Ssssstiltecoupés

In 2003 kwam de NS tegemoet aan de wensen van de reiziger door de stiltecoupé in te stellen. Uit het klanttevredenheidsonderzoek van de NS kwam als grootste ergernis naar voren natuurlijk de vele vertragingen waarmee veel klanten dagelijks worden geconfronteerd. Op nummer 2 stond de wens van de klant om in rust zijn reis te kunnen volbrengen. De vertragingen, daar kon de NS niets over beloven, maar die tweede wens, daar was natuurlijk wat aan te doen.

In het begin was het reizen in een stiltecoupé zo’n beetje een bezoek aan het Heilige der Heiligen; reizigers trokken voor de ingang van de coupé hun schoenen uit en betraden op hun tenen op kousenvoeten het rijtuig. Ze vleiden hun bagage met eerbied in het bagagenet, gingen uiterst voorzichtig zitten en hielden van Maastricht tot Groningen hun adem in. Kuchjes werden onderdrukt, het ophalen van de neus was al helemaal uit den boze. Boeken werden voorzichtig tevoorschijn gehaald en doordat de bladwijzer al de juiste pagina aangaf, werd onnodig geblader voorkomen. Laptops werden zachtjes opgestart – het geluidsvolume was thuis al zorgvuldig op nul gezet- en mobieltjes stonden uit. Natuurlijk werd er absoluut niet gegeten in de stiltecoupé. Niets hinderlijker dan happen in appels, knisperende chipszakjes met daarin krakende chips, nee, niets van dat al. Stilte-S-Silence, zoals de sticker op het raam aangaf. Zelfs de reiziger die gebruik maakte van de coupé om wat slaap in te halen, haalde het niet in zijn hoofd om te snurken in de trein. Stilte! Men was blij als er onderweg moest worden overgestapt. Heerlijk, om op een lawaaiig perron eindelijk eens even een scheetje te kunnen laten of in je zakdoek te kunnen pepperen.

Gezinnen bleven ver bij de stiltecoupés  vandaan, aangezien het onmogelijk is om kinderen gedurende een reis hun mond te laten houden. Kinderen zien van alles en willen antwoord op hun vragen. Logisch.

Waar de NS geen rekening mee had gehouden: treinen zijn vaak overvol. Een gedeelte van de rijtuigen is bedoeld voor 1e klas-reizigers, met duurdere kaartjes en verreweg de meeste mensen kopen een kaartje voor de 2e klas rijtuigen. Mensen zijn al blij met een plekje. Een stiltecoupé is net zo duur als een gewone 2e klas coupé, dus logisch, dat mensen daar neerstrijken, zich wel of niet bewust van het feit dat zij zich in een stiltecoupé bevinden.

Inmiddels kan je in stiltecoupés vier groepen onderscheiden:

De bewust-bekwame stiltecoupé-reiziger: deze persoon komt zelfverzekerd een trein binnenlopen en gaat direct op zoek naar een stiltecoupé. Om een lekker boek te lezen? Om te studeren? Welnee. Om mede-stiltecoupé-reizigers op een fout te kunnen betrappen. Om naar de stickers op het raam te kunnen wijzen. Om de regels van de NS te handhaven.

De onbewust-bekwame stiltecoupé-reiziger: deze persoon doet precies waar de stiltecoupé voor bedoeld is zonder dat hij zich bewust is van het feit dat hij zich in een stiltecoupé bevindt. Hij stapt de trein in, zoekt een 2e klas wagon en pakt zijn boek. Lekker lezen! Op het moment dat hij hoort dat andere mensen aangesproken worden op lawaai, hij het priemende vingertje van de bewust-bekwame stiltecoupé-reiziger ziet wijzen op de stickers op de ramen, wordt hij zich er pas van bewust dat hij in een stiltecoupé zit. Gelukkig, hij heeft het goed gedaan!

De onbewust-onbekwame stiltecoupé-reiziger, en déze groep is het doelwit van de bewust-bekwame stiltecoupé-reiziger. Dat zijn de personen die 2e klas willen reizen en ergens neerploffen. Het zijn vaak onervaren reizigers of toeristen. Op het moment dat zij een vorm van geluid produceren, wijst de bewust-bekwame stiltecoupé-reiziger pinnig naar de stickers op de ramen en de overgebleven wijsvinger legt hij op zijn lippen. Mensen uit deze groep zullen vervolgens een blos op de wangen krijgen, zich verontschuldigen (op fluisterende toon, uiteraard) en de rest van de reis niet onderdoen voor een wassen beeld uit een museum van Madame Tussaud.

Maar dan de vierde groep: de bewust-onbekwame reiziger. Deze reiziger weet waarschijnlijk best dat hij zich in een stiltecoupé bevindt – of niet- maar laat zich echt niet door een ander vertellen wat hij wel of niet mag. Als de bewust-bekwame reiziger hem aanspreekt op het verbreken van de stilte, gaat de bewust-onbekwame stiltecoupé-reiziger los. Van ruzies tussen deze twee groepen zijn dan ook talloze filmpjes te zien op het internet.

De schoenen die ooit werden uitgetrokken op het moment dat zij het Heilige der Heiligen betrokken, worden nu naar elkaars kop gesmeten. De kousen waarmee ze de stiltecoupé zijn binnengegaan, worden wurgwapens. Mobieltjes worden aangezet om 112 te bellen of om heftige taferelen te filmen, laptops worden gebruikt om snel een column te schrijven voor diverse reizigers-weblogs. In de stress worden appels uit tassen gehaald om heftig in te bijten en chips zakjes met geweld opengetrokken om emotie-eters de gelegenheid te geven om geen seriemoordenaar te worden.

Ik begrijp niet zo goed dat de NS nog steeds bezig is om de stiltecoupés te verdedigen. Het is het een mislukt project. Kan gebeuren! Maar geef het dan toe en haal die stickers van de ramen.

Want…

Oké, ik zeg al niks meer.

Sssssst…