Op de laatste dag van de ‘Griekse’ Olympische Spelen mochten enkele atleten de officiële sprekers ruggesteun geven. Onder hen was een islamitische vrouw. Mét hoofddoekje. Ik genoot. Want alle stompzinnige vooroordelen (je hebt ook intelligente vooroordelen, geloof me) over hoofddoekjes zijn hiermee in rook opgegaan. Vrouwen worden verplicht tot het dragen van een hoofddoekje? Dat gebeurt, zeker. Maar déze vrouw droeg het fier en uit vrije wil! Ik moest gelijk denken aan het Franse verbod om ‘islamitische’ hoofddoekjes (en andere ‘religieuze hoofdbedekking’, zoals het Joodse keppeltje) te dragen. Ik ben benieuwd hoe een flic reageert als een (door hem gearresteerde?) vrouw zegt dat haar hoofddoekje ‘humanistisch’ is (‘De Islam kent ook een ‘humanistische’ stroming’) of ‘feministisch’ (‘Mijn hoofddoekje is uiting van pure vrouwelijkheid). Dat islamitische vrouwen zich gekwetst voelen door dit bizarre verbod laat zich raden. Dat extremistische groepen ditzelfde verbod zouden aangrijpen om terreuracties tegen Frankrijk te beginnen, liet zich ook raden. Dat dit nóch de Islam, nóch de betrokken vrouwen, nóch Frankrijk, nóch de verdraagzaamheid, ten goede komt, laat zich ook makkelijk raden. In tegenstelling tot de Olympische Spelen kent het speelveld van de terreur alleen maar verliezers.
Opmerkelijk genoeg is er geen terreurdaad gepleegd tijdens (lees: tegen) de Spelen. Toch had dit, ondanks alle beveiliging, tamelijk makkelijk gekund. Kennelijk is er bij elke terreurdaad toch iets meer nodig dan alleen maar een menigte mensen of een aansprekend gebouw. Hoezeer ons ook wordt voorgehouden dat ‘terroristen’ allen maar ‘terreur pour le terreur’ zaaien, is ook deze leugen onhoudbaar. Terreur heeft altijd een voedingsbodem, of het nu afgrijselijke armoede is of wrede onderdrukking, een misdadige aanvalsoorlog of onwettige en barbaarse bezetting. Daarmee is terreur niet zondermeer goedgepraat, maar minstens wel verklaard. De werkelijke bestrijding van terreur en ‘terrorisme’ is het afschaffen van armoede en onderdrukking, het ophouden met aanvalsoorlogen te voeren om grondstoffen en het teruggeven van het land aan wie het toebehoort. Pas dan zijn Israel’s kinderen veilig, zowel op de Spelen als bij het spelen. Pas dan zijn Spaanse steden veilig voor bommen en granaten. Eerst dan zal de opvolger van de Twin Towers ook door volgende generaties kunnen worden bewonderd. Pas dan kunnen we de Olympische Spelen in Beijing tegemoet zien zonder ons af te vragen hoeveel soldaten en politiemensen er nodig zijn om onschuldige sportmensen te beschermen tegen de woede van onderdrukte mensen die geen andere weg zien dan die van het geweld. Ik vond het trouwens een heel charmant hoofddoekje…
© Jan Bontje 2004
12 reacties
Raindog · 31 augustus 2004 op 21:26
Wat een meesterlijke onzin! Het boetekleed staat je goed Bontje, het is alleen jammer dat je het anderen weer zo nodig over het hoofd wilt gooien.
Het is tijd dat de wereld zegt: weg met de burqa, de nikaab of de hoofddoek. Laat een ieder vooral dragen wat hij of zij zelf wil, maar het openbaar bestuur danwel het openbaar onderwijs dient vrij te blijven van godsdienstinvloeden zoals men nu eenmaal in de Franse wet gewaarborgd heeft!
Hulde aan die eigenwijze Fransozen!
Hulde het door hun betoonde lef in het consequenties trekken uit je grondbeginselen!
Hulde aan de Franse eendracht in de veroordeling van deze totaal redeloze gijzelingsactie.
