 18 maart 2005 op 09:51

Mijn manier om met mijn duistere en/of depresieve kant af te rekenen is: het verleden te laten voor wat het was.De toekomst te laten voor wat het misschien nog moet worden en het heden te laten voor wat het is.Blijft over: lachen.
Vind je column heel erg goed geschreven.

depriman · 18 maart 2005 op 19:33

@Ma3anne: van alle religies vind ik de boeddhistische wel het sympathiekst, ik kan me er tot op zekere hoogte in vinden.
@Kees: ik wou dat ik het zo onproblematisch kon zien als jij, maar helaas beleef ik het bestaan heel anders.
@Anderen: bedankt voor de reactie, altijd leerzaam.

Geef een reactie

Avatar plaatshouder