Als je gelooft…

De wereldberoemde zanger Roger Whittaker, die u misschien ook nog kent van verscheidene hits uit de jaren 60, 70, en misschien ook wel 80, heeft me onlangs echt aan het denken gezet. Niet over iets dat ik nog nooit eerder had gehoord, hoor! Het was meer een hernieuwde confrontatie met een theorie die al vele malen bezongen is in liederen, en besproken in teksten, boeken, speeches, en wat dies meer zij. Waar het op neerkomt is het volgende: Ik luisterde naar het liedje “If I were a rich man,” waarin Whittaker eindeloos voortdroomde over zijn kapriolen als hij maar een ietsie-bietsie rijk was geweest: hij zou nooit hard hoeven te werken; hij zou voor zichzelf een enorm groot huis bouwen met een prachtig tinnen dak en glanzende houten vloeren; en hij zou een heel imposant trappenhuis hebben, alleen voor opklimmen; een nog imposanter trappenhuis om af te dalen; en een derde trappenhuis dat nergens naar toe zou leiden, maar er gewoon voor de sier zou staan. En dan zou hij zijn terrein ook nog vullen met kippen en kalkoenen en ganzen en doksen, zodat de hele stad ze kon horen kukelen, kakelen, gakken en kraaien, want dan zou iedereen zeggen: “Kijk, daar woont een rijk man!” Je weet wel, zoals sommige rijke mensen dat doen….

En dan, aan het eind van het liedje, na al zijn wilde luchtkastelen, ontwaakt de zanger uit zijn droom, zucht, en vraagt aan de hogere macht die de leeuw en het lam geschapen heeft, en die bepaalt dat hij is wat hij is, of het misschien een universeel plan zou verstoren als hij een rijk man was…

En dat was voor mij de oogopener op die dag: die ene zin die zo ver kan reiken als je er maar een diepe denk-duik in wilt nemen. Ik besefte plotseling weer iets dat een hernieuwde vrede in me tweegbracht, omdat het me deed begrijpen dat de kunst van het leven ligt in het doen van je uiterste best in wat het ook mag zijn dat je doet, maar dat je jezelf vooral niet te hard moet duwen, en dat je je prioriteiten niet uit het oog moet verliezen. Ik realiseerde me hoe belangrijk het is om niet altijd maar in de hoogste versnelling te leven, alleen maar omdat je voor jezelf een bepaald doel hebt gesteld dat je binnen een bepaalde tijd moet en zal bereiken. En ik realiseerde me dat alles best wel voorbestemd kan zijn, zodat het misschien wel helemaal geen zin heeft om te trachten te zijn wat je nooit zult mogen zijn.

Echter, dat gezegd hebbende, denk ik ook dat je nooit iets zal bereiken zonder eerlijke en doortastende inzet! Met andere woorden: je kunt slechts zijn wat je wilt zijn als je er hard genoeg voor werkt. Niet als je op je lauweren gaat rusten en denkt: “Ach wat! Als het voorbestemd was voor mij om een miljonnair te worden zal ik het wel worden, ook al doe ik er geen moer voor.”

Want, weet je, ik denk dat dat het probleem is van vele mensen die leven onder miserabelere omstandigheden dan ze zouden hoeven: ze hebben zichzelf een slachtoffer-denkpatroon en een terneergedrukte kijk op het leven aangemeten, alles wat hen te pas komt daarvoor blamerend: hun achtergrond, hun cultuur, hun ras, hun geloof, hun fysieke of mentale tekortkomingen, noem maar op. En ze zien zichzelf als een verloren zaak nog voordat de eerste ronde van hun gevecht zelfs maar gestart is! En dan verzwelgen ze in hun ellende en weigeren ze elke welgemeende en opbouwende hulp te accepteren, omdat ze zich nu eenmaal voelen alsof ze verslagen geboren waren!

En dan heb je aan de andere kant diegenen die zo fanatiek door de snelle baan van het leven razen dat ze hun menselijke kant beginnen te veronachtzamen. Wat voor hen geldt is kwantiteit, en niet kwaliteit van het leven. Ze staan zichzelf daardoor toe om te vervallen in allerlei gemene, achterbakse politieke trekpartijen en vuilsmijterijen, daarbij anderen tekort doend, zodat zij een paar guldens meer kunnen verdienen.

Welaan dan. Nu we beide extremen tegenover mekaar geplaatst hebben kunnen we terug gaan naar de konklusie waar ik in feite dit relaas mee begon: de essentie van Whittaker’s liedje. Het is volgens mij goed om hard te werken, en belangrijk om vastbesloten te zijn om je doelen te bereiken. Het is wijs om alert te blijven, en het is zeer verstandig om de adviezen van hedendaagse zaken-goeroe’s op te volgen om in het spel te blijven meespelen. Ja, we moeten inderdaad een Rolodex hebben met namen en telefoon nummers van mensen die belangrijk kunnen zijn in onze carrieres. Ja, het is inderdaad belangrijk om regelmatig nieuwe dingen te lezen teneinde op nivo te blijven en onze creatieve capaciteiten te onderhouden. Ja, we zouden allen inderdaad een plan moeten hebben en moeten werken aan een strategie om dit plan te verwezenlijken. En ja, we zouden niet mogen wegschuwen voor grote dromen, want alleen diegenen die groot durven dromen bereiken grote doelen!

Maar we zouden nooit onze innerlijke rust en zinnigheid mogen verliezen in ons streven naar doelverwezenlijking. Het allerbelangrijkste van al onze daden zou moeten zijn gericht op geluk en menselijkheid. We kunnen alles wat we willen hebben heus wel bereiken terwijl we tegelijkertijd vriendelijk en respekterend; betrouwbaar en eerlijk; aanmoedigend en behulpzaam zijn ten opzichte van anderen die we op ons pad tegenkomen. Want als het past in het universeel plan dat we rijk, invloedrijk en machtig zouden moeten zijn, dan zal dat gebeuren!