Hulde aan iedere Franse moslim, christen of atheïst!
Hulde Liberté!
Hulde Egalité!
Hulde Fraternité!
Weg met het verstoppen van vrouw achter dichte kleden!
Weg met de termen zoals ‘zwartkoppen’ zoals men ze in Afghanistan noemt!
Weg met de ontkenning van het bestaan vrouwen!
Weg met het verwaarlozen van hun broodnodige inbreng!
Weg met het wegkijken!
In tegenstelling tot de schrijver, geloof ik er hartstochtelijk in dat de wereld juist zal verbeteren naarmate de positie van vrouwen in de wereld verbetert! Zoals ik je al eerder heb laten weten: wàs het maar zo simpel als geld versus geen geld. Geld is slechts een middel. Laat het licht van de vrouw, dan alle vrouwen, toch alsjeblieft eens in de wereld schijnen. Laat ons yin en yang eindelijk eens samenvoegen om hen beide de kans te geven die ze evenveel verdienen.
archangel · 31 augustus 2004 op 21:49
Mag ik het met jullie allebei eens zijn? Jullie gaan allebei op bepaalde punten een beetje kort door de bocht, maar ik heb het vermoeden dat dat opzettelijk is, en dat veroorzaakt een legitiem stijlfiguur, denk ik dan maar 😉
Alleen jammer van die laatste zin, JB. Ik vond hem niet nodig. Hij werkt relativerend, en daar is op zich niks mis mee, maar daarmee haal je wel een stukje van de pit uit je verhaal!
Mup · 1 september 2004 op 20:51
Ik ga ook enerzijds met de stelling mee dat iedereen moet kunnen dragen wat hij/zij wil. En anderzijds betrap ik mezelf er ook op dat ik het niet netjes vind als een hij/zij met een petje en joggingbroek naar een sollicitatie komt. Ook kort de bocht. Niettemin een column om over na te denken,
Groet Mup.
tontheunis · 1 september 2004 op 20:58
Een ieder die een ander oplegt wat hij of zij moet geloven, zeggen, denken of, in dit geval, dragen, schendt het fundamentele recht van ieder mens op vrijheid.
‘Het hoofddoekje’ staat ergens voor, Jan. Het staat voor: ‘Ik ben moslim’. Het is de uiting van een geloofsovertuiging. Mag dat? Feitelijk wel, maar al te vaak is het dragen van zo’n doekje eerder het opdragen van dat doekje. Het opdragen van mannen aan vrouwen, of dat nu echtgenotes, dochters of zussen zijn, om zo’n ding om te doen. Op zich houdt het hier al op. Vaak (niet altijd) is van een vrije keuze geen sprake. En, hoezeer worden je eigen woorden geloochenstraft, een stompzinnig hoofddoekje heeft een meute fundamentalistische fanatici inmiddels zover gebracht dat ze er twee mensen voor gijzelen en zullen vermoorden. Niet vanwege geld of armoede maar vanwege het geloof. En de overtuiging dat zelfs met meest grove geweld is toegestaan om je geloofsovertuiging te uiten, te verspreiden of op te leggen.
Het houdt ergens op, het gebazel dat alles mag zolang het maar onder de vlag van een religie plaatsvindt. Dat zou de geschiedenis ook jou hebben moeten leren.
TT
Mosje · 1 september 2004 op 21:46
Iets meer dan een jaar geleden schreef ik een column over de hoofddoek naar aanleiding van het bericht dat AH speciale hoofddoeken had laten ontwerpen voor moslimpersoneel. Ik geloof niet dat AH dat nu nog zou doen.
Het dragen van een hoofddoek is in korte tijd veranderd van een soort religieus modeverschijndel in een statement, een soort recalcitrantie ook. Het staat nu voor verzuiling, apartheid, strijd. Het is geen kledingstuk meer, maar een symbool.
Hoewel verbieden naar mijn idee averechts werkt, vind ik het prima dat er een felle discussie over gevoerd wordt.
