Neologika

Het is niet zozeer weltschmerz die hem plaagt. Bovendien, weltschmerz noemt hij narcistisch. Het is ook geen depressie. Wel schijnen zijn stressniveaus door het plafond te schieten, maar dan ook alleen maar in tijden van te weinig terugtrekmogelijkheden. Hij is een kameleon die zo vermoeid raakt van het wisselen van kleur dat hij vaak maar liever alleen is. Dat zeg ik stellig, al weet ik het niet helemaal zeker; dat kameleonschap is namelijk verdomd goed gecamoufleerd. Zijn therapeut heeft het in volmaakt Jip en Jannekes over ‘de noodzaak om zijn batterij op te laden’. Hij minacht die man, maar knikt minzaam, tenminste zo vertelt hij me dat in een zeldame glimlach van zelfspot.

In stilte heb ik een eigen theorie. Hij voelt zich volgens mij persoonlijk bedonderd door de onvolmaaktheid van mensen, maar realiseert zich te goed dat hij ook een onvolmaakt en onbetrouwbaar exemplaar is en zal daarom zichzelf remmen in de behoefte aan wrok, wraak en de bitterheid die ook zonder zoet zou kunnen bestaan. Hij staat zichzelf niet zoveel toe. Ik mezelf ook niet meer als ik het merk. Want ik zeg het woord menschschmerz natuurlijk niet hardop als hij in de buurt is. Hij ergert zich aan neologismen en eigenlijk ook aan Germanismen en ziet er al snel een psychisch probleem in. In het gebruik van neologismen dan, Germanismen vindt hij eerder pretentieus. Hij wordt achterdochtig van vertrossing en hekelt einzelgängers. En het beeld van een vertrossend trosje einzelgängers zou hem tot Wahnsinn drijven. Zeker weten. Het is toch altijd een beetje op eieren lopen in zijn buurt.

Ik weet nu ook dat hij de link tussen neologismen en psychische problemen niet zelf verzonnen heeft. In de omgang met iemand zoals hij ga je namelijk al snel op zoek naar feilbaarheid, zelfs als dat meer zegt over de eigen feilbaarheid dan over de zijne. Gebrek aan originaliteit is betrekkelijk eenvoudig, daar kun je werkelijk iedereen op betrappen. Zelfs hem. Zelfs God. Dat vermoed ik tenminste. Maar dat zal ik ook eens aan hem voorleggen.

Hij zal niet snel toegeven dat hij niet feilbaar is. Liever mijdt hij simpelweg de imperfectie, in de hoop dat niemand hem er ooit op zal kunnen betrappen. En ik vraag me dan weer af hoe vermoeiend het is om zo slim en gewetensvol te zijn.

Want eigenlijk loopt hij voortdurend met zijn ziel onder de ene arm en met zijn verantwoordelijkheidsgevoel onder de andere arm. Teveel evenwicht om die ziel eens lekker ongegeneerd onder andermans neus te wrijven. Dat maakt hem vreemd voor sommigen en saai voor anderen en fascinerend voor enkelen. Uiteraard blijft de meerderheid onverschillig, maar daar gaat het hier niet over.

Het betekent ook dat hij relatief veel uithuilers op audiëntie krijgt, aasgieren die zijn behoeftige ziel ruiken en komen claimen waar hij stiekem enkel naar verlangt. Op onverwachte plaatsen zoals in een lift of in de rij voor de kassa, of op gevulde parkbankjes op een veel te warme dag, leggen wildvreemde mensen hun hoofd op zijn schouder en hun hebben en houwen in zijn handen, terwijl hij eigenlijk niet eens van plan was om een vinger te geven.

Had hij maar nee leren zeggen… Of iets anders, een blik als mechanisme van defensie, een gebaar als blijk van aanval, een woord of non-woord van de gehekelde onverschilligheid die soms toch zo goed uit zou kunnen komen. Vroeg hij er maar geld voor. Dan hield hij er eens iets anders aan over.

Want echt, ik voel het met elke vrouwelijke vezel in mijn brein. Soms wil hij terugvertellen, ik weet het zeker. Hij wil delen. Maar als hij dan al even was vergeten dat veel mensen die graag leed mededelen, niet zozeer op zoek zijn naar halve smart, dan nog herstelt hij zich snel. Ook dan, ook met die blauwe neus waar de afdruk van een deksel op te lezen staat, weet hij zich namelijk zonder zichtbare teleurstelling aan zijn eigen impuls te onttrekken. Hooguit zie je het volgen van een klein stapje terug de luwte in. De luwte, met een dieper wordende slotgracht eromheen, die uiteraard niet gevuld is met het vocht van tranen… Maar gewoon met 73% water, 4,8% eend en 22,2% vervuiling. Tja.