Bezuinigen? “Nee!”

Er moet bezuinigd worden. Ja hoor, dat weten we nou zo langzamerhand wel. We hebben een regering, die moet maar zien.

Er gaat bezuinigd worden op cultuur. Schreeuw: Nee!! Bolkestein: Er moet juist meer geld naar cultuur. En dat moet dan bekostigd worden door verlaging van de ontwikkelingshulp. Boe!!
We gaan bezuinigen op de sociale uitkeringen. Maar denk erom, de zwakke groepen mogen niet de dupe worden!

Er moeten bibliotheken dicht. Maar ik heb me ontwikkeld door te lenen van de bibliotheek, ik ben daar tegen!

Je wilt toch niet die arme zwartjes in Afrika onze lasten laten dragen? Je wilt toch geen kaalslag? Je wilt toch niet dat onze kenniseconomie, of ons hoger onderwijs, of onze positie in de wereld, of ons … (vul maar in) achterblijft?

Dualisme

Tja, het ligt allemaal vast in het regeerakkoord. Dat is in een of meer achterkamertjes opgesteld. Bijna niemand van ons was daar bij. En ook achteraf krijgen we niet te horen hoe het gegaan is. De koehandel. De sneren over en weer. De aaien over de bol. Met hangen en wurgen is er overeenstemming bereikt met één zetel meerderheid in een deel van onze volksvertegenwoordiging – in het andere deel is er geen meerderheid.

Jarenlang wordt er al geroepen om meer dualisme. Dat zou nu weer een kleine nieuwe kans krijgen, nu de PVV alleen maar gedoogt. Daardoor zou de coalitie van VVD en CDA op zoek kunnen gaan naar andere, wisselende meerderheden in de Tweede Kamer.

Maar dat gebeurt dan niet in een openbaar debat. Want de nederlaag lijden in een publiek debat is voor een regering ‘niet chic’. Ook zulke overeenkomsten worden vooraf bekokstoofd in … nou ja, misschien de wandelgangen, maar in de praktijk zullen het wel weer de achterkamertjes zijn.

In de Tweede Kamer horen we alleen nog maar toespraken voor de bühne. Met een boze maar machteloze oppositie. De uitslag staat van tevoren vast.

Nou ja, het is niet uitgesloten dat ons geroep ooit een keertje resultaat lijkt op te leveren. Maar dat is dan van tevoren ingecalculeerd: de regering heeft wisselgeld ingebouwd om goede sier mee te kunnen maken. Om de blaffende honden een bot toe te kunnen werpen.

Partij

Kan het anders? Misschien, maar het zal niet makkelijk zijn.

Op welke partij hebt u gestemd op 9 juni? Stond dat wat er nu uit de hoge hoed komt, al in het programma van die partij? Wat zegt u: dat weet u niet? Dat hebt u toen niet gelezen?

Tja, dan hebt u het zelf gewild: dat u nu niet anders meer kunt dan machteloos nee schreeuwen.

Misschien moet u weer lid worden van een politieke partij. Niet maar er op stemmen – dat is makkelijk – zelfs niet alleen maar programma’s lezen, maar lid worden. Van een partij waar u vertrouwen in hebt. Desnoods moet u misschien een nieuwe partij oprichten. Geen beweging, maar een partij.

Dan kunt u zelf invloed uitoefenen op het partijprogramma. Dan kunt u zelf, samen met anderen, van tevoren overwegen hoeveel bezuinigingspijn er geleden zal moeten worden. En invloed uitoefenen op de keus, hoe die pijn moet worden verdeeld. En zelfs voor het geenszins denkbeeldige geval dat uw partij een coalitie zal moeten aangaan met andere partijen die de pijn op een andere manier willen verdelen, aangeven hoe in de onderhandelingen de prioriteiten zullen moeten liggen; wat zwaarder zal moeten wegen en wat (dus) minder zwaar. En als u dat dan in uw programma schrijft, kunnen alle kiezers weten waar ze voor stemmen.

Dat is niet stoer. Dat kun je moeilijk in oneliners omzetten, zoals ‘de hypotheekrente is voor mij een breekpunt’. De media zullen u niet dankbaar zijn. Terwijl u die toch wel nodig hebt. Je kunt er moeilijk mee scoren; terwijl je toch wel stemmen wilt winnen en zetels behalen.

Misschien is het toch wel het makkelijkst om maar dat kleine kind te blijven, dat boos wordt als het geen koekje meer krijgt.