JanBontje · 1 september 2004 op 22:46
Het dwingend opleggen van een hoofddoekje is on-sociaal, on-humanistisch, on-feministisch, on-democratisch, on-emancipatoir, on-gelovig (!), on-menselijk, on-gewoon, on-acceptabel, on-gewenst. En uiteindelijk on-doenlijk, want ook de Islam beweegt! Er zijn in de Islam ook humanistische stromingen. Door een verbod worden deze hum. stromingen tegengewerkt omdat extremisten en fundamentalisten de overhand krijgen.
Het vrijwillig dragen van een hoofddoekje – als religieus of (semi-)’politiek’ statement – vind ik acceptabel. Als atheist/humanist/democraat heb ik andere voorkeuren, maar ik ben van mening dat iedereen op zijn manier zalig mag worden.
Terreur is af te keuren. Extremisten grijpen altijd wel iets aan om hun ziekelijke drang naar macht uit te oefenen. Weg ermee!
Wij hebben veel aan de Islam te danken. Ook aan het Judaisme en het Christendom. Maar zij hebben hun (langste) tijd als Religieuze Forten gehad. Hun muren brokkelen af. Bouw geen nieuwe muren door ze in een hoek te drijven, te stigmatiseren, argumenten in handen te geven om verder te verkrampen en te verharden. Gooi alle deuren open. Laat miljoenen bloemen bloeien. Zoals het protestantisme aan zijn eigen vrijheid ten onder ging (de VPRO werd de meest vrijzinnige en vooruitstrevende omroep, om maar wat te noemen) zal ook de Islam (de hum. en vrijzinnige stromingen) aan hun eigen succes ten onder gaan en geleidelijk veranderen in verdraagzame wereldbeschouwingen. De fundamentalistische stromingen zullen vooralsnog echter sterker worden, o.a. door de ‘oorlog tegen het terrorisme’ (= Derde Wereldoorlog tegen de Islam en de Derde Wereld), de uitbuiting van de Islamitische wereld door het Westen en de haat die door rechts wordt gezaaid. Die haat speelt de fundamentalisten in de kaart. Extreem rechts en extreem Islam raken elkaar hier… Les extremes se touchent…
De zaken liggen ingewikkelder dan rechts ons wil doen geloven. Stigmatiseren is in ieder geval FOUT!!
JanBontje · 1 september 2004 op 23:05
Citaat van Ton: “Het houdt ergens op, het gebazel dat alles mag zolang het maar onder de vlag van een religie plaatsvindt. Dat zou de geschiedenis ook jou hebben moeten leren.”
Als vrijdenker/humanist/atheist heb ik vele tientallen jaren geageerd tegen religieus fanatisme, dito extremisme, dito fundamentalisme, dito aanspraken op (alleen-)heerschappij over anderen. Als en zolang ze zelf krankzinnig willen zijn en in een god willen geloven die hun tennisracket zegent, of hun rugslag bij het zwemmen in Athene, okay. Maar als ze hun god hun gaskamers of hun concentratiekampen, hun F16’s of of hun atoombommen laat zegenen, dan zeg ik NEE!! Waar en wanneer nodig doe ik dat ageren dus nog steeds. Maar voor mij is het hoofddoekje geen halszaak. Laat ze lekker, die meiden! Je hebt heel modieuze hoofddoekjes, dus laat ze die maar dragen! Over tien, twintig jaar zijn we zover dat we lachen om alle gedoe erom heen. Ik ben veel ‘banger’ voor het religieuze fundamentalisme en politieke imperialisme van Bush c.s. die de wereld op zoniet over de rand van een Derde Wereldoorlog tussen het Westen en de Islam / de Derde Wereld brengen. Het Isl. fundamentalisme is voor een groot deel een reactie op de onderdrukking door en arrogantie van het Westen, incl. Bush c.s. Wie wind zaait zal storm oogsten…
Raindog · 2 september 2004 op 01:09
Beste Bontje,
Ik verbaas me over de hevige reacties die je in mij oproept. Misschien moet ik je daar eigenlijk ook wel mee complimenteren. Een stevige stellingname op zijn tijd – dat bedoel ik in wederzijdse zin voor de duidelijkheid – kan geen kwaad. De hoop behoeft pas opgegeven te worden wanneer het gesprek tussen mensen, de dialoog, niet meer plaatsvindt. Laten we ons daarom in de eerste plaats gelukkig prijzen, ik met jou en jij hoop ik ook met mij.
