Een auto moet regelmatig een grote beurt hebben. Taal ook, vinden sommigen. De Nederlandse taal is in onderhoud bij de Nederlandse Taalunie. Nog maar 10 jaar na de laatste beurt staan de monteurs al weer klaar voor een nieuwe spellingshervorming. Klusjes die ze de vorige keer moesten laten liggen willen ze nu alsnog aanpakken. En ze hebben allerlei spannende nieuwe ideetjes. Maar ze krijgen stank voor dank. De kranten van intellectueel Nederland, NRC, Volkskrant en Trouw binden de strijd aan met de dreigend naderende spellingshervorming. Die bedreigt het natuurlijke onderscheid met de onderliggende spellingsklasse. Degenen die toen ze klein waren, liever propjes schoten in de klas dan op te letten toen de juf of de meester uitlegde hoe het zat met de spellingsregels en alle uitzonderingen daarop. Met een simpele en logische spelling zouden loeiers van spelfouten zeldzaam moeten worden. Maar die zorgen er juist voor dat veel teksten direct in de categorie subintellectueel gewauwel ingedeeld kunnen worden. Maar het is koudwatervrees. Zelfs de regel voor d, t of dt heeft niet kunnen bijdragen aan de verheffing van het lompenproletariaat van de spelling. En die kan niet simpeler, afgezien van helemaal afschaffen.

Onder dat lompenproletariaat is er helemaal geen belangstelling om verheft te worden. Integendeel, in spellingsproletarische kring heerst de opvatting dat het er helemaal niet toe doet hoe je het opschrijft “als ze maar snappen wat de bedoeling is”. En ze hebben nog gelijk ook, een beetje tenminste. Een boodschappenlijstje met een spelfout hier en daar is nog steeds bruikbaar. En een boodschappenlijstje is ongeveer de horizon van hun literaire belevingswereld. Je vraagt je af voor wie ze zich eigenlijk uitsloven bij de Nederlandse Taalunie. Geen hond zit te wachten op de resultaten van hun geknutsel aan de spelling. Hun ijver doet denken aan die van de hobbyist. Hobby’s kenmerken zich door het feit dat ze worden beoefend met een toewijding een betere zaak waardig. Echte hobbyisten laten zich niet uit het veld slaan door laatdunkende opmerkingen over hun liefhebberij. Of het nu gaat om het naspelen van de slag bij Waterloo op een weiland tussen de koeienvlaaien of het stoeien met de tussen-n.

Het taalhobbyisme deelt meer kenmerken met andere hobby’s. Bijvoorbeeld de classificatiedrift van de verzamelaar, eigenlijk een soort hobbyboekhouder. Boekhouders zijn niet geïnteresseerd in de werkelijkheid. Het enige dat telt is een sluitende balans. Woordjes met een spelling die door geen enkele regel wordt bepaald en dus nergens bij ingedeeld kunnen worden zijn boekhouders van de spelling een doorn in het oog. Ze rusten niet voor ze alle woorden in het gareel gekregen hebben en daarvoor is geen prijs te hoog. Zo hebben ze bedacht dat het woord Frankrijk, indien nodig, afgebroken moet worden als Fran-krijk en niet als Frank-rijk. Dan kan het een keurig plaatsje krijgen in de vitrines van de taal.

De hobbyisten van het Nederlands maken zich ook bliksemsnel meester van nieuwe woorden. De burka bijvoorbeeld of is het burqa? Boerka vonden de hobbyisten na lang wikken en wegen. Hun clubavonden moeten enerverend zijn. Heftig gedelibereer over panne(n)koeken en zonne(n)bloemen. Over koppelstreepjes of trema’s en of het Jan Salie moet zijn of jan salie. Je gunt ze hun hobby maar je zou ze een speeltuin toewensen waar ze zich uit kunnen leven zonder iemand nodeloos voor de voeten te lopen. Ik denk dat ik de oplossing weet. Bij het chatten en sms’en wordt er maar wat aangerotzooid en daar ligt dus een schone taak voor de Nederlandse Taalunie. Ik wens ze veel sux6.


