Verleden en toekomst

Nee, gemakkelijk heb ik het tegenwoordig niet. Alhoewel, ik moet ook relativeren. Maar, is relativeren niet een beetje zichzelf bedriegen? Misschien is het wel zo dat er bij elke omstandigheid twee mogelijkheden zijn; ofwel kijkt men naar boven, ofwel kijkt men naar beneden. Onlangs zij iemand mij dat als je naar boven kijkt, je in een put kan trappen. Wat doen we daar dan mee? Nochtans is alles in een onschuldige, ik zou bijna zeggen, dagdagelijkse sfeer begonnen.
Mijn moeder, weduwe sinds 1996 is verhuist, weg van het ‘ouderlijk huis’ naar een bejaardenflatje, in een omgeving aangepast aan haar leeftijd en de nog voor handen zijnde voornamelijk fysieke mogelijkheden.
Eens, in een ver verleden is ze ‘ingetrouwd’ in dat huis, heeft ze er drie kinderen op de wereld gezet en zijn er, zoals bij zo velen, periodes geweest van vallen en opstaan. Nu, op 85 jarige leeftijd, na een periode van meer dan 60 jaar, wordt er andermaal een bladzijde omgedraaid in haar levensgeschiedenis. Of, nog tekenender omschreven, er wordt een hoofdstuk afgesloten…een boek dicht geklapt.

Er is een spreekwoord dat zegt dat men een oude boom niet mag verplanten maar dat is relatief goed meegevallen. Dit ganse proces in geuren en kleuren uitleggen is hier niet nodig daar dit ook niet het doel is van mijn schrijven. Te zien dat er veel aanpassing nodig is aan de nieuwe omgeving is één, maar kleine details tonen aan dat ze op de goede weg is. Dit is geruststellend.

Het ouderlijke huis…Het huis waar ik ben grootgebracht, het huis dat nu klaar gemaakt dient te worden voor de sloophamer, moet leeg gemaakt worden.
Het hoog nodige, het nog bruikbare voor dat verblijf in die bejaardenflat is mee verhuist maar de rest, de overgrote meerderheid zal onherroepelijk naar het afvalcontainerpark moeten gebracht worden. ‘Afval sorteren,’ wat een mooie slogan binnen onze consumptiemaatschappij, maar wat is afval?

Ik zoek mijn weg tussen wat achter gebleven is, passeer de ‘voute,’ eens de slaapkamer van mijn ouders. Misschien ben ik daar wel verwekt denk ik nu terwijl ik de steile trap naar de zolder opklim.
Jaren geleden, ik weet het niet meer, ik denk wel twintig jaar geleden dat ik er nog eens geweest ben. Twee kleine kamertjes, eentje voor mijn zus zaliger, het andere voor ons, mijn broer en ik, met één bed waar we tot onze legerdienst samen in sliepen. Moet dat bed, dat stuk pure nostalgie, ook naar het containerpark?
Als ik de lade van de kleine commode open trek wordt ik hélemaal in het verleden gekatapulteerd. Spullen waar wij vijftig jaar geleden waarde aan hechtten liggen er nu te verkommeren en te roesten. Ze veroorzaken wel een schok in mijn gedachten, een mix van nostalgie en niet altijd even gelukkige jeugdherinneringen maakt me melancholiek, machteloos en ja, zelfs woedend tegelijk.

Dromerig daal ik de trap weer af waar ik nogmaals de oude slaapkamer van mijn ouders zie. Pure eiken meubelen die ik veertig jaar geleden nog zelf gemaakt heb, een kleerkast die men 82 keer mag demonteren en terug in elkaar steken zonder dat ze haar stevigheid verliest. Probeer dat maar eens met het alom gekende sleuteltje van Ikea.
Geen mens die dat vakmanschap van weleer nu nog wil. Zelfs bij de kringloopwinkel maken we geen kans. Dan maar naar het afval er mee. Met pijn in het hart? Met pijn in het hart.

Wat een karwei dat opruimen, maar vooral, wat een boel strijdige gedachten gaan gepaard met al wat ik er zie. Maar, het moet nu eenmaal gebeuren. Hoe langer ik rond dool door de kamers hoe meer ik me voel weg zakken richting verslagenheid en teleurstelling. De muffe geur die er nu al heerst maakt het nog erger. Kasten die in geen jaren open geweest zijn worden nu eens oppervlakkig gecontroleerd. Ik zie het scheergerei van mijn vader, de grote doos met breinaalden, de bak met al wat men nodig heeft om schoenen te onderhouden. Zou daar nog iets bruikbaars in zitten? Nee, de inhoud in de doosjes is opgedroogd en de borstels zijn door en door versleten. Weg, weg, weg!!!
Alleen, ik heb mijn moeder daar nog zien mee werken, ik ken nu nog de geur van het scheren toen mijn vader zich klaar maakte om op zondagmorgen naar de mis te gaan. Ik denk terug aan het stijve hemd dat knelde rond mijn hals en aan de draai rond mijn oren die ik kreeg omdat ik niet stil stond bij het aankleden. Toen mocht dat nog.

Het moeilijkste is de levensgeschiedenis van vele jaren die als een flits van enkele seconden door mijn hoofd raast. Voornamelijk de materialen zijn stille getuigen van de diepe werkelijkheid die ze nu nog trachten te verbergen. Die werkelijkheid is keihard. Nu hebben ze nog een verhaal, over enkele weken zijn het scherven, of oud ijzer of brandhout. De geschiedenis zal zich herhalen. Over een twintigtal jaar zal ook het huis waarin ik nu woon leeg gemaakt worden. Het leven gaat door…
Die vergankelijkheid drukt in die tijden van opruiming zwaar door op mijn denken. Het is alsof ik tijdelijk van op een balkonnetje naar het leven mag kijken, links naar het verleden, rechts naar de toekomst. De ene zal dit een voorrecht noemen, de andere zal me een nostalgische zwartkijker noemen. Het zij zo…