Waarom ben ik de eikel die jij lijkt?

Wij mensen zijn waarschijnlijk de meest arrogante beesten die er op deze wereld rondlopen, waarschijnlijk zelfs de enige die arrogantie kennen. Te arrogant om toe te geven dat we dieren zijn, te arrogant om toe te geven dat we niet perfect zijn, zelfs te arrogant om toe te geven dat we arrogant zijn. Wat zou ons mensen beter maken? Wat maakt ons anders? Waarom noemen we onszelf geen dieren? Wat maakt het onderscheid tussen ons en een aap, tussen ons en een konijn, tussen ons en een larve.

Dat we zo slim zijn? Het enige dat intelligentie bij ons teweeg heeft gebracht zijn vragen. Zijn wij gelukkiger dan de hond die wij houden? Vragen zijn eigenlijk alles wat mensen anders maken dan dieren. Diep in onze kern zijn wij namelijk allemaal hetzelfde als al die dieren. Diep in ons hard zijn we net zo slecht. En slecht is waarschijnlijk ook het enige woord dat volstaat. We noemen onszelf sociale wezens maar diep van binnen denkt elk mens voor zich alleen maar aan zichzelf. De drang om te overleven is hetgeen wat onze brandstof vormt, het dierlijke in ons, het asociale.

Waarom geven wij niet gewoon toe dat we asociaal zijn? Waarom zal de gemiddelde lezer denken dat ik beter denk te zijn, mij zien als iemand die het goede in mensen omhoog probeert te halen. Mij niet zien als de eikel die ik ben. Ik verwacht niet dat de mensheid zal veranderen, wij zijn zoals we zijn, we kunnen ons anders voordoen maar zullen nooit echt veranderen.

Mensen komen wel eens met problemen naar mij toe, vragend om hulp. Of ik ze dat wil geven, natuurlijk, ik ben graag van hulp. Vaak volgt een tijd later de vraag waarom ik ze wil helpen. Gewoon is dan mijn antwoord, omdat ik om je geef, of zoiets dergelijks, omdat ik gewoon graag iets voor je doe. Meestal gevolgd door een positieve reactie. Ik wordt geloofd, mensen zien graag het goede in mij. Was mijn opmerking de waarheid? Nee! Natuurlijk ben ik graag iemand van hulp met problemen, het ene probleem nog enger en serieuzer dan het andere. Maar ook ik wil er uiteindelijk wat aan over houden, een betere vriendschap is alles wat ik verlang.

Maar zo werkt dat niet, niet met mensen die je nog niet goed genoeg kent, mensen die niks van je hoeven. Bij goede vrienden, ja dan werkt dat zo, want die zijn bang je te verliezen, bang je te zien vertrekken. Maar bij mensen die je net kent, en net kan dan soms wel maanden of zelfs jaren zijn, werkt dit niet zo. Als je iemand hebt geholpen met problemen die diep rijken zal die persoon zich eerst volledig aan je bloot gegeven moeten hebben.

Achteraf krijgt men daar spijt van, ze hebben zich zwak opgesteld en je weet dus waar die zwaktes liggen, je weet hoe je ze kan kwetsen als je dat zou willen. Je vormt op die manier een gevaar voor ze, en angsthazen die we zijn, voor gevaar rennen we weg. Het herstelde persoon denkt weer als vanouds alleen maar aan zichzelf, is dat iets dat kwalijk genomen dient te worden? Nee, want zelf zou zowel jij als ik precies hetzelfde gedaan hebben.

Waar gaat het heen met ons? Hoe zijn wij zo geworden? Hoe kan het dat wij als mensenras zo bang zijn voor elkaar, bang niet geaccepteerd te worden, bang om buiten de boot te vallen. Relatieproblemen? Anorexia? Zelfmoordneigingen? Nee mijnheer, daar heeft mijn hond geen last van!

Heeft het er dan mee te maken dat genialiteit en gekheid zo dicht bij elkaar liggen? Waarom steekt Einstein zijn tong uit op die foto die iedereen kent? Omdat hij gek is. Gek geworden omdat hij zoveel slimmer was dan de rest van ons. Maar zo slim als Einstein is vergeleken met de rest van de mensheid, zo slim zijn wij vergeleken met de rest van de dieren. Wij zijn dus hoogstwaarschijnlijk net zo gek, zal een paard ons raar aankijken als één van ons de tong uitsteekt, wie weet..

De andere kant op werkt het precies hetzelfde, vele van ons zien hoogbegaafde mensen als minder dan de gemiddelde andere medemens. Dit omdat ze zo arrogant zijn, alles beter weten, nooit hun grote bek kunnen houden. Maar is dat niet precies de houding die wij hebben naar de dierenwereld toe?

Haten wij onszelf eigenlijk niet verschrikkelijk? Als iemand mij die vraag zou stellen zou mijn eerste reactie nee zijn, maar als ik er beter over na denk is dat anders. Ja, ik haat mezelf. Ik heb er een hekel aan als mensen hun grote bek niet kunnen houden, altijd maar even hun mening naar voren moeten laten komen, altijd overal maar iets voor terug willen hebben. En wie heb ik net beschreven? Mezelf! Beter kan ik mezelf niet beschrijven. Waarom voelt het dan toch zo raar als ik zeg dat ik mezelf haat, voelt het alsof ik lieg? En dat terwijl wij mensen heel de dag lopen te liegen, en daar geen spier bij vertrekken.

Bij kinderen zie je het gelijk als ze liegen, het straalt van een kind af, dit omdat ze zich er toch wel slecht bij lijken te voelen, kinderen liegen niet graag. Waarom wordt dan toch dat koekje van tafel gestolen als je even niet kijkt, en dit vervolgens ontkent? Blijkbaar is er toch een aangeboren neiging om te liegen, om je af te zetten tegen de autoriteit. “Kinderen moeten luisteren naar hun leraren, want zo hoort dat nu eenmaal.” Zei vader terwijl hij liep te klagen over zijn baas. We blijven kinderen, we veranderen niet. Niemand van ons valt te veranderen, we zijn de eikels die we zijn.

Is het erg dat we eikels zijn? Nee, eigenlijk niet, het gene wat ons eikels maakt blijft de drang om te overleven, het instinct. Daar kunnen we ook niks aan doen. Waarom blijven wij dan toch proberen ons te verbeteren? Dat is dan misschien wel de echte vraag.

Ook ik ga morgen weer lekker naar mijn school en daarna naar mijn werk toe, klasgenoten en collega’s allemaal leuk en aardig behandelend terwijl ik ze misschien wel helemaal niet zo leuk en aardig vindt. Om daarna te roddelen dat ze roddelen, en ze te verwijten dat ze mij dingen verwijten. We zijn zo hypocriet als maar kan, maar ga er nou maar niet vanuit dat mijn dag morgen er anders uit zal gaan zien als al die dagen hiervoor.

Het komt er allemaal op neer dat we nou eenmaal eikels zijn, dat wij mensen haten om eigenschappen die wel zelf ook beschikken.

Maar ach, genoeg over mezelf, ik lijk verdomme wel ijdel!