Ik vind het niet helemaal gepast om hier in een uitgebreide discussie verzeild te raken over de onderwerpen waar we ons nu toevallig even over uitspreken. Relativering is noodzakelijk en indien wij hier wel een uitgebreide gedachtenwisseling op touw over zouden willen zetten, dan zouden wij andere fora kunnen kiezen of elkaar via een mail-polemiek van gedachten proberen te doen veranderen. Dit is niet mijn wens. Desalniettemin is de innerlijke drang tot wederom reageren onbedwingbaar.
Ik onderschrijf je eerste alinea’s in je eerste eigen reactie. De islam beweegt inderdaad, zij het in jammer genoeg nagenoeg onbeduidende kantlijnen. Tijd kan hierin eveneens inderdaad een voorname rol spelen mits aan een aantal voorwaarden voldaan wordt. De positie van vrouwen is hierin een voorwaarde. De belangrijkste voorwaarde echter is in mijn optiek het zelfbekritiserend vermogen. Het islamisme (dat is – wederom in mijn ogen – iets anders de Islam als religie) kent dat helaas amper, om niet te zeggen, niet. Het is een gegeven dat de particuliere beleving van bijvoorbeeld Nederlandse moslims van de Islam, iets anders is dan islamisme. En laat islamisme nu net de vorm zijn waaraan de massa’s overgeleverd zijn. Je gelijkschakeling tussen de oorlog tegen het terrorisme alszijnde een oorlog tegen de Islam en de derde wereld vind ik werkelijk stuitend. Heb je er ooit over nagedacht waarom zo’n groot deel van de derde wereld islamitisch is? En kom nu alsjeblieft niet aan met je boetekleed van het imperialisme, zij het historisch, zij het cultureel of politiek. Rechts zaait geen haat; rechts is slechts de afwijkende mening die het allemaal maar goed maakt en excuseert. Was er geen rechts geweest – in de terminologie zoals jij die tenminste bedoelt – dan was er een andere reden geweest. De bomaanslagen op Madrid werden al gepland voor ‘nine eleven’ en dus voor de Spaanse activiteiten in Irak; een herovering van Andalucië. Het idee alleen al is te beangstigend voor woorden. De vraag ‘waarom?’ zal voor altijd onbeantwoord blijven. Voor ons althans. De daders vinden hun gelijk in waarheden die anderen niet of nauwelijk durven te betwisten. Wie het leven van anderen zo meedogenloos en moeiteloos minacht, is in mijn boekje het eigen leven niet waard. Elimineren is daarom de enige optie.
Een van mijn favoriete auteurs is Leon de Winter. Niet alleen om zijn stijl en dergelijke, maar ook zijn feitenonderzoek boeit me mateloos. Onlangs poneerde hij een stelling die een overweging waard is. Het ging over vijandbeeld. Hoe gaan wij om met mensen die ons als ‘de vijand’ zien? Gaan we daar in alle redelijkheid mee praten zoals jij, ik en anderen nu met elkaar doen? Zou die boodschap overkomen denk je? Verwarren onze gespreksparners onze verlichtheid niet met zwakheid en naïviteit? Wat als ik nu slechts de slachters van de ten diepst beklagenswaardige 12 Nepalezen citeer ter illustratie van die stelling? Die zijn namelijk overgegaan “tot de uitvoering van het vonnis van God tegen twaalf Nepalezen, die uit hun land zijn gekomen (…..) om oorlog te voeren tegen de moslims, tot dienst van de joden en de christenen, de kleinkinderen van de apen en de zwijnen”.
En weer leg je de schuld bij iemand anders.
