Het einde voorbij

Omgaan met het gemis van je moeder, hoe doe je dat?
Ik heb geen idee.
Vanmorgen werd ik voor het eerst in 37 jaar wakker zonder moeder. De vrouw die er altijd voor mij was en die ik vrijwel iedere dag wel even sprak.
En zoals zij er voor mij was heb ook ik vanaf het moment van haar diagnose, december 2016, alles op alles gezet om er voor haar te zijn.
Zo vaak het kon, op welke manier dan ook.
Elke dag, elk uur draaide op wat voor manier dan ook om het redden van mijn moeder. Ze moest en zou dit overleven. Doodgaan kon tenslotte altijd nog; maar niet nu, niet morgen, niet volgend jaar en ook niet de jaren daarop.
Wat we wel allemaal niet bedacht en geprobeerd hebben om haar ziekte te bestrijden. Haar levenskwaliteit op peil te houden. Haar moed te geven om door te gaan.

Maar na iedere opleving moest ze altijd weer inleveren.
De vrouw die altijd alles zelf wilde doen.
En zo verloor ze langzaam haar mobiliteit.
De kracht in haar benen, armen…
De vrouw die zo van eten hield leefde op drinkvoeding.
Godzijdank, zolang ze dat nog maar binnen hield en misschien een paar kilo aan zou komen na de vele kilo’s die ze was verloren.
En zo verlegden we constant onze grenzen van het ‘normale’, ontdekten we dat hoop letterlijk doet leven en er tijdens het proces van ziek zijn niets meer normaal is.

De laatste twee weken van haar bestaan werd ze plotseling blind. Snel nog een scan gemaakt: niets te bespeuren.
‘Als ik op een gegeven moment maar weer kan zien. Dan moet ik daarna maar weer aan het lopen gaan werken’.
Niets meer zien was in haar optiek tenslotte nog weer een flinke graad erger dan immobiel zijn.
Sterker nog: dat was altijd haar grootste angst.

En dat haar gehoor steeds slechter werd besloten we voor het gemak maar even helemaal te vergeten.

De laatste twee dagen van haar leven verloor ze langzaamaan ook haar spraakvermogen.

De vrouw die altijd alles zelf wilde doen, zo van eten hield, zo genoot van het zien van bloesem, in alles iets moois zag, dol was op muziek en eindeloos kon praten zat nu volledig in zichzelf opgesloten.
Het enige wat er nog te doen stond was het vasthouden van haar hand die ze constant uitstak.

Nog nooit heb ik me zo machteloos gevoeld.
Om over mijn moeder nog maar te zwijgen.

Gisteren om half 3 is ze overleden.

Na een lange strijd met kanker heb ik haar nog 1 keer horen ademen, voor de laatste keer gezegd dat ik van haar hou en dat we op wat voor manier dan ook samen zullen blijven. Loslaten was nooit aan haar besteed en ook ik ben daar alles behalve goed in.

Hoe ik deze dag ga doorkomen? Geen idee. Om nog maar te zwijgen over de dagen die gaan komen.

Vasthouden dan maar: aan herinneringen, foto’s, de opnames van onze vele telefoongesprekken.

Mijn moeder is bevrijd van haar zieke lijf en ik moet verder.
En het gemis, dat is iets wat waarschijnlijk nooit went.