Gezond verstand

Nog niet zo heel lang geleden gold dat je een wisse dood sterft als je spinazie eet die voor de tweede maal is opgewarmd. De grote hoeveelheden nitraat (of was het nou nitriet?) die bij hernieuwde verhitting vrijkomen, zouden fatale gevolgen hebben voor de gezondheid. Na de eerste hap lag je bij wijze van spreken al stuiptrekkend naast je stoel. Mijn moeder, verantwoordelijk voor de bereiding van de avondmaaltijd, hield zich daarom strikt aan het gebod de groente niet voor een tweede maal op het vuur te zetten. Op een goede dag toonde nieuw wetenschappelijk onderzoek aan dat het wel meevalt met het gevaar van tweedekansspinazie. Alleen als je er dagelijks vele kilo’s van eet, loop je een piepklein risico dat je er niet goed van wordt. Net als in menig ander huisgezin steeg bij ons een luid gejuich op toen dit goede nieuws wereldkundig werd gemaakt. Voorgoed voorbij was het inktzwarte tijdperk van ijskoude spinaziekliekjes die met lange tanden naar binnen moesten worden gewerkt.

Maar op de opluchting en vreugde van het eerste moment volgden gevoelens van onzekerheid en verontwaardiging. Al die jaren hadden we vieze kouwe overgebleven spinazie gegeten, op basis van onjuiste wetenschappelijke inzichten. Op welke waarde moesten we nu al die andere voorschriften, die de voedingsgeleerden in de loop der tijd over ons hadden uitgestort, eigenlijk schatten? Hoe lang zou het duren voordat het voortschrijdend inzicht ook al die andere ge- en verboden als achterhaald zou bestempelen?

Sindsdien ben ik daar meer op gaan letten, en waar ik voor vreesde, geschiedde inderdaad. Niet één keer, niet twee keer, maar vele keren. Ik noem slechts enkele voorbeelden. Weerlegd werd de stelling dat cholesterolwaarden tot onacceptabele waarden stijgen als er vaker dan twee maal per week een ei op het menu staat. Keihard onderuitgehaald werd de bewering dat koffie de bloeddruk omhoog jaagt als je het niet bij twee kopjes per dag laat. Vet slecht? Welnee! Voedingsdeskundigen maakten onlangs bekend dat niet vet, maar suiker de grote boosdoener is als het gaat om overgewicht. Maar denk niet dat je safe zit als je appels eet in plaats van snoep. Fruitzuur doet het glazuur op tanden en kiezen smelten als sneeuw voor de zon, stelden onderzoekers vast.

Al die in steen gebeitelde voorschriften en waarschuwingen die plotsklaps naar de prullenbak worden verwezen. Tureluurs word ik er van. Aan welke leefregels kan ik me nu nog houden, zonder de angst dat ik daar misschien verkeerd aan doe? Die onzekerheid, daar kan ik slecht tegen. Het werkt me op de zenuwen. Maar laat ik proberen om me er niet al te zeer over op te winden, want dat is slecht voor de gezondheid. Tenminste, tot het moment dat dit bij nader inzien óók niet zo blijkt te zijn.