Democratie mag dan geen product zijn, dat je zomaar even ergens kunt introduceren waarna iedereen enthousiast zal gaan worden, maar er bestaan economische wetten die hun sporen al meer dan verdiend hebben. Een van die wetten stelt dat elk aanbod zijn eigen vraag creëert. De ware verandering zal niet in Irak maar in al de omringende landen plaatsvinden. Jij kijkt naar de storm en vraagt je af wie de wind gezaaid heeft. Ik kijk uit naar de stilte die naar deze storm zal volgen. Ik weiger mezelf te beschouwen als een kleinkind van apen en zwijnen en zal daarin volharden. Tot het bittere einde indien nodig.
JanBontje · 3 september 2004 op 19:38
Beste Regenhond,
Lezen is een kunst. Je zou eerst eens de moeite moeten nemen mijn columns en mijn commentaren (goed) te lezen voor je je teil met gal leegt.
Overigens hadden de Joden in Andalusie onder de Islam meer vrijheid dan onder de ‘beschaafde’ katholieke koningen…
Natuurlijk zijn extremisten walgelijk en is moslimextremisme dus ook walgelijk (lezen!!!!!!!!!!!!!!!!!!) Wie echter met opzet geen onderscheid maakt tussen gewone gematigde gelovigen en extremisten maakt zich schuldig aan een hetze.
Nogmaals: het hoofddoekje is geen halszaak, zoals MOSLIMMEISJES in Frankrijk bewezen door er geen onnodig strijdpunt van te maken.
Bush en moslim-extremisten hebben veel dingen gemeen, waaronder hun fundamentalisme. Weg ermee.
Raindog · 3 september 2004 op 22:27
Beste Bontje,
Ik reageer nog 1 keer onder deze column en dan wil ik me geloof ik voorlopig even op andere dingen richten. Want als ik niet oppas word ik straks nog de Geert Wilders van ColumnX.
Ik heb jouw column(s) en commentaren waarschijnlijk beter en aandachtiger gelezen dan je aangeeft je te realiseren. Ik op mijn beurt wilde de maar al te makkelijke generalisatie voorkomen door een duidelijk onderscheid aan te brengen tussen de Islam als religie en dat wat ik voor nu even als islamisme betiteld heb. Je weet wel, die variant waarin religie politiek en politiek religie is en waarin het doel alle middelen heiligt. Dat dit ook juist de variant is waaraan de massa’s zijn overgeleverd en die bovendien als zodanig allesbehalve een reactie is op een actie van iemand anders. Het zou werkelijk teveel ‘eer’ zijn (en waarschijnlijk ook blasfemie maar toegegeven: het is een mooi excuus voor plegers van aanslagen en gijzelingen). En de enige reden waarom ik dat onder je aandacht wilde brengen, is omdat ik vind dat je serieus rekening moet houden met de mogelijkheid dat jouw tolerantie en verlichtheid – en die van al die anderen tot en met machthebbers aan toe – volstrekt betekenisloos is voor degenen voor wie je het, gegeneraliseerd gezien, op wilt nemen, hoe goed of nobel dat ook bedoeld moge zijn. Voor je het weet word je niet gedemoniseerd maar geridiculiseerd en als je het mij vraagt weet ik in dit geval niet wat nu eigenlijk erger is. In islamisme bestaat er met andere woorden niet zoiets als ‘de gematigd gelovige’. Voor mij hebben alle mensen evenveel universele rechten zoals we die op een bepaald punt in de tijd op deze aardkloot zijn gaan formuleren. Daarin vind je mij dan ook helemaal aan je zijde. Ik vrees alleen dat we het gezicht beide een andere kant op hebben gericht.
For what it’s worth: ik heb jouw mening nooit aangezien voor en dus verward met een goedkeuring voor extremisme of terrorisme. Daarop hoef je je dan ook beslist niet aangesproken te voelen. Misschien dat je, als je zelf mijn stukjes beter gelezen had, ook tot die conclusie was gekomen. En opvallend genoeg heb ik jou je niet gelukkig horen prijzen met deze dialoog, laat staan met mij. Gevoelsmatig bevestigt je laatste reactie me ook sterk in dat idee trouwens. Over welke vooroordelen en cliché’s je daarmee voor mij tevens bevestigt kunnen we het een andere keer misschien eens hebben.