7 reacties

Fred · 18 januari 2006 op 11:23

Eigenlijk vind ik dit subintellectueel gewauwel 😀
Zag gisteren enige communicatieuitingen van een gemeente en zag het al. Niet de nieuwe regels toegepast. Eigenlijk wel lachen, de wereld op zijn kop over een tussen n of wat anders.
Trouwens het laatste nieuws heb je gemist Maurits: [quote]Zo hebben ze bedacht dat het woord Frankrijk, indien nodig, afgebroken moet worden als Fran-krijk en niet als Frank-rijk.[/quote]
Dat was dus een foutje in het Groene Boekje. Goede reden om over tien jaar een neiuwe uit te geven met nog nieuwere regels. Lachen die hele discussie over de taal en ergens misschien wel goed. Iedereen weer even bij de les, in ieder geval diegene die meer schrijven dan een boodschappenbriefje.
Kortom leuk, leuk, leuk! En deze zin ging over de column.

Trukie · 18 januari 2006 op 11:43

Eigenlijk vind ik die nieuwe spelling heel veel weg hebben van Swiebertje-taal.
De generatie die destijds aan de buis gekluisterd zat, is in het voordeel.
Is dat het lompenproletariaat?

Mug · 18 januari 2006 op 11:53

Bij deze steun ik de Volkskrant, NRC en, voor deze ene keer dan, ook Trouw. De komende spellingsveranderingen scheppen alleen verwarring denk ik. Daar komt bij dat als taal in een bepaald opzicht onduidelijk is, die vanzelf verandert.Zie bijvoorbeeld het lastige verschil tussen zij, hen en hun, wat er al aan het veranderen is ( ja mensen dat hou je niet tegen).

Maurits · 18 januari 2006 op 20:33

[quote]Daar komt bij dat als taal in een bepaald opzicht onduidelijk is, die vanzelf verandert.Zie bijvoorbeeld het lastige verschil tussen zij, hen en hun, wat er al aan het veranderen is ( ja mensen dat hou je niet tegen).[/quote]

Taal verandert niet omdat hij onduidelijk is. Taal verandert vaak uit gemakzucht. Het door elkaar gooien van hun, hen en zij is taalverarming. Dat het verschil tussen hen, hun en zij in principe gemist kan worden betekent niet dat het geen zin heeft. Een taal is rijker als die verschillen er wel zijn. Ze verdienen het juist om gekoesterd te worden. Het verschil tussen literair en non-literair zit onder andere daar in. De ene formulering is gewoon mooier dan de andere. Zelfs, en misschien wel juist, als het voor de betekenis niets uit maakt. Gelukkig is er ook taalverrijking. Die komt van mensen die creatief met taal weten om te gaan. Zoals goede schrijvers. Maar zelfs MSN- en SMS-taal is een vorm van taalverrijking.

Mug · 18 januari 2006 op 21:05

Het verschil tussen hen, hun en zij is vrij onduidelijk, voor veel mensen dan ( want is het ‘ik geef hun het boek’, of ‘ik geef hen het boek’?)De reden voor die verschillen is vaak ook nog eens onbekend. In dit opzicht is de taal dus aan het veranderen,omdat het niet duidelijk is wat het moet zijn. Ik denk dat het weinig met gemakzucht heeft te maken. En niemand heeft me ooit duidelijk kunnen maken waarom het verdwijnen van het verschil tussen de drie taalverarming zou zijn.

Maar anyway, voor mij hoeft heel die spellingsverandering om de zoveel jaar niet.

Maurits · 18 januari 2006 op 22:21

[quote]Het verschil tussen hen, hun en zij is vrij onduidelijk, voor veel mensen dan ( want is het ‘ik geef hun het boek’, of ‘ik geef hen het boek’?)De reden voor die verschillen is vaak ook nog eens onbekend.[/quote]
Moet daar een reden voor zijn? Precies het argument van spellinghervormers om de taal te veranderen. Wanneer ze geen ‘reden’ zien waarom taal is zoals hij is. En dan vinden ze er wel een om de taal te veranderen. En om het eens anders te benaderen: Wel eens een literaire tekst gezien waarin ernstige taal- of spelfouten stonden. Goed spellen en goed taalgebruik is praktisch gezien een voorwaarde en daarom ook een goede voorspeller voor de literaire waarde van een tekst.

Mosje · 19 januari 2006 op 23:48

Voor zover ik kan nagaan helemaal zonder spelfouten geschreven Mauritz.
Hulde.

Geef een reactie

Avatar plaatshouder