Tot een volgende topic!
ignatius · 4 september 2004 op 17:36
Uit vrije wil? Het dragen van een hoofddoekje is een symbool hetgeen door de sociaal-culturele context (dwingend) wordt bepaald. Ze dénkt dat het uit vrije wil gebeurt, doch zelfs de vrije wil wordt gedetermineerd door historische ontwikkelingen in zijn sociaal, economische en culturele context. Wat is dan vrije wil?
[quote]Pas dan kunnen we de Olympische Spelen in Beijing tegemoet zien zonder ons af te vragen hoeveel soldaten en politiemensen er nodig zijn om onschuldige sportmensen te beschermen tegen de woede van onderdrukte mensen die geen andere weg zien dan die van het geweld[/quote]
Door wie worden die mensen onderdrukt? Door hun eigen autoritaire regime’s en geestelijk leiders met een IQ evenredig aan hun schoenmaat, die de frustratie van de bevolking, als een soort sociaal ventiel, bewust op externe brandhaarden richten. Ik vind het een prima actie van de franse overheid om alle! religieuze uitingen op scholen te verbieden. Een school is het domein van de ratio en niets anders. Ben het helemaal met je eens als je stelt dat de voedingsbodem van terrorisme moet worden weggenomen. Tevens is er echter een grote rol weggelegd voor kritische zelfreflectie en daar ontbreekt het helaas in de meeste moslimlanden, ook bij de (intellectuele) elite, aan. Altijd de ander, de vreemde, het onbekende dat de schuld krijgt van hun eigen misere.(roep eens vanuit een Nietzscheaans standpunt dat God dood is, je weet niet wat je meemaakt. Die malloten nemen dat letterlijk! Of probeer vanuit Marx of Lenin religie te duiden aan een groep moslims puur als filosofische hersengymnastiek. Ongelooflijk wat je dan hoort en naar je kop geslingerd krijgt) Let wel ik hou hier geen pleidooi voor het amerikaans imperialisme in al zijn facetten en de neiging van de VS om alles wat anders is of andere waarden vertegenwoordigt dan in de VS gebruikelijk als achterlijk, communist, fascist, terrorist etc. te classificeren. Ook ik ben ervan overtuigd dat de overgrote meerderheid van de moslims gewoon vreedzaam wil samenleven en dat hoeft niet naar de normen van ’the land of the free’ die de diepgang van een vloeitje hebben en elke norm gerelateerd wordt aan het gegeven of er iets mee te verdienen valt. Doch waar is de moslimwereld gebleven die ons de klassieken heeft overgeleverd, die onze renaissance mogelijk heeft gemaakt, die indirect de expansie en hegemonie van het westen op haar geweten heeft? Die is vernietigd door de mullah’s, imams, shaikhs etc. Laat ze eerst eens de hand in eigen boezem steken, reflecteren op hun eigen aandeel, de dogmatici eruit schoppen, een eigen verlichting creeeren, sociaal-economische gelijkheid en vrijheid van meningsuiting op poten zetten. Dit geldt eveneens voor de VS. Dan had de wereld de eerste 3 eeuwen tenminste rust.
NB: het blijft echter een uitermate complexe materie. Trouwens goeie column.
JanBontje · 6 september 2004 op 23:26
Citaat: “Uit vrije wil? Het dragen van een hoofddoekje is een symbool hetgeen door de sociaal-culturele context (dwingend) wordt bepaald. Ze dénkt dat het uit vrije wil gebeurt, doch zelfs de vrije wil wordt gedetermineerd door historische ontwikkelingen in zijn sociaal, economische en culturele context. Wat is dan vrije wil?”
Reactie:
Uit vrije wil? De mode is een symbool hetgeen door de sociaal-culturele context (dwingend) wordt bepaald. Ze dénkt dat het uit vrije wil gebeurt, doch zelfs de vrije wil wordt gedetermineerd door historische ontwikkelingen in zijn sociale, economische en culturele context. Wat is dan vrije wil?”
Alles is betrekkelijk…
En toch beweegt ze! (vrij naar Galilei)
Liever tien hoofden onder een hoofddoekje dan een in het zand…
Moslimisme lijkt vedacht veel op religieus fascisme.
😀